Helgarpósturinn - 18.06.1982, Blaðsíða 11

Starfsmenn Svarts á hvitu í hægum sessi á nýja staðnum. Björn til
vinstri og Guðmundur til hægri. (Ljósm. Valdis)
inni 1 islenskum orðabókum til
þessa.
NU, við höfum tekiö á leigu
skrifstofuhúsnæði iBorgartúni 29.
Við það batnar starfsaðstaðan til
mikilla muna þvi við höfum verib
á hrakhólum með húsnæði. Það
gerir okkur kleift að taka i notkun
tónsnældufjölfaldarann Harrý
sem við eigum i félagi við aðra.
Tvær snældur með frumsaminni
islenskri tónlist eru þegar i undir-
búningi og ýmislegt fleira i at-
hugun.
— Má vænta þess að tlmaritið
Svart á hvitu birtist á nýjan leik?
— Það er ekki á áætluninni.
Timaritið var gefið út af ákveðn-
um hópi fólks sem nú er dreifður
og upptekinn á öðrum sviðum.
— Fram til þessa hefur fyrir-
tækið verið rekiö af áhugamönn-
um en nú er búið að ráða starfs-
menn, er það ekki ákveöin stefnu-
breyting?
— Jú, við höfum komist að þvi
að það er mjög þungt 1 vöfum að
reka fyrirtækið á áhugamennsku
einni saman. Fólk hefur ekki út-
hald i hana nema svona 1, 2 eða 3
BÆKUR SEM FÓLK KAUP-
IR HANDA SJÁLFU SÉR
er þaö sem
Svart á hvítu vill
gefa út
Eins og frá var greint I siðasta
Helgarpósti er mikill fítonsandi
hlaupinn i aöstandendur útgáfu-
félagsins Svart á hvítu. Þar hafa
verið ráðnir tveir fastir starfs-
menn, 5-6 bækur koma á markað
með haustinu og félagiö er að
flytja I nýtt húsnæði.
Starfsmennirnir tveir eru Guð-
mundur Þorsteinsson sem áður
vann hjá Iðunni og Björn Jónas-
son sem hefur verið með i féiag-
inu frá stofnun þess. Blaðamaöur
innti þá frétta af fyrirtækinu.
— Við erum að undirbúa útgáfu
6 bóka i haust. Þar eru tvær bæk-
ur úr enskum bókaflokki sem
heita Freud fyrir byrjendur og
Vistfræði fyrir byrjendur. Þetta
eru fræðandi og skemmtilegar
bækur með teikningum og mynd-
um. Ef þær fá góðar viðtökur má
búast viö fleiri bókum úr þessum
flokki. Við erum lika með tvær
barnabækur I þýðingu, bækur
með myndum og texta fyrir
yngstu börnin. Loks eru tvær is-
lenskar bækur. önnur er mat-
reiðslubók eftir Jóhönnu Sveins-
dóttur, matkráku Helgarpóstsins,
og verður vandaö til útgáfu henn-
ar. Hin er slangurorðabók sem
þeir Mörður Arnason, Svavar
Sigmundsson og örnólfur Thors-
son eru að safna I, en þeir vinna
allir við Orðabók Háskólans. Sú
bók veröur með teikningum en
ekki er enn afráðið hver teiknar.
Þar verður að finna allra handa
slangur (slang), bæði það sem
notað er af almenningi og ein-
stökum hópum; unglingum, sjó-
mönnum osfrv. Bókin mun hafa
að geyma ýmis orð og orötök, ný
og gömul.sem ekki hafa fengið
ár I hæsta lagi. En við höföum
ýmsar hugmyndir um útgáfuefni
sem okkur langaði til að koma á
framfæri og sem viö töldum
markað fyrir. Það hefði verið
blóðugt að þurfa að gefa þær upp
á bátinn. En i þær varð ekki ráöist
nema á grundvelli atvinnu-
mennsku. En það er virkur og öt-
ull stuðningur félaga okkar sem
er áfram grundvöllur félagsins.
Við teljum að það sé markaður
fyrir allskonar efni, fólk er nefni-
lega opið fyrir nýjum hlutum ef
það fær tækifæri til þess. Flest
forlög byggja útgáfu sina á jóla-
bókum, en við viljum gefa út bæk-
ur sem fólk kaupir handa sjálfu
sér, þaö eru skemmtilegustu
bækurnar. Við erum þó ekkert á
móti jólabókum. Loks má geta
þess að við viljum gera eins vel
viö höfunda og hægt er og höfum
lagt drög aö nýjum útgáfusamn-
ingi sem á að tryggja þeim betri
hlut en venjan er. —ÞH
Utgefandinn vill eina æviminningabók enn
Það litur ekki út fyrir, að Hall-
dór Laxness ætli að láta deigan
siga við skriftirnar þótt orðinn sé
áttræður. t fyrrahaust kom út rit-
gerðasafn hans Við heygarðs-
hornið, og árið þar á undan fjórða
æskuminningabók hans, Grikk-
landsárið. Að hans eigin sögn átti
það að vera sú síðasta af þvi tagi.
En nú litur út fyrir, að Halldór
ætli að halda sig við sama hey-
garðshornið og bæta fimmtu
minningabókinni i safnið.
„tJtgefanda minn langar til aö
fá eina i viðbót. Honum hefur
gengið svo vel að selja þessar
bækur”, segir Halldór við
Helgarpóstinn um þetta verkefni
sitt, en bætir þvi við, að hann sé
raunar ekki byrjaöur að skrifa
bókina ennþá.
,,Ég er ekki byrjaöur á neinu
ennþá, en það er ekki óliklegt að
ég vinni eitthvað i sparöatiningi
og rifji upp eitt og annað skrýti-
legt dót sem ég hef annaðhvort
lifað I raun og veru eða i imynd-
uninni”, segir Halldór.
Fimmta minningabók Halldórs
Laxness?,Allt i iausu lofti, en hef
ekki sagt neil’segir skáldið.
inn efniviö I vasabókum, stóra
dyngju af kompum sem ég hef
varla opnaö siðan ég skrifaði I
allskonar fróðleik sem ég fann á
förnum vegi og vildi halda til
haga.
Þetta verður þó ekki neitt sér-
stakt árabil eins og þegar sagt
var frá þegar ég var tiu ára eða
fimmtán ára. Það er mögulegt að
ég drepi við fæti hér og hvar. En
ég er enn ekki farinn að hugsa
neitt að ráð', enda hef ég verið
alveg upptekinn um langt skeið
við ýmislegt smádútl sem fylgir
þvi að vera rithöfundur.
Annars er þetta allt I lausu lofti,
það er enginn farinn að lyfta
fingri til að gera handtak. En ég
hef þó ekki sagt nei”, segir Hall-
dór og bendir á, að það séu tak-
mörk fyrir þvi hvað algjör einyrki
eins og hann geti gert. Hvað sem
öðru liöi veröi ekki bók i
haust — þótt sumir haldi að þetta
sé „eitthvert maskineri”.
„Það tekur sinn tima aö skrifa,
,,HEF EKKI SAGT NE!"
Grikklandsárið fjallar um
tlmabilið þegar hann var að
„byrja að skrifa þessar stóru
bækur”, eins og hann segir
sjálfur.
„Frá þeim tima á ég geysimik-
— segir Halldór
Laxness og á
stóra dyngju
af efnivið
þótt ekki sé nema minningargrein
eftir vin. Það gæti tekið viku áður
en maður veit hverju á aö sleppa
og hvað á að taka með”, segir
Halldór Laxness.
Þ.G.
Svo er margt
sinnið sem skinnið
Laugarásbió: Huldumaðurinn
(Raggedy man). Bandarisk.
Árgerð: 1981. Leikstjóri: Jack
Fisk. Handrit: William D. Witt-
liff. Aðalleikari Sissy Spacek.
Hvað læturfráskilin ung kona
með tvö börn bjóða sér i dag?
Ætli þaö sé ekki meira en okkur
grunar. Hvað þá árið 1944? Það
er strið, allir verða að gera sitt
besta og færa fórnir.
í spennumyndavaðli dagsins
er nautn i þvi að sjá eitthvað
frábrugðið. Þar sem spennan er
byggö svo hægl upp að þú verð-
ur varla var við það, en eitthvað
er að gerast þarna á bak við
fylgjast meö mannlegum
örlögum. Upphafið lofar mjög
góðu, byggir á listrænni töku og
klippingu sem siðan sést ekki
meir. Þá kemur „flash-back”
sem tekur mann smá stund að
átta sigá og siðan hefst myndin,
en þarna á milli finnst mér
vanta inn i söguna. Kvikmynda-
takaner mjög hefðbundin, fyrir
utan byrjunina en nokkur
myndskeið eru svo út i hött að
þau eru eflaust tilkomin að
beiðni (eða stffni) leikstjórans,
enda hans fyrsta mynd og ku
hann vera maður stjörnunnar.

eftir Jón Axel Egilsson og Gudlaug Bergmundsson
tjaldið, hvenær kemur það?
Sagan er i sjálfu sér svo ein-
föld að hún hefði getað gerst i is-
lensku sjávarplássi. Umtaliðog
augnagotumar sem beinast að
þeim, er bregður út frá hinu
heföbundna, eru hér, eins og
þær voru þar og eru það kannski
enn.
Sissy Spacek hefur verið vax-
andi leikari, eins og það er
kallaö, og hún bregst ekki
trausti aödáenda sinna.
Myndin er mjög hæg (minnir
á Land og syni) og stundum er
maöur bara að fylgjast með
nágrannanum og hans daglega
amstri eða „hverdagens smá-
problemer”, eins og danskurinn
segir. E n jafnfram t er m aður að
Jack Fisk var áður leiktjalda-
smiður og vann leiktjöld i
myndirnar Badlands, Carrie
(þar sem Sissy lék aöalhlut-
verkið), Movie Movie, Days of
Heaven og Heart Beat. Og fyrir
þá tæknisinnuöu er myndin
tekin á nýjustu gerð Panavision
kvikmyndatökuvéla „Pana-
vision Gold”. Myndleitarinn er
50% bjartari og það er hægt aö
lýsa sviöið i gegnum hann. Lins-
urnar eru Panavision Ultra og
Super Speed, en með þeim er
hægt að nota mjög lftið ljds.
EinnigvorunotuðHMIljós fyrir
dagsbirtu i innisenum en kvik-
myndatökustjóri var Ralf Bode,
stjdrnaði einnig tökunum á
„Coal Miner’s Daughter”. jaE
Hvar er melódraminn?
REGNBOGINN: byggingarfulltrúinn ætlar að
Lola (Lola). Þýsk kvikmynd, ráðast á og útrýma, en verður
árgerð 1981. Handrit: Pea Fröl- svo sjálfur fórnarlamb hennar.
ich, Peter Marthesheimer, R.W. Og eins og svo oft áður, er það
Fassbinder. Leikendur: Bar- ástin (óendurgoldin ást), sem
bara Sukowa, Armin Mueller— verður persónum Fassbinders
Stahn, Mario Adorf, Matthias aö falli. Byggingarfulltrúinn,
Fuchs, Hark Bohm, Karin Baal, sem áður liföi fyrir háleitar
Helga Feddersen. hugsjónir, iætur þær lönd og
Leikstjóri: Rainer Werner leið, þegar milliliðurinn milli
Fassbinder. hans og valdaklikunnar, Lola
Lola er næst siðasta kvik- sjálf, verður eiginkona hans.
myndin, sem Fassbinder auön- Hann verður leiguþý hins upp-
aðist að ljúka við áöur en hann rennandi kapitalisma. Og það,
féll frá fyrr i þessum mánuði. sem meira er, allir eru ánægðir.
Eins og Blái engill Stern- Lola sver sig I ætt við nokkr-
bergs, sækir Lola grunnþema ar flf siðustu myndum Fass-
sitt I skáldsögu Heinrich Mann binders, eins og Hjónaband
um prófessor Unrath, sögu um Mariu Braun, og Lili Marleen,
virðulegan borgara, sem verður aö þvi leytinu til, að hann hefur
yfir sig ástfanginn af léttúðar- haft umtalsverð fjárráð. En þvi
drós, ást, sem gjörbreytir hon- miöur, er eins og það hefti hann
um. Fassbinder staðsetur mynd aö einhverju leyti, ef miðað er
sina I Þýskalandi 6. áratugar- við fyrri og „intimari” myndir
ins, i upphafi efnahagsundurs- hans. Stormyndirnar ná þvi
ins. Virðulegi borgarinn i þessu ekki að verða mjög sannfærandi
tilviki er nýr byggingarfulltrúi i (að Hjónabandinu undan-
þýskri smáborg, og léttúðar- skildu). Að venju er þetta hag-
drósin er Lola, söngkona og hjá- anlega gerð mynd, en þaö vant-
kona stærsta verktakans i bæn- ar I hana einhvern neista. Það
um vantar einhverja mannlega
Sú mynd, sem Fassbinder hlýju, melódramann frá fyrri
dregur upp af valdakliku bæjar- árum, sem Fassbinder var
ins, er ekki fögur. Þar ræður snillingur i að nota á „meðvit-
spillingin rikjum, spilling, sem aöan” hátt. CB
R.W. Fassbinder