Helgarpósturinn - 09.07.1982, Blaðsíða 29

^p'SsturinrL. Föstudagur 9. júlí 1982
29
O 1« 00<U
mynd, árgerð 1981. Handrit: Pet-
er Martesheimer, Pea Frölich og
RWF. Leikendur: Barbara Su-
kowa, Armin Mueller-Stahn,
Mario Adorf, Hark Bohm, Karin
Baal. Leikstjóri: R.W. Fassbind-
er.
Lola er næst siðasta kvikmyndin
sem Fassbinder auðnaðist að
Ijúka, áður en hann féll frá, langt
um aldur fram. Eins og Hjóna-
band Mariu Braun, fjallar Lola
um uppgang þýska efnahagsund-
ursins. Söguhetjan er heiðarlegur
byggingarfulltrúi i smábæ einum,
sem fellur i gildru hins ört vax-
andi kapitalisma, og gengur i
.berhögg við fyrri lifsskoðun sina.
Eins og svo oft áður hjá Fass-
binder, er það „ástin” sem leiðir
persónuna i glötun, i þessu tilviki
ást byggingarfulltrúans á léttúð-
ardrósinni Lolu.
t Lolu er fátt um nýja hluti og
flest hefur Fassbinder gert betur i
sinum fyrri myndum. Þrátt fyrir
það er þetta athyglisverð mynd,
sem allir ættu að sjá til að kynn-
ast enn betur hugmyndaheimi
þessa mikla kvikmyndagerðar-
manns. Til gamans má geta þess,
að Fassbinder sjálfur aðstoðar
við klippingu myndarinnar, og
notar hann dulnefnið Franz
Walsch, eins og hann hefur svo oft
gert áður. —GB
Sólin var vitni (Evil under the
Sun). Bresk kvikmynd, árgerð
1982. Handrit: Anthony Shaffer,
eftir sögu Agötu Kristi. Leikend-
ur: Peter Ustinov, Jane Birkin,
Nicholas Clay, James Mason,
Maggie Smith. Leikstjóri: Guy
Hamilton.
Hercule Poirot fer i sumarfri á
sólskinseyju, en að sjálfsögðu er
einn túristanna myrtur og sólin
ein vitni. Hann hefst þvi handa
við að leysa málið, og tekst að
lokum. Týpisk Kristimynd. Ust-
inov i toppformi og allir komast i
sumarskap.
i eldlinunni (Firepower). Banda-
risk kvikmynd, árgerð 1979. Leik-
endur: Sophia Loren, James Co-
burn. Leikstjóri: Michael Winn-
er.
Mafian berst á banaspjótum.
Spennandi reyfari með gamla
tugthúsliminum Soffiu Lárusdótt-
ur.
1 svælu og reyk (Up in Smoke).
Bandarisk kvikmynd. Leikendur:
Checch og Chong.
Hér eru ævintýri tveggja hass-
reykjandi hippa i Ameriku gerð
að aðhlátursefni. Kumpánarnir
eru að sönnu mjög fyndnir.
LAUGARA8
Sími32075
Erótíka (Erotica). Brcsk kvik-
mynd. Leikendur: Stelpurnar f
nektarblöðunum Men Only o.fl.
Leikstjóri: Brian Smedley.
Allsber mynd i allsberara lagi.
Djörf og framsækin. Rosalega
flottar stelpur. Tilvalin fyrir þá,
sem hafa keypt sér frakka alveg
nýlega. Hinum er ráðlagt að
kaupa frakka áður en þeir fara.
Sími 78900
Ameriskur varúlfur i London (An
American Warewolf in London).
Bandarisk kvikmynd, árgerð
1981. Leikendur: David Naught-
on, Jenny Agutter, Griffin Dunne.
Handritog leikstjórn: John Land-
is. ★ ★ ★
Myndin segir frá tveim ungum
Amerikumönnum sem eru aö
skoða sig um i heiminum. Þeir
ætla að byrja á skosku heiðunum
og enda i Róm en komast aldrei
svo langt. Dularfullir atburðir
gerast og David verður fyrir biti
og er þar með dæmdur til að
breytast i varúlf við næsta fullt
tungl. Hann tekur fréttunum eins
og ungur maöur mundi gera i
dag; litur i spegil og urrar. Þann-
ig heldur sagan áfram og þrátt
fyrir allan hryllinginn er léttleiki
kimninnar ávallt til staðar. Ég
hef aldrei áður helgið að liki.
Á föstu (Going Steady). lsraelsk
kvikmynd. Leikendur: Yaftach
Katzur, Jonathan Segal, Zachi
Noi.
Fjörug mynd um unglingaástir og
allt það undir hinni fjörugu rokk-
tónlist 6. áratugarins.
Kelly er sá besti (Death Dimen-
sion). Bandarisk kvikmynd. Leik-
endur: Jim Kelly, Harold Sakata,
George Lazenb.
Hörkuspennandi karatemynd,
eins og þær gerast bestar á þeim
bænum. Takið eftir að gamli
James Bond er meö, þessi sem
lék bara i einni mynd.
Patrick. Bandarisk kvikmynd.
Leikendur: Robert Helpman,
Susan Penhaligon, Rod Mullinar.
Leikstjóri: Richard Franklin.
Mynd, sem ætti að falla íslend-
ingum i geð. Dulræn mynd.
Ungur maður liggur i dái, en hann
býr yfir dulrænum hæfileikum og
getur náð valdi á fólki þrátt fyrir
dáið. Myndin hefur unnið til verð-
launa á kvikmyndahátið i Asiu.
Jarðarbúinn (The Earthling).
Bandarisk kvikmynd, árgerð
1980. Leikendur: Ricky Schroc-
der, William Holden, Jack
Thompson.
Saga af ungum dreng og fullorön-
um manni saman úti i auðninni.
Ricky litli er einhver skærasta
barnastjarna nútimakvikmynda.
★ ★ ★
Fram i sviðsljósið (Being There)
Bandarisk, árgerð 1981. Handrit
Jerzy Kosinski, eftir eigin skáld-
sögu. Leikendur: Peter Sellers,
Melvyn Douglas, Shirley
MacLaine. Leikstjóri: Hal Ashby.
Allti lagi vinur (Hallelujah
Amigo) Bandarisk-itölsk kvik-
mynd. Leikendur: Bud Spencer,
Jack Palance. Leikstjóri: Maur-
izio Lucidi.
Gamanvestri i Trinitý stil.
Byssurnar frá Navarone (The
Guns of Navarone). Bandarisk
kvikmynd. Leikendur: Gregory
Peck, David Niven, Anthony
Quinn. Handrit: Carl Foreman.
Leikstjóri: J. Lee Thompson.
Hörkuspennandi mynd, gerð eftir
hinni frægu og samnefndu skáld-
sögu Alaster Makklin. Spenna frá
upphafi og nú með islenskum
texta i fyrsta skipti. Kl. 4, 7 og
9.45.
Sæúlfarnir (Sea Wolves). Bresk
kvikmynd, árgcrð 1980. Leikend-
ur: Gregory Peck, Roger Moore,
David Nivcn. Leikstjóri: Andrew
V. McLaglen.
Uppgjafahermenn, sem sumbla á
Indlandi, takast á hendur hættu-
för til portúgalskrar borgar á
Indlandi, þar sem menn trúa að
þýsk njósnastöö sé falin um borð i
skipi. Ævintýri úr striöinu.
Spenna.
TÓNABÍÓ
Sími31182
Sverðið og seiðskrattinn (The
Sword and thc Sorcerer). Banda-
risk kvikmynd, árgerð 1981. Lcik-
endur: Richard Lynch, Lee Nor-
sely, Katherine Beller og Anna
Björnsdóttir. Leikstjóri: Albert
Pyun.
Ævintýramynd eins og þær gerast
bestar. Baráttan milli góðs og
ills, eilift vandamál kvikmynd-
anna. Ekki spillir svo fyrir á-
nægjunni, að Anna Björns leikur i
myndinni. Mætum öll sem fyrst.
Leikur að eplum
Góðir mathákar!
Matkrákunni hefur borist sú ósk að hún fjall-
aði sérstaklega um útigrill (útiglóðun...!) vegna
bliðskaparveöurs sem margir njóta á svölum
sinum eða sumarbústöðum nú um stundir. Hún
vill þvi miöur ekki verða við þeirri ósk, þar sem
hún á hvorki útigrill né sumarbústað, auk þess
sem hún á óhægt með að innbyrða kjöt að sum-
arlagi — og þvi út i hött að pina sig til að skrifa
um safarikar steikur þegar þannig stendur á...
Nei, hugur hennar stendur til annarra hráefna
og ferskari þessa sumardaga. Hún hefur tals-
vert verið að leika sér að eplum og i þessum
pistli verður sumpart gerð grein fyrir þvi húll-
umhæi. Fyrst verða rifjaðar upp tvær fornar
sagnir sem fjalla að nokkru leyti um epli sem ör-
lagavald i lifi kvenkynsins, gott ef ekki karl-
kynsins lika; þá veröur komiö á framfæri tveim-
ur uppskriftum að afar lostætum eplaréttum;
auk þess verður skotið að þýðingum matkrák-
unnar á tveimur ljóðum eftir Ericu Jong úr
ljóöabálkinum Avextir og grænmeti, en eplin
hafa oröiö Ericu uppspretta margra ástriöu-
þrunginna ljóöa.
Nú upphefst þvi leikur að eplum!
Gullepli Erisar þrætugyöju
Epli hafa komið viða við i bókmenntum og
málaralist, fyrr og siðar. Ef marka má grisku
goösögurnar var það eins konar epli sem hratt af
stað Trójustriðinu, sem þegar hefur verið
minnst á í matkrákupistli. Þvi var þannig hátt-
að, að Eris þrætugyðja móðgaðist af þvi að henni
einni allra goða hafði ekki verið boöið i brúökaup
A\:iíkr:ik:iii
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur
Pelevs. Lái henni hver sem vill
Varpaði hún
þá gullepli inn I veislusalinn þar sem á var letr-
að; Handa þeirri fegurstu.
Varð nú uppi mikið grenj og gnistran tanna,
þviekki er að spyrja aö hégómagirnd kvenfólks-
ins ... Aðlokum fór svo aö þær er mest riiáttu sin
að völdum og vaxtarlagi; Hera, Aþena, og Afró-
dite, deildu einar um eplið. Seifur gaurinn,
æðstaráð á Olympsfjalli, lagði svo fyrir að
Paris, sonur Priamus konungs i Tróju, skyldi
skera úr þessum ágreiningi.
Hófust nú hefðbundin hrossakaup meö þvi aö
hver gyðjan um aðra þvera reyndi að fá Paris á
sitt band. Hera hét honum auði og völdum.
Aþena herfrægö, Afródite ástargyðja fegurstu
konu heims. Paris dæmdi ástargyðjunni eplið,
hún hjálpaði honum að ræna Helenu fögru (sem
eftirrétturinn góöi er kenndur við) — og þar sem
aðstandendur hennar þurftu sæmdar sinnar
vegna að ræna henni til baka, var farin mikil
hefndarför á hendur Trójumönnum. Var þaö
upphaf Trójustri'ðsins sem stóö i tiu ár og hefur
haft margvisleg áhrif, ekki sist á listsköpun.
Þeir eru orðnir ófáir Ódysseifarnir, sbr. t.d.
Ulysses James Joyce og ,,A Space Odyssey”
Stanley Kubrick. Vegna fyrrgreinds atburðar á
Ólympsfjalli tölum við nú um þrætuepli.
Epli Evuog Ericu Jong
En konum er ekki bara kennt um Trójustriðið,
heldur einnig syndafallið. Var það ekki Eva,
„meðhjálp” Adams, sem tældi hann til að éta
ávöxt af skilningstré góðs og ills? Sá gjörningur
varð til þess að Drottinn gerði þau brottræk úr
aldingarðinum Eden og mælti um leið þessi ör-
lagariku orð við Evu: „Mikla mun ég gera þján-
ingu þina, er þú verður barnshafandijmeð þraut
skalt þú börn fæða, og þó hafa löngun til manns
þins, en hann skal drottna yfir þér." (I. Móse-
' bók, 3). Með þvi að éta i leyfisleysi af skilnings-
trénu frömdu Adam og Eva þá synd sem mann-
kyniö hefur erft og er að súpa seyðiö af enn þann
dag i dag, eða hvað...?
í Gamla-testamentinu er ekki kveðið á um,
hvers konar ávextir uxu á skilningstrénu en
listamenn seinni tima hafa gjarnan séð fyrir sér
epli, þennan rauða, freistandi.safarika ávöxt...
Ég geri þvi skóna að undir sdðmagni freisting-
arinnar hefðu þau Adam og Eva vel getað hugs-
að eitthvað svipaö og Erica Jong f eftirfarandi
smáljóði.
þvi úvaxtabragðið
er draumur tungunnar
og roði cplisins
ástriða augans.
t öðru ljóði lýsir Erica samruna tveggja ein-
staklinga af gagnstæöu kyni. Sú lýsing gæti jafn-
framt átt prýðiiega við Adam og Evu i aldin-
garðinum:
Bless, veifaði hann, á leið inn í epiið,
álfkonuna rauðu.
Ilold hennar dökknar
leiki of lengi um það loft
— og hún opnaði fullkomnar kinnarnar
til að bjóða honum inn.
Hún tók við honum.
Garðurinn hringsnerist
i mjúkri holdslikju hennar.
Bless.
Eftir þetta ástriðuþrungna ljóö vindum við
okkur að syndafallseggjaköku og þrætuepiasal-
ati!
Syndafaliseggjakaka
Þetta er ein af minum uppáhaldseggjakökum,
sem er einföld, fljótleg, ódýr en umfram allt
sannkölluð freisting! Hún er fyllt með gráöaosti
og eplum. Uppskriftin nægir fyrir tvo i aðalrétt,
enfjóra iforrétt.
Hráefni:
5 egg
2- 3 msk rifinn ostur, t.d. óðals eða Gouda
1 1/2-2 epli (helstgræn)
2 msk smjör
4-5 msk rifinn gráðaostur
nýmalaður pipar
1. Þeytið eggin örskotsstund með gaffli, bætiö
rifnum óðalsostinum út i og maliö pipar yfir.
2. Skerið eplin i fjórðuparta, afhýöiö þau, fjar-
lægiö kjarnana og skerið þau I þunna báta.
Bræðið eina matskeiö af smjöri á stórri pönnu
og veltið eplabátunum upp úr þvi i u.þ.b. min-
útu, rétt til aö hita þá i gegn. Látið bátana i
skál og setjið aðra matskeið af smjöri á pönn-
una —• gætið þess að hafa aðeins miðlungshita
á hellunni. Þegar smjörið er fariö aö krauma,
hellið þiðeggjahrærunni á pönnuna.
3. Þegar botn eggjakökunnar er oröinn gulbrúnn
og áður enyfirborð hennarer fylliiega þornað,
raöið þið eplabátunum á annan helming henn-
ar, setjið rifinn gráöaostinn yfir þá, brjótið
kökuna saman,skelliö pönnunni á borðiö og
leyfið kökunni að bráöna samstundis á tung-
unni!
Þrætueplasalat
Hér kemur salat sem óhemju ánægjulegt er
að eta og á aö horfa, samsett úr eplum, rauðróf-
um og eggjum. Uppskriftin nægir i dásamlegan
forrétt handa fjórum, eöa sumarlegan aðalrétt
handa tveimur. Ykkur virðast verkleiðbeining-
arnar e.t.v. i lengra lagi, og þvi tek ég fram að
salatiö er einfalt og fljótlegt I framleiðslu, vinn-
an tekur aðeins u.þ.b. 15 min.
Hráefni:
4cgg
1 blaðsalathaus
1 stór soðin rauðrófa fersk eða 10—15 snciðar af
niðursoðnum (eftir stærð).
2 væn epli
safi úr einni sitrónu
Sósa:
2 msk matarolia
2 ntsk sitrónusafi
1 msk milt sinnep
sykurá hnífsoddi
örlitill pipar
Til kórónunar:
1 sitróna
3- 4 saxaðir steinseljukvistir
1. Harðsjóðiö eggin i u.þ.b. 10 min. Brjótiö
skurnina af og setjiö eggin i kalt vatn, til að
ekki myndist dökk umgjörð i kringum eggja-
rauðurnar.
2. Þvoiö salatblööin i köldu vatni, og þurrkið þau
vel i salathristara eða með klút, en varist að
brjóta blöðin.
3. Skerið rauðrófurnar i mjóa strimla.
4. Afhýðið eplin, fjarlægið kjarnana og skerið
þau einnig i mjóa strimla. Hellið sitrónusafan-
um strax yfir þá, svo aldinholdið dökkni
ekki...
5. Hrærið nú saman sósunni, setjið rauðrófu-
strimlana i skál og blandiö sósunni saman við
þá.
6. Skerið eggin langsum i tvennt, losiö rauöurn-
ar úr þremur þeirra og saxið þær gróft. Haldiö
til haga vænni sneið úr fjórða egginu miöju, en
saxið að öðru leyti rauðuna.
7. Saxið einnig eggjahviturnar gróft.
8. Raðið nú salatblööunum á stórt fat, gjarnan
hringlaga, raðiö rauörófustrimlunum þvert
yfir það, þá eplastrimiunum þvert á rauðróf-
urnar — farið eins að meö eggjarauðurnar og
hvitur. Hraukaö fatið á semsé að lita út eins og
hringur meö átta mislitum geirum: tveimur
rauðum.tveimur hvitur o.s.frv.
9. Kórónið nú sköpunarverkið meö þvi aö setja
eggjasneiðina á mitt fatið þar sem geirarnir
skerast, dreifið saxaðri steinselju yfir herieg-
heitin og skerið að lokum sitrónuna i sneiöar,
helmingiö þær og raðið á fatið meöfram jaör-
inum.
Ég get fullyrt aö eplabitarnir i þessum réttum
munu áreiðanlega ekki standa i hálsi ykkar eins
og hjá Mjallhviti forðum, og þar af leiöandi
veröur engin þörf fyrir prins á hvitum hesti ...
nema e.t.v. til aö þvo upp öll ilátin sem þiö hafið
atað út.