Helgarpósturinn - 25.02.1983, Blaðsíða 7

---- ----wjgaH Pðpv „„y,
rnfv‘1 f'-rif' k \ ..v t i. *'* - • ■
I njp'i
Nokkur úr hópnum sem stendur aö Stúdfó Fjólu: Garöar Hansen (sltjandi
fremst), Stelnunn Þórarinsdóttlr og Bragi Sigurðsson og aftast standa þeir
Jón Ársæll Þórðarson og Kristján Ingi Einarsson (tll hægri): Bakgrunnurinn
á myndinni er „fasti bakgrunnurinn” f myndatökusalnum, sem þau hyggjast
leigja út (mynd: Jim Smart).
Elsta bílaverkstæðinu
vinnustofur listafólké
Fyrsta bílaverkstæði landsins var
í bakhúsi vestur við Framnesveg,
númer 31b. Það var sá frægi Stein-
dór sem þar gerði við bíla sína, en
seinna flutti hann sig um set og
reisti mikla verkstæðisbyggingu við
Sólvallagötu - þar sem nú er JL
byggingavörur. En i gamla verk-
stæðinu við Framnesveg er nú ann-
ars konar verkstæði. Það er af þvi
taginu sem á útlendu máli er kallað
„workshop”, en á nútima reykvisku
heitir staðurinn Stúdió Fjóla.
Það er 13 manna hópur sem
stendur að stúdíóinu, og hefur
hann unnið við að endurbyggja
húsið frá því í fyrravor.
„Upphafið að þessu var eiginlega
það, að ég var að hugleiða að
stækka húsið mitt. í mörg ár hafði
ég horft á þetta gamla hús þarna á
bakvið, en á sínum tíma tryggði
Steindór sér lóð til 99 ára svo langt
niðureftir, að það kom í veg fyrir
stækkunina”, segir einn þessara 13,
Kristján Ingi Einarsson ljósmynd-
ari, en hann á húsið númer 31 við
Framnesveg.
Hann hóaði því 'saman þessum
hópi, sem sló saman í gamla verk-
stæðið, byggði við húsið sitt, og
Stúdíó Fjóla fór að taka á sig mynd.
Þessi 13 manna hópur á það sam-
merkt að vinna við ýmisskonar list-
Kristín Gestsdóttir og Jón Sigurðsson í hlutverkum sfnum í Bubba
Kóngi í uppfærslu hins ný endurreista Leikfélags Hafnarfjarðar
(mynd: ívar Brynjólfsson).
Leikfélag Hafnar-
fjarðar endurreist
Leikfélag Hafnarfjarðar hefur
verið endurreist og hefur sýningar í
Bæjarbíói með frumsýningu á
Bubba Kóngi á laugardaginn.
Leikhús hefur ekki verið starf-
rækt í Hafnarfirði síðan 1965 að því
undanteknu, að 1974 starfaði
barnaleikhús á þess vegum. Áður
sköpun, og handverk, í alls konar
efni. Hann stundar ljósmyndun,
trésmíðar og keramikskúlptúr, og
ætlunin er að koma upp verk-
stæðisaðstöðu fyrir allar þessar
greinar.
„Það sem er óvenjulegt við þetta
er, að þetta er sameiginleg vinnu-
stofa þessa fólks. Enginn á einka-
rétt á neinu ákveðnu plássi”, segir
annar úr hópnum, Steinunn Þórar-
insdóttir myndlistarmaður, sem
leggur stund á skúlptúrgerð.
Það fyrsta af húsnæðinu sem
heita má að sé tilbúið er 90 fermetra
stúdíó þar sem meðal annars hefur
verið komið fyrir föstum bakgrunni
breytt í
sem er sex sinnum fjórir metrar að
stærð og er ætlaður til nota við
myndatöku. Auk þess er tilbúið 20
fermetra búningsherbergi og snyrti-
aðstaða.og á næstunni verður geng-
ið frá hljóðritunaraðstöðu í tengsl-
um við salinn.
Hugmyndin er að leigja þessa að-
stöðu út til ljósmyndunar, kvik-
myndunar og gerðar myndbanda-
efnis, og jafnframt er gert ráð fyrir
því að þarna verði aðstaða til að
halda myndlistarsýningar.
„Með því að leigja út þessa að-
stöðu er ætlunin að afla fjár til að
ljúka við að ganga frá verkstæðun-
um, en auk þess er mikill skortur á
upptökusölum sem þessum, og ætl-
unin er að hafa hann til reiðu jafnt
fyrir áhugamenn sem atvinnu-
menn”, segir Kristján Ingi Einars-
son ÞG.
hafði leiklist blómstrað f Hafnar-
firði áratugum saman.
Það var hópur gamalla og nýrra
nemenda úr Flensborgarskóla, á
aldrinum 19 ára til 35, sem tók sig
saman í haust og endurreisti félag-
ið. Flest hafði þetta fólk verið í leik-
list í þeim skóla, og margt starfaði
saman þar. Lengi vel hefur einmitt
eina leikstarfsemin í Firðinum farið
fram innan veggja skólans.
Hugmyndin er að LH verði á-
hugamannaleikhús, en aðeins einn í
hópnum hefur lokið leiklistarnámi,
það gerði hann í Englandi. Margir
hinna hafa hinsvegar hug á að kom-
ast í leiklistarnám.
Bubbi Kóngur var síðast sýndur á
Herranótt MR árið 1969 með Davíð
Oddssyni í aðalhlutverki.Leikstjóri
er að þessu sinni Árni Ibsen en Jó-
hann Morawek stjórnar tónlistinni,
sem er eftir þá Atla Heimi og Þórar-
in Eldjárn. Leikmynd og búningar
eru unnin í samvinnu leikenda, en
sex og sjö ára bðrn í Víðistaðaskóla
hafa málað leiktjöldin.
ÞG.
Margrét Guðmundsdóttir í Listmunahúsinu:
Margrét Guðmundsdóttir opnar sína fyrstu sýningu á laugardaginn
f Listmunahúsinu, eftir 17 ára dvöl í Svíþjóð (mynd: Jim Smart).
fékkst við þetta í Svíþjóð líka. Þar
lærði ég auk þess vefnað, var við
Konstfackskolan og lauk námi í list-
fræði. Síðan hætti ég að sinna
myndlistinni um tíma en er byrjuð
aftur, og þetta er fyrsta sýningin
mín. Ég vildi frekar halda hana hér
heima en í Svíþjóð”, segir Margrét
við Helgarpóstinn,
Flestar eru myndirnar olíumál-
verk og myndir unnar í tempera, en
það er gömul tækni þar sem litar-
efnum er blandað í egg. Hún er
einnig með tíu svonefnd mónó-
þrykk, en það eru myndir unnar á
glerplötu og síðar þrykktar yfir á
hrísgrjónapappír.
„Viðfangsefni mín eru flest eró-
tísk en á mörgum myndanna eru
blómamótív og þau hafa síðan leitt
Erótík, blóm og skordýr
íslenskir listamenn koma víða
að. Eftir 17 ára búsetu í Svíþjóð er
Margrét Guðmundsdóttir nú kom-
in heim með 70 myndir, og sýning á
þeim verður opnuð í Listmunahús-
inu við Lækjargötu á morgun,
laugardag.
„Ég lærði í Kaupmannahöfn og
yfir í skordýr og dulargervi í náttúr-
unni”, segir Margrét um myndirnar
á þessari fyrstu sýningu sinni.
ÞG
Höfundar orðabókarinnar við
vinnu sína: Aðalsteinn Davíðs-
son menntaskólakennari (til
vinstri) og Gösta Holm norrænu-
fræðingur við háskólann í
Lundi.
menntamálaráðuneytinu var það
allt sem íslensk stjórnvöld létu af
hendi rakna til vinnunnar við orða-
bókina, fyrir utan styrk úr Vísinda-
sjóði til að semja formála. Norræni
menningarsjóðurinn veitti þeim fé-
lögumhinsvegar styrk sem gerir það
að vei kum, að hér á landi kostar
bókin tæpar þúsund krónur, en
hefði ella orðið mun dýrari. í Sví-
þjóð kostar hún hinsvegar rúmlega
300 krónur sænskar.
Fyrsta sænsk-íslenska orðabókin:
„Það skemmtilegasta
sem ég hef gert”
„Það var óskaplega gaman að
vinna við þetta. Eg hef aldrei gert
neitt sem er eins skemmtilegt.”
Það er Aðalsteinn Davíðsson
menntaskólakennari sem gefur
vinnunni viö sænsk-íslensku orða-
bókina, sem er nýkomin út, þessa
einkunn. Ásamt Aðalsteini vann
sænski norrænuprófessorinn Gösta
Holm að þessari 900 blaðsíðna bók,
og verkið tók þá félaga 13 ár.
Þetta er fyrsta íslenska orðabók-
in yfir norrænt mál, sem sett er
saman, fyrir utan gömlu dansk-ís-
lensku orðabókina. Að vísu hefur
áður verið gerð tilraun til að taka
saman sænsk-íslenska orðabók, en
hún fór í vaskinn. Það var svo árið
1968, að þeir Aðalsteinn og Gösta
hittust á ferðalagi á íslandi og tóku
að ræða um þörfina fyrir slíka bók.
Og það varð úr, að þeir réðust í
verkið þegar árið eftir og fengu til
þess styrk frá háskólanum í Lundi.
Sá styrkur dugði þeim til þriggja
ára vinnu.
„Síðan hafa allar frístundir mínar
farið í þetta og auk þess sem svarar
hálfum vetri sem ég fékk frí á laun-
um frá menntaskólanum”, segir
Aðalsteinn við Helgarpóstinn.
Fyrir utan lítilsháttar styrk frá
„Þó þetta væri skemmtilegt var
það hræðilega erfitt og þreytandi.
Það var erfitt að velja orð og þýð-
ingar, hvað ætti að taka og hverju
sleppa. Við fórum yfir býsn af
sænskum orðabókum og segja má
að ég hafi verið í þessu vakinn og
sofinn. Ég hafði alltaf blað og blý-
ant á náttborðinu mínu og krotaði
niður jafnóðum og mér datt eitt-
hvað í hug. Þegar ég stautaði mig í
gegnum það á morgnana var sumt
reyndar ónothæft, annað kom að
gagni”, segir Aðalsteinn.
Mikil áhersla var lögð á að hafa í
bókinni daglegt nútímamál, jafnvel
þótt það sé ekki talið gott mál,
hvorki á sænsku né íslensku. Sem
dæmi um það má nefna orðið
„maska”, sem þýðir „svína” (í spil-
um). Þá er talsvert lagt upp úr
sænskum orðtökum og þau þýdd
með tilsvarandi íslenskum orðtök-
um ef til eru. Mörg tækniorð er Iíka
að finna í bókinni og ýmis orð úr
daglega lífinu, sem vandfundin eru
í orðabókum, og áhersla er lögð á
útskýringu á íslenskri tungu með
hliðsjón af erlendum notendum.
Það er Almenna bókafélagið sem
gefur bókina út á íslandi.
ÞG
Jólabókavertíðin '82:
Svipuð sala og áður
Bókaútgefendur virðast vera
heldur hressir með jólavertíðina
1982. í upphafi ársins voru allmarg-
ir uggandi um, að bóksala hefði
dregist nokkuð saman, og heyrðist
jafnvel talað um allt að 35% sam-
drátt.
Bóksalar hafa nú flestir sent inn
skilaskýrslur til útgefenda og sam-
kvæmt þeim hafa flest ef ekki öll
stærstu útgáfufyrirtækin haldið
hlut sínum miðaö við 1981, þótt ó-
viða hafi orðið aukning.
En þó heildarbóksalan 1982 hafi
verið svipuð og 1981, segir það ekki
alla söguna, þar sem titlafjöldinn
jókst um 15—20% og einnig voru
fleiri útgáfur um hituna en áður.
Bóksalan fyrir síðustu jól fór
seint af stað, en sótti mjög í sig veðr-
ið á lokasprettinum. Og það, sem
kannski einkennir hana einna helst,
er að árið 1982 var ekki ár skáldsög-
unnar. Á meðal tíu söluhæstu bók-
anna eru aðeins tvær skáldsögur,
þar af ein útlend. íslenska skáldsag-
an er Persónur og leikendur eftir
Pétur Gunnarsson. Hitt eru ævi-
minningar, samtalsbækur og hand-
bækur.
S/étt og
Stjörnubíó: Keppnin (The
Competition).
Bandarísk. Árgerð 1980. Handrit:
Joel Oliansky og William Sack-
heim. Aðalhlutverk: Richard
Dreyfuss, Amy Irving og Lee
Remick. Leikstjóri: Joel
Oliansky.
fellt
sem elskast en nær ekki saman er
í öllum atriðum afar hefðbundin,
svo mjög reyndar, að líklega
gleymist myndin fljótt eða rennur
saman við fjölda annarra af svip-
uðum toga. Keppnin hefur ekki
sterkan karakter.
Richard Dreyfuss og Amy
Keppnin er einkar amerísk
kvikmynd. Það er hvorki sagt
henni til lofs eða lasts - myndina
einkennir bara flest það sem ein-
kennir bandarískar myndir af
betri gerðinni, nema ofbeldið.
Frásögnin af ungu tónlistarfólki
Irving leika unga snillinga sem
mættir eru til San Fransisco að
taka þátt í mikilli píanókeppni.
Þau eru keppinautar að sjálf-
sögðu og sigur skiptir þau bæði
höfuðmáli. Það veldur því nokkr-
um flækjum að þau skuli verðar^
iv;