Morgunblaðið - 05.01.1964, Blaðsíða 23

Sunnudagur 3. Jan. 1964
MOHGUNBLAÐIÐ
23
9 GALON er heims-
þekkt gæðavara.
Einkaumboð á íslandi.
HANSA
Laugavegi 176 - Sími 35252.
Fólkið fylgdi okkur út að flugvélinni.
Allir, sem vettlingi gátu valdið unnu í steypuvinnu.
— Flafey
Framh. af bls. 20
láta okkkur fara með tóman
maga.
En nú gefst okkur tækifæri til
að spyrja Hermann nokkurra
spurninga um sjálfan hann og líf
og starf eyjaskeggja, framtíð
byggðarinnar og fyrirætlanir. Við
skulum gefa honum orðið:
— Ég er fæddur hér og uppal-
inn, utan hvað ég var eitt ár í
Fnjóskadal sem drengur. Ég hef
nú stundað héðan sjóróðra í
fimmtíu ár, reri síðast í sumar
sem leið með dóttur minni. Ald-
ursórin eru orðin 68. Ég má segja
að hér hafi fólk verið flest á ár-
unum 1920—30 en þá munu hafa
verið hér í eyjunni 90—100
manns, en manntal er ekki ná-
kvæmt, því þá er meðtalinn
Flateyjardalur, því eyjan og dal-
urinn eru einn hreppur og voru
áður sameiginlegur hreppur með
Fnjóskadal fram undir síðustu
aldamót. Hér á eyjunni voru fjór-
ar jarðir, sem töldu til hlunninda
varps og reka og höfðu mesta
grasnyt. Það voru Krosshús,
Neðribær, Uppibær og Útibær.
Þá var og búið í Gyðugerði, Nýja
bæ og Útgörðum.
— Hvernig hefir sjósókn verið
háttað?
— Það hefir lengst af verið ró-
ið héðan á opnum bátum með
færi. í 8—10 ár, meðan síldin
var mest hér fyrir Norðurlandi,
var róið með línu, enda var þá
ekki erfitt að ná í beitu á línuna.
Nú beitum við á færið og notum
skelfisk. Kúskelin er plægð uppi
undir Flateyjardal. Við getum
notað gervibeitu þegar fiskurinn
er í átu. Þess má geta til gam-
ans að varðskipin hafa oftar en
einu sinni litið okkur óhýru auga
þegar við höfum verið að plægja
eftir kúskelinni. Hafa þau þá
haldið að við værum með drag-
nót.
— Hvað eru nú margir íbúar
hér í eyjunni?
— Alls eru skráðir hér 58 ibú-
ar, en þeir eru sjaldnast allir
heima. Og nú er að koma greini-
legt los á fólkið, þótt mönnum
þyki sárt að fara frá því sem þeir
hafa eignazt hér, því verði ekk-
ert gert af hálfu hins opinbera á
næstunni flytja allir héðan á
næstu 2—3 árum. Það væri eng-
inn vandi að hafa hér góða lífs-
afkomu, ef hægt væri að róa all-
an ársins hring, en til þess þarf
örugga höfn. Það er stutt á fiski-
miðin. Svo er einnig á það að
líta að þetta er eina höfnin með
allri strandlengjunni frá Greni-
vík í Eyjafirði að Húsavík og
það er enginn vafi á því að hún
hefði getað orðið mönnum lífs-
björg, t. d. í fyrrahaust þegar
stórviðrið gerði fyrirvaralítið og
bátarnir frá Eyjafirði fórust á
leiðinni þangað inn. Hér áður
fyrr var Flatey matforðabúr
heilla sveita. Þess er t. d. ein-
hvers staðar getið að bóndinn í
Neðribæ hélt um tíma 40—50
þurfamenn um 1700. Eitthvað
hefir þá verið til af matföngum.
Nú er hins vegar ekki talinn
neinn kostur á staðnum, þótt
hann hafi nægan matarforða.
Útgerð hefir verið stunduð hér
5—6 mánuði ársins og gótu menn
lifað allvel á því. En með vax
andi krötfum verða menn nú að
sækja sjóinn lengur ef lífsviður
værið á að haldast gott og sam
bærilegt við aðra staði. Það er
einnig á að líta að hér lifa menn
í stöðugum ótta um bátana sína
ef nokkuð verður að veðri, með
an ekki er búið að setja þá, en
þeir eru settir langt upp á land
á haustin.
— Þú sagðist hafa róið með
dóttur þinni í sumar. Er algengt
að kvenfólk stundi hér sjóróðra?
— Nei, ekki að það nú orðið.
En það var altítt hér áður fyrr.
Já, ég réri með dóttur minni í
sumar. Við fórum 20 róðra og
fiskuðum fyrir 50 þúsund. Hrogn
kelsaveiðar hafa undanfarin ár
verið góðar hér á vorin, en brugð
ust í vor vegna ótíðar. Við seld-
um hrogn í fyrra fyrir 260 þús.
— Önnur hlunnindi?
— Þar er að nefna dúntekjuna.
Hún nemur nú um 60 þúsundum
á ári og varpið fer hér vaxandi
og er það andstætt við flesta
aðra varpstaði.
— En hvað er svo að segja um
landbúnaðinn?
— Við höfum hér 260 hektara,
sem allt gæti verið eitt tún. Má
af því sjá að hér mætti fóðra
nokkra gripi. Hér hafa verið um
30 kýr, er flest var og 600 fjár,
en þá er þess að geta að féð var
flutt til sumarbeitar upp á Flat-
eyjardal. Hér voru síðastliðinn
vetur 120—30 ær á fóðrum og í
sumar gekk um 350 fjár í eyjunni
og hafði nægilegt fóður. Ef .iér
lifnaði yfir byggðinni á ný má
gera ráð fyrir að einhver, eða
einhverjir, taki alveg að sér
landbúnaðinn og selji hinum
mjólk og kjöt.
Lífsvon okkar Flateyinga er að
höfn verði hér byggð. Áætlunin
er góð nema hvað staðsetning
bólvirkja mætti vera öðru vísi
vegna athafnasvæðis að baki
þeirra. Við eigum að fá 10.000
fermetra legupláss og nægir það
allmörgum bátum.
Nú er dvalartími okkar ferða-
félaganna á þrotum í Flatey. Það
væri gaman að fá tækifæri til
að dveljast þar lengur og kynn-
ast íbúunum nánar og lífsvið-
horfum þeirra og lifnaðarháttum.
Mér virðast Flateyingar ánægðir
og lífsglaðir að sjá. Fólkið er
hraustlegt útlits og tápmikið.
Það væri raunalegt að sjá það
hverfa frá litlu grösugu eyjunni
sinni við hin fengsælu mið og
setjast að til að erja nýja jörð
og sækja nýjan sjó. Ekki er að
efa að þetta fólk getur bjarg-
að sér víða annars staðar á land-
inu, en fljótt á litið virðist ekki
í mikið lagt bótt byggð væri höfn
fyrir rúmar 3% milljón til að
þarna gæti blómgazt byggð á ný.
vig.
7 hlutu fálkaorðul
á nýársdag
FORSETI fslands hefir í dag
sæmt eftirgreinda menn riddara-
krossi hinnar íslenzku fálkaorðu:
Ásgeir Guðmundsson, fyrrv.,
óðalsbónda frá Æðey, fyrir bún-
aðarstörf.
Eðvarð Sigurðsson, alþingis-
mann, formann verkamannafé-
lagsins Dagsbrúnar, fyrir störf í
þágu verkalýðshreyfingarinnar.
Eggert Gíslason, skipstjóra,
Gerðum, fyrir sjómennsku.
Eyþór Tómasson, forstjóra,
4kureyri fyrir iðnaðar- og fé-
iagsmálastörf.
Frú Oddnýju A. Metúsalems-
dóttur, Ytri-Hlíð, Vopnafirði,
fyrir garðyrkju- og félagsmála-
störf.
Frú Sesselju Sigmundsdóttur,
forstöðukonu hælisins að Sól-
heimum, Grímsnesi, fyrir störf
i þágu vangefins fólks.
Þórð Guðmundsson, skipstjóra,
fyrir sjómennsku og skipstjórnar-
störf.
(Frá Orðuritara).
Atvinnurekendur
Bæjarstjórar — Sveitarstjórar
Reyndur verkstjóri óskar eftir atvinnu sem
fyrst. Aldur 40 ár. Hefir lokið námskeið-
um í verkstjórnarfræðum,, erlendu og
Í.M.S.Í. — Nánari upplýsingar gefur
forseti V. S. í. Björn E Jónsson,
sími 20-308
i/orur
Kartöflumús — Kakómalt
Kaffi — Kakó
Síld & Fiskur
Óska eftir
að kaupa bakaraofn fyrir smáiðnað.
Upplýsingar í síma 18714.
Afgreiðslustúlka
Afgreiðslustúlku til vinnu hálfan daginn vantar
oss nú þegsu:. — Upplýsingar i verzluninni.
Hljóðfæraverzlun
SIGRÍÐAR HELGADÓTTUR
Aðalstræti 6 — Vesturveri.
Skrilstofustörf
Karl eða kona óskast til skrifstofustarfa. —
Verzlunarskóla- eða hliðstæð menntun nauðsyn-
leg. — Umsóknarfrestur til 15. janúar n.k.
Rafveita Hafnarfjarðar.
Sendisveinn
Röskan ungling vantar til sendiferða strax.
Verzlun O. Ellíngsen hf.
Sendisveinar
ÓSKAST. — Vinnutími fyrir hádegL
CAiiOnr