Morgunblaðið - 08.10.1967, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. OKT. 1967
23
Síðustu dagar Görings
Dómar yffir
Sovétnjósnurum
NÝLEGA var birt bréf, sem
nazistaforinginn Hermann
Göring skrifaði áður en
hann framdi sjáifsmorð.
Hann tók inn blásýru í klefa
sínum í Niirnberg einni
stundu áður en átti að taka
hann af lífi í október 1946.
Bréfið er stílað til Burtons
C. Andrus, ofursta, fangels-
isstjóra Bandaríkjamanna í
Niirnberg, þar sem Göring
og fleiri háttsettum nazistum
var haldið meðan mál þeirra
vioru fyrir rétti. Það er dag-
sett 11. október, fimm dög-
um fyrir dauða Görings. Bréf
ið er á þessa leið:
„Til fangelsisstjórans.
Ég hef haft eiturhylkin
alla tíð síðan ég var tekinn
höndum. Þegar ég var flutt-
ur til Mondorf átti ég þrjú
hylki. Eitt þeirra lét ég vera
í fötuim mínum svo að það
fyndist. Annað faldi ég svo
vel í Mondorf og hérna í klef
anum, að það fannst ekki
þnátt fyrir ítrekaðar og ræki
lega leit. Meðan á réttarhöld
unum stóð faldi ég það ýmist
innan klæða, eða í stígvélun-
um mínum.
Þriðja hylkið er ennþá í
kringlóttu húðkremsdósinni í
handtöskunni minni, falið í
kreminu. Ekki má ásaka
neinn þeirra sem leituðu, því
að það var hreinlega óhugs-
andi að finna þetta hylki.
Það hefði þá verið alger til-
viljun.
Dr. Gilbert sagði mér, að
yfirstjórnin hefði vísað á bug
tilmæjunuim um breytingu á
aftökuaðferð.
(sign) Hermann Göring.
Síðasta miálsgreinin á við
umleitun, sem lögð var fyrir
Eisenhower, þess efnis, að
stríðsglæpamennirnir yrðu
skotnir, en ekki hengdir.
Sérstaklega var það Göring,
sem óttaðist gálgann og ef
til viil framdi hann sjálfs-
morð vegna synjunar þess-
arar beiðni.
Göring fannst hann vera
beittur óréttlátum takmörk-
unum á athafnafrelsi í fang-
elsinu. í bréfi til Eisenhow-
ers kvaðst hann hafa rétt til
betri viðurgernings sakir
stöðu sinnar. Hann vildi
verða látinn laus uim tíma og
fá að heimsækja fjödskyldu
sína. Hann vildi fá einkaþjón
inn sinn til þess að létta sér
- BORTEN
Framih. af bls 10
um Norðunandaráðs, sem verða
í febrúarmánuði n.k. í Osló. Þá
kvað hann markaðsmál'in vænt-
anlega bera á góma og sagðist
nýlega veia búinn að fá í hend-
ur ssýisiu sijornainefndar Efna-
hagsbanaaiags tívropu um inn-
tÖKubeiðnir Ei' l'A-iandanna.
Forsæt-siáöherrann sagði, að
hann hefði ekki kynru sér skýrsl
una náKvæmiega ennþá. Hann
byggist vio, að lönd EBE myndu
viija uyggja þær iðngieinar
sínar, sern bkancunavísku iöndin
heiðu samK^ppnisaðstöðu við.
Hins vegar yrou Norðmenn að
ná ser-aamkomuaigi vegna land-
búnaóar sins, sem myndi kom-
ast í erriöa aðs,öðu með aðild
að JÚBE.
Hann kvað EBE vilja fjalla
um aðiid EFTA-landanna í einu
lagi. Á þvr væru hins vegar ým-
is vandKvæði, Sviar hefðu fyrir-
vara vegna hlutleysis síns, Aust-
urríkismenn yrðu að taka tillit
til fiiða^-áitmálans, enda væru
Rússar mjiiallnir aðiid þeirra.
Loks viidu Finnar biða atekta
og sjá hvernig málin þróuðust.
Kvaðst Borten vera þeirrar
skoðunar, áð Er'TA myndi starfa
í nokkur ár ennþá.
Aðspurður um Lohleiðamálið,
sagði i. . sætisráðheirann:
fangavistina. Hann var ráð-
villtur maður með afmynd-
aða fætur vegna þröngra
stígvéla og málaðar neglur
á tánum, hræddur í þrumu-
veðrum, eiturlyf janeytandi,
sem átti 20.000 töflur af para
codin í sextár. ferðatöskum.
„I fangalsinu var hann
vesæll og flaðrandi", segir
Andrus ofursti. „Hann svitn-
aði við minnstu geðshrær-
ingu. í þrumúveðrum hélt
hann að hjartað væri að bila
og ég sá hann telja æðaslög-
in á úlnliðnum.
Þegar hann var tekinn
höndum át hann 40 paracod-
intöflur á dag. En þegar
hann var fluttur ásamt hin-
um frá Mondorf til Nurn-
berg var búið að venja hann
algerlega af þeim..Okkur var
skipað að taka af föngunum
allt sem þeir gætu notað til
þess að hengja sig í, þar á
meðal beltin. Þegar Göring
var færður til Núrnberg
varð hann að halda buxun-
um uppi um sig með hönd-
unum.“
Andrus ofursti, sem nú er
hálfáttræður, hefur nýlokið
við að rita endurminningar
sínar og er nú verið að und-
irbúa útgáfu þeirra í Lund-
únum. Hann umgekkst naz-
istaforingjana kuldalega og
lagði mesta áherzlu á, að
þeir héldu góðri heilsu og
bæru sig karlmannlega. „Síð
an Napóleon var í haldi hef-
ur enginn fangavörður haft
eins mikla ábyrgð á herðum
og ég“, segir Andrus.
Hann vissi frá upphafi, að
Rudolf Hess var ekki eins
minnislaus og hann lét. Með
an á réttarhöldunum stóð,
sagði Andrus við hann: „Ég
held að þú ættir að segja
hreinskilnislega frá fyrir
réttinum.“ Daginn eftir sagði
Hess, að mirnistapið hefði
verið uppgerð.
Ofurstinn er þeirrar skoð-
unar, að fangar hans hafi ver
ið ofmetnir- „Mér þótti furðu
legt, hvernig sumir þeirra
höfðu nokkru sinni komizt til
ábyrgðarstarfa. Álit mitt á
þeiim var algerlega ópersónu
legt og hiutlægt, nema ef til
vill hvað snerti Joseph Sepp
Dietricth, siam stóð fyrir
fjöldamorði á bandarískum
föngum. Hann var slátrari
að starfi þangað til Hitler
hækkaði hann í tign. Hefði
ég verið svo lánsamur að
mæta honum í orustu, hefði
ég drepið hann með mikilli
ánægj.u. En hann var sendur
til mín fangi og ég vairð að
fara með hann sem fanga.
Þar var alger andstæða hins
skelfileaa slátrara. Hann neri
saman höndunum frammi fyr
ir mér, flaðraði og brosti þeg
ar ég spurði hann að nafni.
Ég sagði honum að leggja
hendur að síðum og standa
réttur þegar ‘nann talaði við
mig.“
Andrus ofursti var á fundi,
að ræða síðustu atriðin varð-
andi aftökurnar þegar hon-
um var tilkynnt, að Göring
hefði svipt sig lífi. „Mig grun
aði alltaf, að Göring vissi,
að ættiv að hengja hann.
Hefði hann ekki haft ein-
hvern pata af því, trúi ég
ekki að hann hefði gripið til
þessa ráðs.“
„Þegar vörðurinn hrópaði,
að Göring hefði stungið ein-
hverju upp í sig, varð fang-
elsispresturinn fyrstur á
vettvang. Þegar ég kom þang
að var Göring þegar orðinn
grænleitur í framan,
Ég átti að sjá um að færa
fangana til aftökunnar. Eftir
að Göring drap sig var mér
skipað að láta hina fangana
klæðast samstundis og
hlekkja hendur þeirra fyrir
aftan bak.
Enginn þeirra lét hugfall-
ast. Þegar ég sagði þeim að
fylgja mér, gengu þeir allir
á eftir mér til aftökuklef-
ans. Ég fæ stundum bréf, þar
sem sagt er að aftökunum
hafi verið illa stjórnað, en ég
er þess fullviss, að allir á-
verkar á líkunum urðu til
eftir andlátið."
Þegar Burton C. Andrus of
ursti lét af hermennsku, varð
hann prófessor í hagfræði í
Puget Sound.
Hann er þeirrar skoðunar,
að Rudolf Hess, síðasti stríðs
fanginn í Spandau, ætti að
fá að fara leiðar sinnar.
„Hann var dæmdur til ævi-
langrar fangeisisvistar, ekki
til einangrunar. Brottför
hinna hefur breytt aðstöðiu
hans. Rudolf Hess, frjáls með
fjölskyldu sinni, getur ekki
ógnað friði þau fáu ár sem
hann á eftir.“
„Mér skilst, að Bjarni Bene-
diktsson muni leggja það mál
fyrir okkur, en ég hef ekki hitt
hann ennþá, svo ég er ekki í
aðstöðu til að ræða það núna.
Þess má hins vegar \geta, að em-
bættismenn ríkisstjórnanna hafa
ræit málið ítarlega".
Per Borten sagði, að Norð-
menn væru hlynntir aðild Fær-
eyja að Norðurlandaráði, enda
teldu Færeyingar sig tengda
bræðraböndum við hinar norr-
ænu þjóðirnar. Norðmenn myndu
gleðjast, ef Færeyingar ‘gætu
starfað í ráðinu.
Hins vegar kvað hann nokkur
vandkvæði á aðild Færeyja
vegna óska Álandseyja um aðild
að ráðinu. %
Forsætisráðherrann kvaðst
ekki búast við því, að nein stór-
mál kæmu upp á fundunum hér,
a.m.k. af hálfu Norðmanna.
Hann sagði að lokum, að
norskur sjávarútvegur ætti í
miklum erfiðleikum vegna verð-
falls á heimsmörkuðunum, á
mjöli og lýsi og frystum flökum,
m.a. í Bandaríkjunum. Þá hefði
borgarstyrjöldin í Nígeríu
reyr.zt sk re iðar f ram lei ðend u m
áfall, svo og hefðu hækkandi
tollar í Þýzkalandi einnig sín
áhrif fyrir norskam sjávarútveg.
Borten sagði, að íslendingar og
Norðmenn ættu hér við sömu
erfiðleikana að stríða og hann
Philadelphia, 7. okt. — AP
HÆSTIRÉTTUR Bandaríkj-
anna felldi á föstudag dóm
yfir tveimur mönnum, sem
staðnir voru að njósnum fyr-
ir Sovétríkin. Mennirnir
tveir, John W. Butenko, raf-
magnsverkfræðingur og Igor
Ivanov, Sovétborgari, voru
handteknir á járnbrautar-
stöðinni í Englewood í New
Jersey-fylki árið 1963. Banda
ríska Alríkislögreglan sagði,
að þeir hefðu haft meðferðis
skjalatösku, sem í voru
teikningar og tölur viðvíkj-
andi ljósmyndavél, sem taka
átti myndir af skjölum og
Butenko vann að fyrir banda
ríska varnarmálaráðuneytið.
Innihald skjalatöskunnar var
því leynilegt.
Butenko vair dæmdur í 30 ára
fangelsi og fékk þar að auki 10
ár fyrir aðrar sakir. -Ivamiov,
fyrrv. bílistjór.i hjá rússn,esika við
sikiptafyrÍTtækiniU Amtorg, var
dæimdiur í 20 ára fangelsi og 5
að aulki fyrir aðrar sakir.
Er þeir félagar áfrýjuðu, mót-
mæltu þeir þeirri áikvörðun hér-
aðsdómstóls, að neita að taka i^il
greina við dómsuppkvaðningu
líkamsmeiðsli, sem þeir höfðu
hlotið við handtökuna.
Með Butenko, sem er 42 ára
gamall, oig Ivanov, 37 ára, voru
handteknir tveir meðlimiir
sovézku sendinefndarinniar hjá
Sameinuðu þjóðun,um. Þessum
mönnum var vísað frá Banda-
ríkjunum.
Von Loc forsætisráð-
herra í S-Vietnam
HINN nýkjörni forseti S-Viet-
nam, Nguen Van Thieu, hetur
skipað lögfræðinginn Nguyen
Van Loc forsætisráðherra lands-
in, samkvæmt áreiðanlegum
heimildum frá Saigtm í dag.
Van Loc er 45 ára að aldri,
buddhisti og fæddur í S-Viet-
nam. Hann var í fararbroddi
kosningabaráttunnar fyrir Van
Thi'eu og varaforsetaframbjóð-
Saltað á Húsavík
Húsavík 7. oiktóber
HÉR eru starfræktar tvær síld
arsöltunar,stöðvar, reknar af Út
gerðarfélaginu Barðanum og
Saltvík hf., og er siadtað innan-
húss. í nótt var saltað af Ern-
inuim og örfirisey o,g í nótt er
von á Dagfara með fulitfermi
oig nokkuð af því ísaða síld til
söltunar. — Fréttaritari.
lagði áherzlu á, að þjóðirnar
báðar ættu að hafa nána sam-
vinnu á sviði. sjávarútvegsmála
í stað þess að koma fram sem
keppinautar á heimsmörkuðun-
um.
- PAASIO
Framh. af bls. 10
verið á íslandi fyrir finnskar
pap-pírsvörur.
— Hinn 6. des'smber nk. hel'd
ur Finnland upp á fimTntíu ára
afmæii sitt sem lýðveldi. Verða
mikil bátíðahöld í því tileínd?
— Hátíðaihöldin vegna, þessa
aímælis eru allg ekki bundin
við þennan dag einan. Þetta ár
hefur verið sérstakt hátíðaór
hjá okkur vegna þessa afimæl-
isl og hefur afmælisins verið og
verður minnzt með hátíðasýn-
ingu og hátíðahöldum á himuim,
ýmsu stöðum í landinu.
— Herra forsætisráðherra, er
það nofokuð, s'em þér vi'lduð
seg'ja að l'okum í þessiu stutta,
saimtali?
— Ég voTi,a. að hin góðu
skipti, s-em verið hafa miilli
Finnlands og íslands, haldi á-
fram að þróas't með jafn ágæt-
uim hætti og fyrr, og ég vil
taka það fraim, að í Finnlandi
er fylgzt með áhuga á því, sem
gerist á ís'landi.
- KRAG
Framh. af bis. 10
Norður-Vietnam verði hætt,
með tilliti til gagnkvæmrar
minnkunar á hernaðaraðgerð-
um og með tilliti til þess að
hafnir verði friðarsamningar.
— Hvað viljið þér segja um
aðild Færeyja að Norðurlanda-
ráðinu?
— Eg vil styðja aðild þeirra
að því. Það er ljóst að Færeyjar
eru sjálfstæð þjóð. eiga sitt eigið
mál og stjórna fiestum sérmál-
um sínum, sem Danir geta engin
áhrif haft á, svo sem t. d.
menntamálum svo eitthvað sé
talið. Mér er einnig kunnugt jm
að Peter Mohr Dam lögmaður
Færeyja hefir verið í heir-.sókn
í Álandseyjum cg rætt málin við
forsvarsmenn þeirra. Færeying-
ar fara fram a fulla aðild að
Norðurlandar^ði. Þetta mál hefir
nokkuð langan aðdraganda,
Aðild þeirra verður endanlega
að ákveðast af Norðurlandaráð-
inu sjálfu.
— Hverjir hafa einna frekast
staóið gegn þessari málaleitan
Færevingav
— Hvað Finnlandi viðvíkur
hafa komið fram vandamál sem
eru í rannsó.kn, en óleyst. Að
hinu leytinu er samúð með meg-
inefni dönsku tillögunnar, og
ísland styður hsna að fullu.
— Hvað áiítið þér,, herra for-
sætisráðherra, að séu að yðar
áliti að 'hólf.u Dana þýðingar-
mestu málin, sem liggja fyrir
þessum fancli forsætisráóherr-
anna nú?
— Hirn efnahagslega samvinna
og Færayjarrálð og þ:r hsfur
að sjálfsögðu Évrópumarkaðs-
rnálið sitt að segja og ég vil
í því sambandi segja að Danir
munu sýna fullan skilnin.g á
sjónarmiði ísiendinga í því
máli, sagði Jens Otto Krag
forsæiisráðherra að lokum.
andann, Nguyen Cy, sem gegnt
hefur forsætisráðherrastöðunni
fram til þessa.
Van Loc varð formaður ráðs
alþýðunnar og heraflans, þegar.
herstjórniin kom þessu ráði á
fót í fyrra. Hann nam lögfráeðí
í Frakklandi og tók þátt í styrj-
öldinni gegn Frökkum á sínum
tíma. Auk þess er hann þekkt
ljóðskáld.
— Reykjavíkurbréí
Framih. af bls. 17
bandalagsins eru og samning-
um hafa ekki við það náð. Þess
ir tollar fara nú svo hækkandi,
að nálgast iniiflutningsbann.
Hvort tveggja verður tilfinn-
anlegra með hverju ári, eftir
því sem bandalögin eflast. Fyr-
ir okkur verður þetta einnig til-
finnanlegra en áður, þegar
tvennt gerist . samtímis:
Verðlag lækkar og afli minnk-
ar. Okkur munaði ekki svo mik
ið um, þó að srtthvað færi í
súginn á meðan afli jókst og
verðlag fór hækkandi. En hækk
andi tollar geta ráðið úrslitum,
þegar á móti blæs. Engir hafa
meiri hagsmuni af leiðréttingu
þessari en. útflytiendur sjálfir.
Aðrir hagsmunahópar eru aft-
ur á móti hræddir um, að á
hlut þeirra verði gengið með
samningum við markaðsbanda-
lögin. Slíkt verðui að forðast
eftir föngum, jafnframt, sem
enginn má gleyma, að án mik-
ils og óhindraðs ' útflutnings
hlýtur efnahagsiíf okkar að
komast í kaMakol. Og það bitn
ar skjótlega á öllum, hverjir
sem sérhagsmunir kunna að
virðast í bili. Þrátt fyrir þessi
aðsæju sannindi, eru sumir svo
þröngsýnir, að þeir tala um, að
það séu aðrir, sem fram úr
þessu verði að ráða, og ef út-
1 flutningurinn verði fyrir hækk
: andi tollum, þá eigi bara að
! bæta honum það upp einhvern
j veginn innanlandst Sannleikur-
1 inn er sá, að þetta mál varðar
| lifshagsmuni hvers einasta ís-
lendings en enga þó meira en
1 útvegsmenn og útflytjendur.
Þess vegna er mikilsvert, að
fundur L.Í.Ú. skyldi. þrátt fyrir
tilraunir til að villa um fyrir
s mönnum, átta sig á þessu og
' fela stjórn samtakanna að gera
; nauðsynlegar ákyarðanir'til að
j koma í vég fyrir óheppilegan
: drátt á framkvæmdum útvegs-
1 mönnum til mikils tjóns.
Aftnkr í Jemen.
Aden, 6. okt ber. AP.
Aðstoðarinnanríkisráðberra
Jemen, Abdul Qader A1 Khatari.
hefur verið t.kinn af lífi, sam-
kvæmt óstaðfesium fréttum.
Hann var dæmdur til dauða í
cpinbeium réttarhöldum í
i Sanaa, höfuðbrrg Jem'n, í gær.