Morgunblaðið - 07.11.1970, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 1970
ÖLAFUR HELGASON L/EKNIR
F. 14. janúar 1903
D. 1. nóvember 1970
>EIM faekkar nú ört, sem. faedd-
ust um a-ltíamóitán síöustu og upp
útr þeim. Ekki hefur hópnum,
aem gekk inn í Menntaskólann
1916 verið hlíft frekar en öðrum.
Með Ólafi Helgasyni læ-kni er
meira en helmingurinn horfinn
af sviðinu. Við bekkj arsystkinin
frá þessu áni stofnuðum mörg til
óvenj.u náiins félagsskapar og vin
áttiu, sem altírei hefur fölskvazt
og sama gilti um ýmsa þá, sem
síðar baettust í hópinn. Það fer
því ekki hjá því, að við horfum
með sökrruði á eftir þeim sem
hverfa, ekki sízt þegar um jafn
ve4 gerðan mann og góðan fé-
laga er að ræða, sem Óiaf Helga-
son.
Ég man glöggt þegar fundum
okkar ðlafs bar fyrst saman.
Aflt í einu var ég kominn úr fá-
sinninu í svei.tinni í stórborg, að
mér fanmst, og í lærðan hóp ungl
inga, sem búinn var að ganga í
barnaskóla árum saman. Ég var
feiminn og heimóttarlegur, enda
forðaðíst ég að gefa mig að þessu
lærða og frjálslega fólki, af ótta
við að verða að skotspæni, vegna
fáfræði minnar og afkáraskapar.
En þá var það, að sviphýr og
giaðlegur piltur vífcur sér að mér
fyrstur allra og tók mig tali.
Þetta var ÓlafUr Helgason, son-
ur Hel'ga Guðmundssonar mál-
arameistara og konu hans, Guð-
nýjar Ólafsdóttur, af hinni þrótt
miklu Fjalisætt, þar sem margir
voru.rómaðir fyrir sérstakar gáf-
ur og gott minni. Ólafur var
ek'kert að pína mig með því að
spyrja mig spjörunum úr. Hann
t
Systir okkar,
Guðríður Sigurðardóttir,
andaðist að Landakotsspítala
fímmtudaginn 5. þ.m.
Guðfinna Sigurðardóttir,
Ólafía Sigurðardóttir.
t
Bróðir okkar,
Jón G. Maríasson,
fyrrv. Seðlabankastjóri,
lézt fimmtudagirm 5. nóvem-
ber.
Maria og Hrefna
Maríasdætur.
hefur víst fumdið að mér var
ek'kert greitt um mál. En han.ii
tók að segja mér skemmtilegar
sögur af ýmsu, sem hann haf/i
heyrt og fyrir hann hafði borið.
Þetta gerði hann á svo hæglátan,
kíminn og græs’kulauisan hátt, að
ég heiilaðist og óskaði þess, að
ég ætti slíka fráisagnargáfu.
Þannig varð Ólafur til að brjóta
isinn milli mín og verðandi
bekkjarsystkina minna. Og þann
ig var hann jaf.nan reiðubúinn
að greiða götu þeirra, sem hann
vissi að áttu erfitt um vik. Með
þessu gerði hann mér hinn
fyrsta vinargreiða af mörgum,
sem ég minnist æ síðan og ek'ki
sízt nú. Þau sérkenni, sem komu
fram í fyrstu kynnum mínum
við Ólaf, fylgdu honum alla tíð
og þess vegna var hann jafnan
hrókur alls fagnaðar í okkar
hópi sem annars staðar. Frjáls-
legur, glaðvær og glettinn, fullur
af góðlátlegri kímni. Frásagnar-
hæfileikar hans voru með ágaet-
um og fréisagnargleðin að sama
skapi. Jafnframt því var hann
sjór af sögum og kunni að segja
frá fjöldanum öllum af skemmti
legum atburðum.
Ég veit, að ég má segja það í
nafni okkar bekkj arsyst ki n a
hans, að það var gott að eiga
svo langa samleið með manni
eins og Ólafi, þó okkur, sem eft-
ir lifum, finndst að hún hafi mátt
vera lengri og hefði átt að vera
það.
Það var mikið sungið í
Menntaskólanum þann tíma, sem
Sigfús Einarsson tónskáld var
söngkennari okkar. Hann stofn-
aði stóran blandaðan kór, sem
söng í leikfimisalnum við skóla-
uppsögn, fyrir þá bæjarbúa, sem
á vildu hlusta og ekkert stóð á
þeim. Þetta var mikið ævintýri
í þá daga. Ólafur var jafnan í
fremsta flokki bassanna okkar,
var sönigvinn, hafði þsegilega
rödd, sem hann beitti smekk-
lega, og lét aldrei á sér standa
þegar söngurinn var annars veg-
ar. Sama var upp á teningnum
í Háskólanum. • Allan tímann,
sem við vorum þar, héldum við
uppi kvartett, ýmiist ©inföldum
eða tvöföldum auk stúdentakórs-
ins, sem átti sína frægðardaga
undir stjórn próf. Sveinbjarnar
t
Móðir mín, tengdamóðir og
amma,
Gertrud Allíhn,
andaðist í Lúbeck 5. nóvem-
ber 1970.
Hildegard Valdason,
Páll Valdason
og börnin.
t
Ástkær eiginmaður minn
RÖGNVALDUR ÁGÚST HREGGVIÐSSOIM
fyrrv. verkstjóri,
Lindargötu 63, Reykjavík,
lézt í Landsspítalanum 5. nóvember.
Sigurrós Sigurðardóttir,
börn og tengdaböm.
t
Þökkum auðsýnda samúð við andlát og jarðarför eigin
manns míns, föður okkar, tengdaföður og afa
JÓHANNESAR S. JÓNSSONAR
,s? Bergþóra Júliusdóttir,
Þorkell Jóhannesson, Ester Eggertsdóttir,
Ingveldur Jóhannesdóttir, Bjarni Bender.
bamaböm.
Sveinbjömssotnar tónskálds, og
sönig í Nýja Bíói margsinni® fyr-
ir troðfullu húsi. Og ekki urðu
Gluntarnir útundan í þá daga.
AUs staðar var Ólafur með og
ómissandi.
Leiðdr mínar og margra
bekkj arsystkinanna lágu snernma
heim á heimili foreldra Ólafs í
Imgólfsstræiti. Þar var okkur jafn
an tekið tveim höndum og þar
var glaðvært, gott fólk og gest-
risið.
Árin liðu og nú voru nokkrir
úr hópnum vel á veg komnir með
læknanám og enn lágu leiðir
okkar til Ólafs í Inigólfcstræti.
Einn góðan veðurdag, þegar ég
kom þar, hafði ung stúlka bætzt
í hópinn og var þar hin mesta
prýði. Það var hin ljósa og fag-
urhærða Kristín Þorvarðsdóttir,
komin af Suðurnesjum og bar
islenzka búninginn sinn af áber-
andi reisn, sem hún og gerir
enn í dag. Þar eignaðist Ólafur
lífsförunaut, sem aldred brást og
varð honum ómetanlegur styrk-
ur í öflu líf'sstarfi hans, og tók
jafnt þátt í gleði hans og harmi.
Þótt þau hjónin væru um flest
gæfusöm, fór þó harmurinn ekki
fram hjá garði þeirra og þyngst-
ur var hann, er þau misstu dótt-
ur sína, Margréti, 5 ára gamla,
yndislegt bam. En þrátf fyrir
þetta og veikindi, sem stundum
sóttu að heimili þeirra, náðu þau
jafnan gleði sinni á ný, eins og
fólikS með hetjulund og heil-
brigða sá'l tekst að ölluim j'afnaði.
Aðrír munu rekja læknisferil
Ólafs og lýsa öðrum störfum
hans. Ég vil aðeins geta þess, að
miklir eðliskostir Ólafs ollu því,
að hanh hlaut að verða vinsæll
og farsæll í stafi og þeir mörgu,
er leituðu hans sem læknis, dáðu
hann og báru góðan hug til hans.
Nú, þegar leiðir skilja vottum
við bekkjarsystkinin og makar
okkar, Kristínu, hans góða föru-
naut og bömum þeirra, Ólafi og
Höllu, innilega samhygð okkar
um leið og við kveðjum óvenju
góðan félaga og vin.
Bjarni Bjarnason.
FRÁFALL Ótafs Helgasonar
mun hafa komið mörgum á óvart.
Hann gekk að daglegum störf-
um sínum til skam’ms tímia og
lét ekki á því bera, að hann
væri orðinm fársjúkur maður;
en fjölskylda hans og nokkrir
heimilisvinir vissu að hann var
að þrotum kominn þegar hann
loks lagðist í rúmið.
Allldr sem þekktu Ólaf Helga-
son, munu berta honum það orð,
að hann hafi verið einstakt ljúf-
menni, skyldurækinn læknir og
góður félagi. Hann var heimilis-
læknir í orðsins bezta skilningi.
Það er .vandasamt statrf, ef vel
skal rækt. Heimdldslækinirmn
þarf æði oft að vera hvort
tveggja í senn læknir og sálu-
sorgari. Og hjá því getur ekki
farið, að hann komist að og hon-
um sé trúað fyrir ýmisum við-
kvæmium ednikamálum, sem fólk
flíkar ekki við aðra. Sum mann-
anna mein verða hvorki lækmuð
með lyfjum né uppskurði, en
jafnvel stutt stund í einrúmi
með eins hjartahlýjum og skiln-
ingsríkum lækni og Ólafur var,
getur lagt ótrúlega græðandi
smyrsl á sárin og „dimmu í dags-
ljós breytt.“
Ólafur var maður hóglyndur,
hafði skemmtilega, græskulausa
kímnigáfu, var fljótur að koma
auga á hið broslega í tilverunni,
minnugur á slík atvik og sagði
vel frá. Hann var í fáum orðum
sagt einkar hugljúfur maður. í
návist bans hlauf öllum að líða
vel. Þetta eru eiginleikar, sem
hvern mann prýða, en þeirra
er ekki hvað sízt þörf í fari þess,
sem velur sér læknisíhlutverkið
að lífsstarfi.
Kynni okkar Ólafs hófust fljót
lega eftir að Sjúkrasamlag
Reykjavíkur var stofnað og ég
gerðist starfismaður þar. Ég hafði
ekki hitt hann oft þegar mér
fannst milli okkar liggja ein-
hverjir þræðir, sem leitt gætu
til góðs kunningsskapar. Sú varð
líika reyndin, og eftir að við
urðum nokkru síðar félagsbræð-
ur í Frímúrarareglunni urðu
samskipti meiri og kunnings-
skapurinn þróaðist í sanna vin-
áttu. Við áttum þar samedginleg
áhugamál og samstarf, sem
tengdi okkar æ traustari vin-
áttuböndum, auk margs annars,
sem að því studdi.
Orðið vinur er stundum notað
þegar réttara væri að segja
kunninigi. Við eignumst flestir
marga kunningja, en miklu
færri vini í réttri merkimgu orðs-
ins, og samkvæmt þeim skiln-
ingi er með Ólafi Helgasyni
genginn einn minna beztu og
tryggustu vina. Kynndn voru
orðin löng, samverustundirnar
margar og mikið að þakka þegar
minningarnar fara að tala. Marg-
ar komur mínar á heimili Ólafs
og hinnar hjartagóðu og hug-
þekku kona hans, frú Kristínar
Þorvarðsdóttur, verða mér
ógleymanlegar. Kvöldstundirnar,
sem við áttum saman tveir í
notalega bókaherbergdnu hans
og oft vildu dragast nokkuð
fram á nóttinia, þvi ekki skorti
umræðuefinin, munu æ geymast
mér í iríkmii Ábrifin þar iiuii
voru svo sérstæð, að ég hef óvíða
fundið önhur þeim lík. Gamla
fólkið í ungdæmi minu sagði
stundum urn geðfellda rnenn eða
konur, að eitthvað gott væri í
kringúm þau. Ég veit að svo var
um Ólaf Helgason. Það fann ég
og reyndi sjálfur.
Þegar Ólafur var lagztur bana
leguna kom ég til hans flesta
daga, meðan hann lá heima, og
spjallaði við hann um stund.
Honum var ljóst að hverju fór,
eða hvernig lí'klegast væri að
færi. Hann hafði ekki um það
mörg orð, en það sem hanm sagði
var mælt af fullkominni rósemi
og æðruleysi. Skapstillmgin var
hin sama og áður. Hann talaði
um hugðarefni sín og brá fyrir
sig gamanyrðum eins og fyrr.
Hann var sáttur við lífið og
þakklátur fyrir gjafir þess, sem
hann vissi að hann yrði eitt sinn,
eins og við aflir, að skila aftur.
En það sem hann gaf lífinu og
samferðamönnunum sínum af
sjálfum sér, geymist í árangri
verka hans og þabklátri minn-
ingu þeirra, sem nutu.
Kvöldið áður en Ólafur lézt
kom ég að sjúkrabeði hans. Hann
var þá með fullu ráði. Síðustu
orðin sem hann sagði við mig
voru þessi: „Ég held að við séum
ékki hér með Skildir að skipt-
um.“ Sú er, lífca trú mín, og í
þeirri von, að til góðs vinar liggi
alltaf gagnvegir, kveð óg hann
að sinni.
Eiginkonu Ófeís, börnum
þeirna og ástvinum öllum votta
ég innilega samúð ofckar hjón-
anna. Þau vita að hún er meiri
en svo, að túlfcuð verði með
nokkrum orðum.
Víglundur Möller.
LÆKNASTÉTTIN befir á allra
síðustu tímum missit óvenju-
marga lætona yfir landamæri lífs
og dauða, nú síðast Ólaf Helga-
son. Að öllum kollegum ólöstuð-
um held ég, að Ólafiur hafi notið
mest trausts flestra ofcbar og
sýna það meðal annars öll þau
trúmaðaristörf, sem honum voru
falin.
Skófelæfcnir Miðtoæjarsfcólans
var hann síðan 1929. Tuttugu
og fimm ára gamall eða í októ-
ber 1928 gjörðist hann starfandi
læknir í Reykjavik og jafnframt
aðsfoðarlæknir Matthíasar Ein-
arssonar á St. Jósefsspítala. Síð-
an stundaði hiann jafnan sjúkl-
ingia á þeim spítafe og var í mikl-
um metum hjá St. Jósefssystr-
unum, en eilgd síður hjá öllum
læfcnum yfirleitt, eigi sízt vegna
óvenjuleigrar einlægni og dreng-
ly.ndiis.
Hann varð fyrstur til að kynna
sér svæfiingu með glaðlofti í
Bandaríkjunum eða á árinu 1928,
en síðar fór hann oft utan t.d. á
alþjóðaþing skófelæfcna í Gren-
oble og Osló 1957 og til Noregs
og D'anmerkur 1960 til að kynna
sér trúnaðarlæknisstörf á veg-
um Vinnuveitendasambands ís-
lands,
Ég, sem þessar líinur rita, hefi
verið samstarfsmaður Ófefs allt
frá því að hann settist hér að í
október 1928, þ.e. í 42 ár og get
ekki hugsiað mér geðþekkari
m-ann og kollega. Han.n var svo
hýr og léttur í lund, að hann
hlaut áð eiga opna leið að sér-
hvers manns hjarta og er mér
vel kunnugt um þá hylli, er
hann naut hjá sjúklingum sin-
um og kunningjum. Sfcarð bans
verður því vandfyllt, hvort sem
um trúnaðanstörf eða aimenn
læknisistörf er að ræða. Ég dáð-
ist oft að því, hve vel og sam-
vizkusamlega Ólafur rækti trún-
aðarstörf sín. Það var ekki auð-
velt að blekkj a hann hvorki af
lækn-um við'komandi sjú'klinga
né sjúklingunum sjálfum, er um
veikinidaforföll var að ræða. Þar
dugðu engin undanbrögð.
Ólafiux kvæntist eftirlifandi
konu sinni, Kristínu Þorvarðar-
dóttur, 15. júní 1929 og lifðu þau
í mjög hamingjusömu hjóna-
bandi í 41 ár. Frú Kristínu og
börnum þeirra hjóna vil ég með
þessum línum votta dýpstu sam-
úð mína og blessa minningu hins
ágæta vinar míns.
Halldór Hansen.
Fáein ininiiingarorð.
HINN 1. nóvember síðastliðinn
andaðist einn af okkar ágætustu
læknum og mannvinum, eftir
að hafa legið þungt haldinn á
Landsspítalanum í Reykjavík.
Ólafur er jarðsunginn frá Dóm-
kirkjunni í dag, laugardaginn 7.
nóvember, að viðstöddu fjöl-
menni.
Við hin mörgu, sem höfum
Innilegar hjartans þakkir
sendum við öllum, sem mimnt-
ust okkar á 50 ára hjúskapar-
afmeeli okkar, 15. október sl.
með stórgjöfum, blómum,
skeytum, heimsóknúm og
ýmiss konar vinakveðjum.
Sérstaklega þökkum við böm-
um okkar, tengdabörnum,
barnabömum, félagasamtök-
um, samstarfsmönnum, frænd
um og vinium, víðsvegar að af
landinu.
Við biðjum ykkur öllum Guðs
blessunar í nútíð og framtíð,
Valgerður Brynjólfsdóttir
og Ingvar J. Björnsson,
Hverfisgötu 9, Hafnarfirði.