Morgunblaðið - 24.07.1974, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. JULl 1974
19
Loftur Bjarnason
útgerðarmaður
Loftur Bjarnason hefur lokið
lffsgöngu sinni. Þar með er lokið
ævi eins merkasta samtíðarmanns
okkar; manns, sem um margra
áratuga skeið hefúr verið í farar-
broddi I uppbyggingu íslenzkra
atvinnuvega og alhliða framfara;
manns, sem hóf lífsstarf sitt á
skútuöld og sístarfandi auðnaðist
að fylgja þróuninni óbrotið eftir
fram til dauðadags.
Saga Lofts. Bjarnasonar er í
raun dæmigerð um ævintýri
okkar daga. Hann ólst upp við
kröpp kjör eins og nú er sagt, en
með óbugandi kjarki og dugnaði
tókst honum að byggja upp stór-
fyrirtæki á sviði togaraútgerðar
og hvalveiða og verða foryztumað-
ur í sjávarútvegi. Loftur var yfir-
burðamaður. Hann hafði á
margan hátt yfirburði yfir sam-
ferðamenn sína, hann bæði sá
víðara og lengra fram í tímann en
aðrir. Hann varð aldrei gamall,
þótt líkaminn gengi úr sér á
langri ævi. Hann fæddist á bjart-
sýnis- og umbrotatímum alda-
mótanna og hann hélt þeim bjart-
sýnis- og framfaraanda alla ævi.
Eg ætla ekki að rekja æviatriði
Lofts í þessum fáu orðum, það
munu aðrir vafalaust gera af
meiri þekkingu. Veraldarframi
hans var honum sjálfum að
þakka, hann var sívökull og
sístarfandi og ávallt fremstur
meðal jafningja. Lífsánægja hans
var ekki fólgin í því að safna fé
heldur að stýra mönnum og at-
höfnum og stuðla að uppbyggingu
atvinnulífs þjóðarinnar sem bezt
hann mátti. Eitt sinn sagði Loftur
mér, að hann hefði verið staddur
á skipi við störf sín í versta veðri
undir Krísuvíkurbergi, þegar
hann heyrði þess getið i útvarpi
eða loftskeytastöð, að helztu fyrir-
menn þjóðarinnar og háskóla-
borgarar minntust þá fullveldis
þjóðarinnar með tilheyrandi
glasaglaumi I einhverju sam-
komuhúsi í Reykjavík. Hann
hefði þá strengt þess heit, að einn
góðan veðurdag skyldi hann
standa jafnfætis þessum mönnum
og sanna þeim, að fullveldi yrði
ekki haldið með glasaglauminum
einum saman. Við þetta heit stóð
Loftur sannarlega og það er lífs-
starfi hans og manna á borð við
hann að þakka, að nú þykir það
ekki lengur fjarstæða í samfélagi
þjóðanna, að Islendingar geti ver-
ið sjálfstæð þjóð með fullu frelsi.
Og hann komst jafnfætis hinum
fremstu án þess að missa nokkurn
tima tengslin við uppruna sinn og
fyrri störf.
Loftur naut takmarkaðrar
skólagöngu, ef frá er skilið nám
hans í stýrimannaskóla. Samt var
menntun hans og þekking við-
tækari en langskólagengnir menn
öðlast í skólum. Hann hafði til að
bera stálminni og takmarkalausa
fróðleiksfýsn og þáttur í lifsnautn
hans var að afla sér þekkingar á
innlendum og erlendum vett-
vangi, hvort sem um var að ræða
stjórnmálaþróun, atvinnu- eða
menningarmál.
Ég var 14 ára skólapiltur, þegar
fundum okkar Lofts bar fyrst
saman. Ég hafði sótt um starf
hjálparkokks á hvalveiðiskipi og
einn fagran vormorgun í mai
boðaði Loftur okkur umsækjend-
ur niður á Ægisgarð til þess að
velja úr hópnum. Ég gleymi
aldrei orðum hans og framkomu
þennan morgun, en ég var einn af
hinum heppnu, sem valdir voru.
Eftir á að hyggja finnst mér, að
þetta hafi verið ein mikilvægasta
prófraun min um dagana.
Ég átti eftir að starfa I 13 hval-
veiðivertíðir hjá Lofti og leiðsögn
hans og fordæmi var ávallt á þann
veg, að mér fannst ég þurfa með
starfi mínu sífellt að færa honum
heim sanninn um, að hann hefði
valið rétt vormorguninn góða á
Ægisgarði.
Þannig held ég, að einmitt hafi
verið um tengsl Lofts við sam-
ferðamenn sína. Hann ávann sér
hvarvetna slíkt traust og
virðingu, að mönnum fannst sjálf-
krafa, að þeir yrðu að einbeita sér
til þes$ að vera verðugir vináttu
hans og athygli.
Ég var aðeins einn af þeim
hundruðum skólapilta, sem
öfluðu fjár til vetrarnáms með
sumarvinnu við hvalveiðarnar, en
sú vinna var okkur líka vafalaust
betri undirbúningur undir lifið
en margt af þvf, sem við námum í
öðrum skólum á vetrum. Loftur
vildi hjálpa okkur við námið og
oft varð ég þess var að hann
fylgdist með árangri sinna pilta í
skólum og starfi, jafnvel löngu
eftir að vistinni í hvalveiðistöð-
inni lauk.
Það segir lika sina sögu, að þeir
starfsmenn, sem ekki voru skóla-
göngu bundnir, komu ár eftir ár
til starfa, þótt um árstiðabundna
vinnu væri að ræða og jafngóð
kjör í boði annars staðar. Bæði á
hvalveiðiskipunum og i landi eru
starfsmenn, sem starfað hafa þar
I áratugi. Og þegar gamlir starfs-
menn mætast, þá hefur talið óðar
borizt að hvalveiðistöðinni,
rekstri hennar og þvf, hvernig
Loftur hafi það. Slíkur er hugur
þess fólks, sem orðið hefur þess
aðnjótandi að fá að starfa með
Lofti.
Loftur varð mikill hamingju-
maður i einkalifi sínu. Hann sagði
stundum í léttum tón, að hann
hefði framið eitt „bankarán" um
dagana, en það hefði verið þegar
hann nam konuefni sitt, Sólveigu
Sveinbjarnardóttur, á brott frá
bankastörfum á Isafirði. Þau hjón
hafa verið samhent og frú Sólveig
verið manni sinum ómetanlegur
styrkur á lífsleiðinni. Þau
eignuðust tvö börn, Kristján og
Birnu, sem verið hafa samrýnd
foreldrum sínum.
Þegar ég nú minnist Lofts þá er
mér ekki sorg í huga heldur
miklu fremur þakklæti fyrir að
hafa fengið að kynnast og vera
samtíða jafn mikilhæfum manni,
sem nú lætur eftir sig fullnað
lifsstarf. Slíkra manna er gott að
minnast.
En söm er sorgin hjá ástvinum
hans, eiginkonu, börnum og
tengdasyni og votta ég þeim inni-
Iegustu hluttekningu.
Björn Friðfinnsson.
Þegar Loftur Bjarnason var
allur aðfararnótt 15. þ.m. lauk
æviferli manns, sem teljast
verður meðal hinna merkustu í
atvinnulífi Islendinga á þessari
öld. Ævistarfi Lofts hafa nú verið
gerð svo rækilega skil af öðrum,
að ekki verður þar um bætt, en
ætlun mín með þessum fáu llnum
er að minnast vinar míns Lofts
með nokkrum upprifjunum.
Ég var enn I barnæsku, er mín
fyrstu kynni af Lofti hófust.
Hann var þá félagi föður míns I
útgerð. Það samstarf stóð alltof
stutt vegna fráfalls föður míns, en
tengslin við Loft rofnuðu ekki
fyrir það. Þegar ég i upphafi
heimsstyrjaldarinnar kom heim
frá námi átti Loftur sinn þátt i
þvi, að ég tók við störfum hjá
Fiskifélagi tslands snemma árs
1940 og hófst þá nýr þáttur í
kunningsskap okkar og samstarfi,
sem stóð alla tíð síðan. Frá þessu
langa samstarfi á ég Lofti margt
upp að unna og ekki sizt það,
hversu mikinn skilning hann
sýndi ávallt mínum störfum og
einnig fyrir þau mörgu hollu ráð,
sem ég varð aðnjótandi af hans
hálfu, þvi að hann var ráðhollur,
en þó aldrei á þann hátt, að hann
þrengdi ráðum sinum að manni.
Hann kunni betur en flestir
aðrir menn að stjórna atvinnu-
rekstri svo að til farsældar horfði
og hann var vel til forystu fallinn,
enda komst hann ekki hjá því að
verða valinn til margra og mikils-
verðra trúnaðarstarfa, sem hann
rækti með mikilli prýði. Þar naut
hann ekki sízt þeirra hæfileika,
sem hann hafði í svo ríkum mæli
að setja mál sitt fram með sann-
færandi rökum, en sýna jafn-
framt fullan skilning á viðhorfum
og vandamálum þess, sem rætt
var við. Þetta aflaði honum sam-
úðar og skilnings, sem hjálpaði til
að leysa margan vandann. Margar
slikar endurminningar koma nú
upp í hugann, er við áttum sam-
leið I viðræðum við erlenda aðila
um viðkvæm fiskveiði- og fisk-
sölumál, þar sem þessir hæfi-
leikar hans nutu sin einkar vel.
Oft höfðu viðmælendur okkar orð
á þvi við mig, hversu mikils þeir
mætu Loft og hinn hispurslausa
og hreinskilna málflutning hans.
En e.t.v. verður þó það eftir-
minnilegasta í fari Lofts, hversu
afburða skemmtilegur hann var,
ekki aðeins að starfa með heldur
einnig utan hins daglega starfs.
Maður gleymir aldrei heimsókn-
unum mörgu í hvalstöðina í Hval-
firði, þar sem hjónin Sólveig og
Loftur tóku á móti gestum opnum
örmum á sinn elskulega hátt svo
að öllum hlaut að finnast þeir
vera orðnir hluti af f jölskyldunni
um leið og komið var inn I skál-
ann litla. Þar var veitt af alúð og
lítillæti þess, sem leggur mest
upp úr hinni innri hlýju, en
minna upp úr ytri formum. I því
voru hjónin samstillt.
Snemma morguns mánudaginn
15. þ.m. vorum við hjónin á ferð
um Hvalfjörð í morgunfegurð
eins og hún getur verið svo óvið-
jafnanleg á þeim stað. Við vissum,
að Loftur var veikur og að senni-
lega ætti hann ekki afturkvæmt á
Hvalfjarðarströnd. Við fundum
bæði til þess þá og höfðum orð á
því, hver sjónarsviptir það yrði,
þegar Loftur yrði ekki lengur til
að taka á móti, þegar komið væri i
hlað. Fáum klukkustundum síðar
fréttum við, að hann hefði látizt
þá um nóttina.
En Hvalfjarðarströndin fær
hann aftur, því að þar hefur hann
valið sér stað til hinztu hvíldar í
hinni helgu jörð Saurbæjar, sem
hann unni svo mjög.
Sólveigu og börnunum sendum.
ég og kona mín okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
22. 7. 1974,
Davfð Ólafsson.
t
Móðir okkar,
JAKOBÍNA MARÍA
BJÖRNSDÓTTIR
sem andaðist 17 þ.m. verður
jarðsungin frá Akureyrarkirkju
fimmtudaginn 25. júli kl 1 30
e h
Börnin.
t
Móðir okkar, tengdamóðir og amma
GUÐLAUG VILHJÁLMSDÓTTIR,
Nönnugötu 3, Reykjavlk,
lézt að heimili sinu að kvöldi 22. júli. Jarðarförin auglýst siðar.
Börn. tengdabörn og barnabörn.
t Sonur minn og bróðir okkar,
ÞORLEIFUR ÞORLEIFSSON,
Ijósmyndari,
Mávahlíð 33,
andaðist að kvöldi hins 22 júli. Elfn Sigurðardóttir
og systkini.
t
Móðir okkar. tengdamóðir og amma
JÓNfNA Á. BJARNADÓTTIR,
RauSalæk 36.
lézt að heimili sínu, föstudaginn 5. júli.
Bálför hefur farið fram.
Þökkum auðsýnda samúð
Vandamenn.
Bálför mannsins miris,
ÞORVALDAR EINARSSONAR,
bakara,
Laugamesvegi 56.
verður gerð frá Fossvogskirkju I dag miðvikudaginn 24. júlí kl 1 3.30.
Blóm og kransar afbeðin. Þeim sem vildu minnast hans, er bent á sjóð
Matthildar Þorkelsdóttur Ijósmóður. Spjöldin fást i síma 50709. Fyrir
hönd sona hans og annarra vandamanna,
Gunnhildur Gestsdóttir.
t
Alúðarþakkir til allra, sem auðsýndu okkur samúð og vináttu við andlát
og jarðarför eiginmanns mins, föður okkar, tengdaföður, afa, systkina
og mágkonu,
PÉTURS AÐALSTEINSSONAR,
stöðvarstjóra,
Skeiðarvogi 101.
Dagmar Helgadóttir,
Hrönn Pétursdóttir, Einar Hansson,
Aðalsteinn Pétursson. Sigrlður Einarsdóttir,
Petrfna Pétursdóttir, Aðalsteinn Blondal,
Hallgerður Þórðardóttir, Guðni Þorsteinsson,
Kristján Aðalsteinsson, Bára Ólafsdóttir.
Aðalbjörg Aðalsteinsdóttir.
t
Minningarathöfn um föður minn og tengdaföður,
VALDIMAR BJÖRN VALDIMARSSON,
frá Hnifsdal,
ferfram i Fossvogskirkju, fimmtudaginn, 25. júli. kl. 3 s.d. (1 5.00).
Jarðað verður í Hnifsdal kl. 2 síðdegis, laugardaginn 27 júli.
Fyrir hönd systra, barnabarna og barnabarnabarna,
Hulda Valdimarsdóttir
Samuel S. Ritchie
t
Þökkum sýnda samúð við andlát og útför eiginmanns mins, föður
okkar, tengdaföður og afa,
MAGNUSARJÓNSSONAR
Sundstræti 24. fsafirði,
Ólöf Guðfinnsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarðaför móður minnar
tengdamóður og ömmu,
SIGRÍÐAR SIGURÐARDÓTTUR
frá Látrum,
Jóhanna Jóhannsdóttir, Baldur Jónsson frá Mel.
Sigurður Baldursson, Jóhann Baldursson
Ingibjörg Baldursdóttir