Morgunblaðið - 18.09.1974, Blaðsíða 28

MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1974
Mikfl gjaldeyrissala
í byrjun september
NtJ liggja fyrir tölur um gjald-
eyrissöluna hjá viðskiptabönkum
Seðlabankans fyrstu vikuna f
september. Reyndist samanlögð
sala bankanna þessa sjö fyrstu
daga samtals 294 milljónir króna.
Þetta er töluvert meiri gjald-
eyrissala en fyrstu vikuna tvo
mánuðina á undan og geta því
naumast talizt marktækar fyrir
þróun gjaldeyrissölunnar í heild
sinni. Kemur þar aðallega tvennt
til — salan fyrstu sjö dagana í
september er reiknuð á hærra
gengi og eins hafði töluvert safn-
ast fyrir af gjaldeyrisumsóknum
frá því sfðustu dagana í ágúst
meðan engin afgreiðsla á gjald-
eyri fór fram. Má því fastlega
gera ráð fyrir að gjaldeyrissalan
dragist saman aftur þegar lengra
líður á mánuðinn. Til samanburð-
ar má þó geta þess, að fyrstu sjö
dagana í ágúst nam gjaldeyrissal-
an 208 milljónum króna og aðeins
165 milljónum króna fyrstu sjö
daganaí júlí.
Hækkanir fyrirsjá-
anlegar á túnáburði
FYRIRSJAANLEGAR eru hækk-
anir á áburði frá Aburðarverk-
smiðju rfkisins næsta vor. Hjálm-
ar Finnsson,- framkvæmdastjóri
verksmiðjunnar, sagði þó í sam-
tali við Morgunblaðið, að hann
Bráða-
birgða-
lögum
láglauna-
tryggingu
ALLAR lfkur benda nú til
þess að ríkisstjórnin sé búin
að móta f aðalatriðum aðgerðir
þær, sem gripið verður til og
ætlað er að vernda kaupmátt
láglauna. Samkvæmt því sem
Mbl. hefur fregnað kunna
næstu daga að verða gefin út
bráðabirgðalög um tryggingu
láglauna, þar sem gert er ráð
fyrir ákveðinni kaupuppbót
um það bil 4.000 krónum á
laun upp að 50 þúsund krónum
á mánuði. Ætlunin mun sfðan
verða að upphæð þessi fari
Framhald á bls. 16
treysti sér alls ekki til þess á
þessu stigi málsins að spá neinu
um það hversu hækkunin yrði
mikil, en benti á að þess væru
dæmi að verð einstakra hráefna
til áburðarblöndunar, sem
hér er framleidd, hefði
margfaldast á sfðustu 6—12
mánuðum, og heimsmarkaðs-
verð á áburði hefði sem
næst þrefaldast á þessum
tfma. t vor kostaði tonnið af
venjulegum þrfgildum áburði,
sem hér er mest notaður, um 16
þúsund krónur og hafði verð á
tilbúnum áburði f heildsölu frá
Aburðarverksmiðjunni þá hækk-
að um 40% frá árinu á undan.
Sú hækkun stafaði af hækkuö-
um tilkostnaði við framleiðsluna
hér heima fyrir, en nú eru ástæð-
ur hins vegar aðrar, að sögn
Hjálmars. Olíukreppan hefur hér
sem víða annars staðar sett veru-
legt strik i reikninginn, valdið
stórhækkun á ýmsum hráefnum
sem úr olíunni eru unnin og not-
uð m.a. til áburðarframleiðslu. Á
sama tíma er svo geysileg eftir-
spurn eftir þessum hráefnum, að
ekki sfzt innan plastiðnaðarins,
sem notar mörg sömu efni til
sinnar framleiðslu og áburðar-
framleiðendur.
Hjálmar upplýsti, að í fyrra
hefði Áburðarverksmiðjan haft
góðan fyrirvara á innkaupum sín-
um á hráefni og verið búin að fá
Framhald á bfk. 16
ERADHJALPA
FRÆNDA SÍNUM
RÉTTIRNAR eru ævintýraheimur fyrir unga
drengi. Þessi heitir Frosti Guðmundsson og er frá
Mýrum í Miðfirði. Hann var að hjálpa Páli frænda
sínum að draga fé í dilka í Miðfjarðarrétt s.l. sunnu-
dag. Við birtum fleiri myndir úr Miðfjarðarrétt
seinna. Ljósm. Mbl. SS.
Áhugi fyrir
sjómennsku
að glæðast
MARGT bendir nú til þess, að
áhugi fyrir sjómennsku sé að
glæðast á ný á fslandi, en undan-
farin ár má segja, að sífellt færri
og færri ungir menn hafi lagt
sjómennsku fyrir sig. Hvað
veldur þvf, að áhugi er að aukast
fyrir þessu starfi eða hvort hér er
aðeins um að ræða tfmabundið
ástand er ekki gott að segja, en í
vetur verða Stýrimannaskóli fs-
lands og Vélskóli tslands full-
setnir.
f Vélskóla fslands verða að
þessu sinni um 380 nemendur,
þ.e. 339 f Reykjavfk, 19 á fsafirði
og 25 á Akureyri.
Bogi Arnar Finnbogason, full-
trúi skólastjóra, sagði í samtali
við Mbl. í gær, að aðsókn að skól-
anum hefði aukist um 10—15%
undanfarin ár. I vetur eru nem-
endur hins vegar álíka margir og í
fyrra.
Jónas Sigurðsson, skólastjóri
Stýrimannsskólans, sagði þegar
við ræddum við hann að ásókn í
skólanum hefði aukist talsvert og
nú hefðu 120 nýir nemendur sótt
um skólavist, en í fyrra hefðu þeir
verið 89. Því myndu í vetur
stunda nám við skólann um 200
nemendur.
Hann sagði, að eftir þessu að
dæma virtist áhugi fyrir sjó-
mennsku eitthvað að aukast. Það
mætti jafnvel rekja til bættra
kjara, sérstaklega hjá far-
mönnum.
Góð rækja fæst við Grímsey
EINN bátur frá Dalvfk hefur að
undanförnu stundað rækjuveiðar
við Grfmsey og aflað vel. Þannig
kom hann inn f fyrradag með 6
tonn eftir tvo sólarhringa, sem
verður að teljast gott. Báturinn
leggur upp hjá niðursuðuverk-
smiðju K. Jónsson á Akureyri og
sagði Kristján Jónsson forstjóri, f
samtali við Morgunblaðið f gær,
að rækjan væri soðin niður fyrir
Bandarfkjamarkað.
Kristján sagði ennfremur, að
þessi rækjumið við Grímsey
hefðu fundizt fyrir 2—3 árum en
fiskimenn þar nyrðra hefðu fram
til þessa verið tregir að sinna
þessum miðum og raunar aðeins
þessi eini bátur frá Dalvík eitt-
hvað stundað rækjuveiðarnar.
« táöftápl- V. fewr ; o
, ýk v&SimtetSi'faðm
iö<tar| v tré xe «Sa’ j
W voá * m «m V
»ý> í? sr ác «*
rtfífw/t tnt & a&

yw w '
vtr . j >»
tdi
íltflÉ|p|
z%cm
lta(fMT.
m vý&íeqnyiu
é
■T f > f, œiAtJUU
■kviW-iSí fy&optAi ■ irírftí
foetWATKWæliS.'Wft
Örtr.f
350 íslenzk handrit
á söfnum í Svíþjóð

t
♦átf tESAa,—
Þannig Iftur blaðið úr Heims-
kringlu Snorra Sturlusonar út,
sem varðveitt er f Konunglega
bókasafninu f Stokkhólmi.
Um þrjúhundruð handrit fs-
lenzk að uppruna munu nú
vera varðveitt f Konunglega
bókasafninu f Stokkhólmi og f
Háskólabókasafninu f Upp-
sölum er vitað um nálega 50
fslenzk handrit. Mörg þessara
handrita teljast ekki sfður
merkileg en þau, sem Is-
lendingar hafa verið að endur-
heimta frá Dönum að undan-
förnu, en samt hefur enn engin
krafa eða beiðni verið lögð
fram frá Islandi um að fá þessi
handrit afhent. Eitt merkasta
handritið, sem vitað er um f
Konunglega bókasafninu f
Stokkhólmi er blað úr Heims-
kringlu Snorra Sturlusonar. Er
þetta eina blaðið, sem vitað er
um úr þessari bók, þvf hin
munu hafa brunnið f brun-
anum mikla f Kaupmannahöfn
1728. Talið er að þegar bruninn
varð hafi þetta blað verið kom-
ið á safn f Stokkhólmi og mun
það hafa verið 1682.
1 bókinni Islandska ordspraak
eftir Herman Stolpe vfkur höf-
undur nokkuð að þessu dýr-
mæta blaði úr Heimskringlu.
Segir hann að aðilar f Svfþjóð
hafi viljað fá þvf framgengt, að
þetta blað yrði fært fslenzku
þjóðinni að gjöf f tilefni 1100
ára afmælis þjóðarinnar, og
með því móti gætu Svfar fylgt
fordæmi Dana, sem nú væru
sem óðast að afhenda Is-
lendingum handritin. Því mið-
ur hefðu viðkomandi stjórn-
völd hafnað þessari beiðni og
þvf liggi blaðið úr Heims-
kringlu Snorra ennþá f Stokk-
hólmi.
Vitað er, að meðal þeirra
manna, sem reynt hafa að fá
þvf framgengt að tslendingar
fengju þetta dýrmæta blað úr
Heimskringlu er Per Olav
Framhald á bls. 16
Það hefði þó verið í fremur litlum
mæli þar til nú, því að fyrr hefði
báturinn tæpast verið nógu vel
búinn til þessara veiða. Kristján
sagði einnig, að nú væri annar
bátur að byrja þessar veiðar —
frá Hrísey, en Kristján kvaðst
helzt kjósa að fjórir bátar væru
um þessar veiðar og væri hann
raunar alveg undrandi á hversu
tregir fiskimenn nyrðra væru að
taka til við rækjuna miðað við það
hversu arðbærar þessar veiðar
væru. —♦♦♦
Hlíf segir upp
Á FUNDI, sem haldinn var í
verkalýðsfélaginu Hlíf í Hafnar-
firði í gærkvöldi, var samþykkt
með öllum greiddum atkvæðum,
að segja upp öllum gildandi kjara-
samningum.
Hermann Guðmundsson, for-
maður Hlífar, sagði í samtali við
Morgunblaðið að fundi loknum í
gærkvöldi, að samningum hefði
verið sagt upp þar sem gengi ís-
lenzku krónunnar hefði verið
fellt. Sérstakt ákvæði væri í gild-
andi samningum sem segði, að ef
mikil breyting yrði á gengi ísl.
krónunnar, þá væru samningar
uppsegjanlegir. Stjórn Hlffar
hefði þegar í maímánuði s.l. at-
hugað þetta atriði, en þá hefði
gengissigið, sem þá var ekki verið
talið það mikið að hægt væri að
segja samningunum upp.
Fjölmörg verkalýðsfélög munu
halda fundi á næstu dögum og
fjalla um kjarasamningana.