Morgunblaðið - 15.10.1980, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1980
fM*fgmtlrIafri£
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 5.500.00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 280
kr'. eintakiö.
Þú getur bjargað
lífi — hjálpum
hungruðum í Afríku
Sú var tíðin, að íslendingar þurftu að berjast við
hungurvofuna og vita því, hver hrollvekja hún er. Þá ríkti
ekki í heiminum sá andi samhjálpar, sem nú einkennir
alþjóðlegt hjálparstarf og raunar ekki í neitt hús að venda
fyrir þá, sem þurftu að berjast við hörmungar af völdum
náttúruhamfara eða hungurvofunnar.
En bitur reynsla islenzku þjóðarinnar hefur kennt henni að
setja sig í spor þeirra, sem þurfa að glíma við alls kyns
hörmungar. Þannig hefur aldrei verið komið að tómum
kofanum, þegar heitið hefur verið á hurðir Flosa fyrir aðrar
þjóðir, sem hafa átt bágt, hvort sem verið hefur af völdum
náttúruhamfara eða hungurvofunnar, en hún hefur sótt kraft í
stjórnleysi einræðisseggja og náttúruhamfarir, sem enginn
mannlegur máttur hefur getað séð við. Það er alkunna, að
fjölmargir einræðisseggir hafa hrifsað til sín völdin bæði í
Asíu, Mið- og Suður-Ameríku og jafnvel Evrópu, svo að ekki sé
nú talað um Afríku, þar sem nýir herrar hafa tekið við af
nýlenduherrunum, sumir undir gunnfána sósíalisma. Þessir
herrar hafa mergsogið þjóðir sínar, m.a. með því að kaupa
vopn til að haida alræðisstjórnum sínum við völd, í stað þess
að efla frelsi og sjálfsbjargarviðleitni þegna sinna og koma í
veg fyrir hungur og hvers kyns skort. Neyðin er nú orðin svo
hrikaleg í sumum löndum hins svokallaða þriðja heims, að ekki
verður lengur horft upp á hana án aðgerða.
Talið er, að milli 8 og 12 milljónir manna svelti heilu hungri,
þar sem hungursneyðin er mest í Afríkulöndum, en víðar er við
mikil bágindi að etja. Rauði krossinn stendur nú fyrir herferð
gegn hungurvofunni og er leitað til Islendinga, að þeir láti
nokkuð af hendi rakna til hjálpar sveltandi fólki í Afríku og
höfum við einkum samstarf við Norðmenn í þessu hjálpar-
starfi. Þegar söfnunin fór fram í Noregi í haust gekk hún svo
vel, að til var tekið, og er þess að vænta, að við íslendingar
látum ekki minna af hendi rakna en frændur okkar. En til þess
þyrftum við helzt að safna milljónatugum. Vonandi tekst
Rauða krossi Islands að safna svo miklu fé hér á landi, að um
það muni í baráttunni við hungrið í Afríku. Þar lifa margir
milli vonar og ótta um þessar mundir vegna sults og seyru, en
það var einmitt hlutskipti forfeðra okkar, þegar verst gegndi á
niðurlægingartímunum og íslenzka þjóðin var undir nýlendu-
hæl einveldiskonunga, sem hugsuðu helzt ekki um annað en
arðræna hana og niðurlægja á alla lund. En þó mun ástandið
hér aldrei hafa orðið jafnslæmt og nú í ýmsum löndum Afríku.
í minningu forfeðra okkar skulum við veita sveltandi heimi
alla þá aðstoð, sem við megum og létta undir með þeim, sem
við bágindi búa, ekki sízt þeim kvíðandi mæðrum, sem nú
horfa upp á hungurvofuna hremma börn sín án þess þær geti
rönd við reist. Þær sorglegu myndir frá þessum hungurslóðum,
sem hafa m.a. verið birtar hér í blaðinu, ættu að nægja til að
fólk bregðist skjótt við og veiti Rauða krossinum alla þá
aðstoð, sem það frekast getur. Við, sem búum við allsnægtir,
getum ekki notið lystisemda daglegs lífs nema meðbræðrum
okkar sé veitt sú hjálp, sem reynsla okkar krefst og er svo
sannarlega í anda íslenzkrar mannúðarstefnu. Minnumst þess,
að það er ekki lengra síðan fjölmargir Islendingar liðu skort en
svo, að Steinn Steinarr gat sagt í frægu ljóði, að hjarta hans
hefði logað af hatri hins sveltandi manns, og jafnvel hann,
tuttugustu aldar skáld á íslandi, taldi sig geta sagt með sanni:
Ég var soltinn og klæðalaus
og sjúkur af langvinnum skorti
— svo að það er ekki ýkjalangt síðan hungurvofan barði að
dyrum á íslandi. Vonandi kemur hún aldrei aftur. En hún á að
vera okkur áminning og hvatning til að bægja henni frá
bágstöddu fólki í öðrum löndum.
Þú getur bjargað lífi. Það er mikil guðs gjöf að vera svo vel í
sveit settur á voveiflegum og viðsjálum tímum.
Láttu ekki það tækifæri ganga þér úr greipum — að geta
bjargað mannslífi í sveltandi Afríku. Láttu það af hendi rakna
við Rauða krossinn, sem þú getur. Þá mun þér betur vegna.
BLINDRA- T7»>c 1 • X
FÉLAGIÐ: V 10^X6^1110
gildi hvíta stafsins
Erfiðleikarnir við að komast
leiðar sinnar eru eitt mesta
vandamál blindra ok sjón-
skertra. MikilvæKasta hjálpar-
tæki þeirra til að ferðast um er
„hvíti stafurinn“, sem nú hefur
hlotið alþjóðlega viðurkenn-
ingu sem blindratákn. Nú hefur
verið ákveðið að 15. október
verði ár hvert alþjóðlegur dag-
ur hvíta stafsins og skorar
Blindrafélagið á alla þjóðfé-
lagsþegna að viðurkenna gildi
hvita stafsins og auka þekk-
ingu sina á notkun hans. I dag
og næstu daga munu félagar
Junior Chamber-hreyfingarinn-
ar um allt land dreifa limmiða
með merki hvíta stafsins til
ökumanna en miðanum er ætlað
að minna á tilvist blindra og
tákn þeirra i umferðinni —
hvíta stafinn.
Á blaðamannafundi sem
Blindrafélagið efndi tii kom
fram að hvíti stafurinn hefur
hlotið alþjóðlega viðurkenningu
sem tákn blindra og sjónskertra.
Hann gegnir tvöföldu hlutverki:
Annars vegar sem hjálpartæki
fyrir blinda en hins vegar sem
TÁKN BLINDRA
Limmiðinn sem J.C. félagar
munu dreifa til ökumanna um
allt land i dag og næstu daga.
blindratákn í umferðinni. Hvíti
stafurinn gerir blindum og sjón-
skertum kleyft að ferðast um á
eigin spýtur og veitir þeim
fjölmargar upplýsingar um nán-
asta umhverfi sitt. T.d. gefur
hvíti stafurinn upplýsingar um
tröppur, hvort þær liggja upp
eða niður, um gangstéttir, girð-
ingar, staura svo og um jarðveg-
inn sem gengið er á. Stafurinn
gefur til kynna óþekkta farar-
tálma í gangveginum og hann
gefur frá sér breytileg hljóð eftir
því í hvað honum er slegið.
Hvíti stafurinn er forgangs-
merki blindra og sjónskertra í
umferðinni og ber ökumönnum
að hleypa þeim skilyrðislaust
yfir götur þótt ekki sé um
gangbrautir að ræða. En enda
þótt hvíti stafurinn sé mikil hjáp
öllum blindum og sjónskertum,
þurfa þeim samt sem áður á
aðstoð annarra vegfarenda að
halda, t.d. við að segja þeim
hvenær óhætt er að fara yfir
götu.
Með tilkomu almennrar notk-
unar hvíta stafsins munu blindir
og sjónskertir verða meira á
ferðinni en áður og er því aukin
þörf á að fólk átti sig á vanda-
málum þeirra og ýmsar ráðstaf-
anir verði gerðar af stjórnvöld-
um til að greiða götu þeirra.
Hefur Blindrafélagið hér m a.
farið fram á það við stjórnvöld
að merkið, sem er á límmiðan-
um, verði tekið upp sem umferð-
armerki og sett upp þar sem
sjónskert fólk á tíðum leið um.
Þá hefur og verið farið fram á að
búnaður sem gefur frá sér hljóð-
merki verði sett upp við alla
götuvita þannig að blindir og
sjónskertir geti áttað sig á
hvenær óhætt er að fara yfir
götuna. Þetta hvort tveggja er
samnorrænt verkefni — er
stefnt að því að umferðamerki
verði notað á öllum Norðurlönd-
unum og eins að hljóðmerki við
götuvita verði samræmd.
I bæklingnum „Hvernig að-
stoðar þú sjónskerta?“ sem J.C.
félagar annast dreifingu á ásamt
límmiðum eru leiðbeiningar um
hvernig aðstoð kemur sér bezt
fyrir sjónskerta. Er það ósk
Blindrafélagsins að sem flestir
kynni sér þessar leiðbeiningar,
því þrátt fyrir góðan vilja gerir
fólk sér oft ekki grein fyrir
vandamálum sjónskertra eða
hvers konar aðstoð hentar þeim í
einstökum tilvikum.
F.v. óskar Guðnason. forseti Reykjavikurdeildar J.C.. Ásgeir Þórðar-
son. formaður Byggðarlagsnefndar J.C.. Halldór Rafnar. formaður
Blindravinafélagsins. Rósa Guðmundsdóttir, varaformaður Blindrafé-
lags og Björg Einarsdóttir. ritari.
Lárus Jónsson, alþingismaður:
Þarf „ríkisstjórnin
ekkert að skammast sín
fyrir þetta“, Kjartan?
Króna sólstöðusamninganna 28 aurar
Kjartan Ólafsson. ritstjóri
Þjóðviljans. skrifaði kostulega
grein i sunnudagsblað „mál-
gagns verkalýðshreifingar“. Um
helmingur greinarinnar er lof-
söngur um hversu samkomulagið
sé gott i rikisstjórninni. Þar
innan veggja sé enginn sem leiki
„hið auma hlutverk kratanna“ úr
fyrri vinstri stjórn. Hinn helm-
ingur greinarinnar fjallar um
hversu frábærlega ríkisstjórn-
inni hafi tekist til i glímunni við
verðbólguna. Þar eru gullkorn
eins og að „drjúgur árangur"
hafi náðst i þvi efni og hann
upplýsir:
„ísland er eina landið hér i
grennd sem verðbólga fer i ár
lækkandi!"
Steininn tekur úr, þegar þessi
fyrrum hátthrópandi „samning-
ana i gildi" ritstjóri segir, að
kaupmáttur ráðstöfunartekna
launþega verði i ár „aðeins 3 til
4% lægri en á árinu 1978“. Um
þetta segir Kjartan: „Ekki þarf
rikisstjórnin að skammast sín
fyrir það“!!!
Kommar hæstánægð-
ir með ástandið
Þessi Þjóðviljagrein er einkar
athyglisverð fyrir allan almenn-
ing í landinu og einkum þá, sem
styðja þessa ríkisstjórn og hafa
vaxandi og þungar áhyggjur af því
upplausnarástandi sem blasir
hvarvetna við í íslenzku efna-
hagslífi. Harðlínukommarnir, sem
stjórna Alþýðubandalaginu eru
nefnilega hæstánægðir með
ástandið, árlega verðbólgu milli 50
til 60%, taprekstur og skuldasöfn-
un atvinnuveganna, umtalsverðan
greiðsluhalla við útlönd og erlenda
skuldasöfnun, síminnkandi inn-
lent lánsfé og verulegan fólks-
flótta úr landi. Þetta er óskastaða
fyrir þá. Þeir hafa lykilstöðu í
stjórnarráðinu, í borgarstjórn og
hjá launþegasamtökum, svo nokk-
uð sé nefnt. Innan skamms mun
þessi flokkur, sem hefur 20% fylgi
þjóðarinnar, hafa ráð flestra at-
vinnufyrirtækja í hendi sér vegna
tapreksturs og skuldasöfnunar og