Morgunblaðið - 15.10.1980, Blaðsíða 32

Síminn á afgreiðslunni er
83033
JW»r0unbl«bit>

Síminn á afgreiðslunni er
83033
jfMvrgtmbUtbib
MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1980
Yfir 10 milljarða halli
á útgerð og fískvinnslu
UnniÖ að því að leysa vanda útgerð-
ar vegna 25 milljarða skuldahala
SAMKVÆMT áa tlun l>jóAhai(sst»fnunar er útijerðin rekin með 3,1% eöa
rösklexa 4.7 miiljaróa halla miðað við verðlai? í þessum mánuði »){ nýtt
fiskverð. Ef hins veiíar er litið á afkomu frystihúsanna er hallinn nú
áa tlaður tæp 1% eða um 6 milljarðar á ári. f athuKunum þji'tðhai'sstofn-
unar seijir, að sé miðað við Kenifi dollars 552 krónur væri rekstur
frystihúsa liklena hallalaus.
Þröng á þingi í Reykja
víkurhöfn, þar sem
hver smábáturinn
litífíur utan á öðrum.
Ljósm.: Ólafur K. MaKnússon
Bátar án loðnu eru samkvæmt
áætluninni nú reknir með 1,9'?
haila, stærri skuttoiíarar 1,4'?
halla og minni skutto|{arar 4,4'?
halla eða 3.077 milljarða halla
samtals á þau 60 skip, sem eru í
flokki minni skuttoifara. I þessari
áætlun er tekið tillit til þeirra
rekstrarskilyrða, sem útjferðin býr
nú við. Eins ok fram hefur komið
eru skuldir útKerðarinnar við olíu-
fyrirtæki taldar nema um 13 millj-
orðum o|í vanskilaskuldir við ýmsa
sjóði o|{ fleiri aðila eru einnÍK mjoK
miklar. Aætla út|;erðarmenn þessar
skuldir alls yfir 25 milljarða króna
og eru þessar tölur ekki inni í
dæminu um rekstrarstöðuna. A
blaðamannafundi Steinnríms Her-
mannssonar, sjávarútvensráðherra,
í i;ær kom fram að unnið er að því
að létta þennan vanda útgerðarinn-
ar á ýmsan hátt, m.a. með því að
breyta lausaskuldum í föst lán.
I áætlun Þjóðhagsstofnunar 12.
september var afkoma frystihús-
anna talin neikvæð um 8% oj; eru
Kreiðslur úr Verðjöfnunarsjóði þá
teknar inn í dæmið. Tekið var tillit
til framlet;ðarathui;ana SH og
Sambandsins, en hins vegar eru
þessir aðilar ósammála ÞjóðhaKs-
stofnun hvað varðar vaxtakostnað,
en fyrirtækin telja vextina mun
Rætt við EBE
í Briissel í
næsta mánuði
ÁKVEÐIÐ hefur verið að embætt-
ismenn frá íslandi og Efnahags-
bandalagi Evrópu komi saman til
tveggja funda í Brussel í næsta
mánuði. Á fundunum verður m.a.
fjallað um fiskstofna á íslands-
Grænlandssvæðinu, t.d. loðnu,
rækju, þorsk og karfa. Fundirnir
verða 4.-5. og 19.—20. nóvember og
er um undirbúningsviðræður að
ræða.
meiri. í þeirri athugun, sem gerð
var 9. þessa mánaðar, er það m.a.
talið bæta hag fyrirtækjanna um
1,8%, að framleiðslusamsetning
hefur nú farið í fyrra horf og
gengissig úr 508 krónum í 542
krónur er talið bæta stöðuna um
5,9%. í áætlun Þjóðhagsstofnunar
er reiknað með 12,8% hækkun
hráefniskostnaðar 1. október og
versnaði staðan um 6,5% við það.
Sé gert ráð fyrir, að framlegðarat-
huganir SH og Sambandsins frá
fyrri hluta ársins standist ekki
lengur telur Þjóðhagsstofnun hall-
ann „líklega um 2% Séu greiðslur
úr Verðjöfnunarsjóði hins vegar
ekki teknar inn i dæmið má áætla
hallann 6%.
VSÍ-spá um þróun verðlags, launa og dollaragengis:
Dollaragengi komið í 1.060
krónur í nóvember
HAGDEILD Vinnuveitendasambands íslands hefur gert spá um þróun
verðlags. launa og dollaragengis fram tii nóvember 1981. bar kemur
fram. að verðbólgan eða hækkun framfærsluvisitölu verður frá
nóvember 1980 til nóvembcr 1981 87% ög gengi dollarans verði 1.080
krónur, en það er nú samkvæmt gengisskrá Seðlabankans tæpar 540
krónur. í spánni er gert ráð fyrir að í nóvember næstkomandi verði
hækkun F-vísitölu 13%, en kaupgjaldsvísitölu 11%.
Forsendur spárinnar eru, að
meðalgrunnkaupshækkun á vinnu-
markaðinum verði í samræmi við
tillögu sáttanefndar um 11%, en
engar frekari grunnkaupshækkan-
ir verði út árið 1981. Verðbótavísi-
tala verði í samræmi við lög um
stjórn efnahagsmála, fiskverð
hækki líkt og laun fiskvinnslufólks
og að viðskiptakjör haldist óbreytt
frá 3. ársfjórðungi 1980. Þá er gert
ráð fyrir að vextir og verðbótaþátt-
ur vaxta hækki ekki frá því sem nú
er og engar breytingar verði á
beinum eða óbeinum sköttum. Þá
er gert ráð fyrir að niðurgreiðslur
landbúnaðarvara verði óbreyttar í
krónutölu til ársloka 1981.
Meðaltalshækkun F-vísitölu
verður þá þannig: 13% í nóvember
1980,19% í febrúar 1981,18% í maí
1981, 17% í ágúst 1981 og 15% í
Farþegaflug með Boeing-þotu
til Amsterdam fyrir áramót?
FARbEGAFLUG fscargo milli
Amsterdam í Hollandi og
Reykjavíkur gadi hafist nú fyrir
áramót. að því er Kristinn Finn-
hogason framkvæmdastjóri flug-
félagsins sagði í samtali við
Morgunhlaðið í gærkvöldi.
Kvaðst Kristinn ekki vita annað
en búið væri að veita félaginu
leyfi til farþegaflugs á umraddri
leið. og væri nú verið að kanna
leigu eða kaup á þotu af gerðinni
Koeing 737-200 frá hollenska
flugfélaginu KLM. Einnig kvað
Kristinn koma til greina að
notuð yrði vél af gerðinni El-
ectra á umræddri leið. Um helg-
ina fer maður frá íscargo til
Ilollands til að kanna flugvéla-
kaup eða leigu. Kristinn Finn-
hogason kvaðst ekki vilja segja
hver sá maður yrði. en Morgun-
hlaðið hefur eftir áreiðanlegum
heimildum að það sé Martin
Petersen fyrrum starfsmaður
Flugleiða.
Birgir Guðjónsson deildarstjóri
í samgönguráðuneytinu kvað í
gærkvöldi ekki vera búið að veita
umrætt leyfi, en flugráð hefði
gefið jákvæða umsögn, yrði viss-
um skilyrðum fullnægt, og
Steingrímur Hermannsson hefði
þegar lýst því yfir að hann
hyggðist veita leyfið. Birgir sagði
hins vegar málið enn ekki útkljáð,
þar sem það yrði að fara fyrir
yfirvöld í Hollandi, og gæti það
tekið alllangan tíma. Málið yrði
að fara frá samgönguráðuneytinu
til utanríkisráðuneytisins, þaðan
til sendiráðs íslands í Belgíu, og
þá til hollenskra yfirvalda.
Kristinn Finnbogason kvaðst
hins vegar ekki telja að slíkt ætti
að taka langan tíma, íscargo væri
vel séð í Hollandi, enda væri það
eina félagið sem haldið hefði uppi
samgöngum milli landanna í 13
ár, eða frá því Loftleiðir hættu að
fljúga á leiðinni. Ef af því yrði að
Boeing 737 þota yrði notuð á
leiðinni, kvað Kristinn hana verða
búna bæði til fragt- og farþega-
flugs, en hún tekur um 100
farþega í sæti.
I gær var einnig gefið grænt
Ijós í samgönguráðuneytinu á að
veita Flugfélagi Norðurlands leyfi
til flugs til Akureyrar, Ólafsfjarð-
ar og Reykjavíkur og til baka.
nóvember 1981. í kjölfar þessara
hækkana hækki K-vísitala um 11%
1. desember 1980, um 17% 1. marz
1981, um 16% 1. júní, um 15% 1.
september 1981 og um 13% 1.
desember 1981. í nóvember 1980
verður þá dollaragengi 556 krónur,
í febrúar 1981 685 krónur, í maí
1981 798 krónur, í ágúst 1981 922
krónur og í nóvember á næsta ári
1.060 krónur hver dollar.
Frá febrúar 1979 til jafnlengdar
í ár varð hækkun F-vísitölu 61,4%,
frá maí í fyrra til jafnlengdar í ár
varð hækkunin 62,6%, frá ágúst
1979 til jafnlengdar í ár varð
hækkunin 57,7% og síðan spáir
Hagdeild VSÍ að frá nóvember 1979
til jafnlengdar í ár verði hækkun
F-visitölunnar 54%, frá febrúar
1980 til jafnlengdar 1981 67%, frá
maí 1980 til maí 1981 74%, frá
ágúst 1980 til ágúst 1981 84% og
frá nóvember í ár til nóvember á
árinu 1981 87%, eins og áður er
sagt.
En hversu áreiðanleg er spá
Hagdeildar VSI? Hinn 15. nóvem-
ber 1979 birti Hagdeildin spá eða
fyrir tæplega einu ári. Þá var því
spáð að hækkun F-vísitölu yrði frá
febrúar 1979 til febrúar 1980 66%,
raunveruleikinn varð 61,4%. Spáin
sagði ennfremur að verðbólgan
yrði frá maí til maí 1980 64%, en
hún reyndist 62,6% og frá ágúst til
ágúst 1980 sagði spáin í fyrra 60%,
en raunveruleikinn varð 57,7%. Af
þessum dæmum er mesta frávik 4,6
prósentustig en minnsta frávik 1,4
prósentustig. Þessi ársgamla spá
gerði ráð fyrir gengi dollars í
febrúar 1980 425 krónur, en raun-
veruleikinn varð 403 krónur, í maí
455 krónur, en raunveruleikinn
varð 448 krónur og í ágúst 1980
gerði spáin ráð fyrir 496 krónum,
en raunveruleikinn varð 497 krón-
ur. Á síðustu tölunni er skekkja
spárinnar aðeins ein króna.
1981
Hagdeild VSI segir, að ástæður
þess að spáin er nokkru hærri í
upphafi árs 1980 en raun varð á,
séu einkum þær að óvissuástand
ríkti í stjórnmálum og var þá
haldið aftur af nauðsynlegum verð-
lagshækkunum og gengið skráð
lægra en staða útflutningsgreina
gaf tilefni til.
Verðbólgan
milli 79 og
’80 er 58%
SPÁ bjóðhagsstofnunar um
meðalhækkun verðhólgunnar
milli áranna 1979 og 1980.
byggð á þróun síðustu mán-
aða ársins, hljóðar upp á 58%
og að sögn ólafs Davíðssonar.
setts þjóðhagsstjóra, er þetta
mesta breyting á visitölu
framfærslukustnaðar milli
ára frá fyrirstríðsárum, „ef
sambærilegum mælingum
yrði kumið á þann tíma,“ eins
og ólafur sagði.
Ólafur sagði, að mesta
breyting á vísitölu fram-
færslukostnaðar á síðari árum
hefði verið milli áranna 1974
og 1975, en þá var meðalverð-
bólguhækkunin 49%. Milli ár-
anna 1978 og 1979 var hækk-
unin 45,5% og44,l% milli 1977
og 78. Árið þar áður var
meðaltalshækkunin 30,4%,
32,2% árið 1976, 49% árið
1975, sem fyrr segir, 1974 var
hækkunin 43%, 22,2% árið
1973, 10,3% árið 1972 og 6,4%
árið 1971.
Ólafur sagði, að spáin nú
reiknaði með 11 til 13% vísi-
töluhækkun á tímabilinu
ágúst-nóvember í ár.