Morgunblaðið - 10.08.1986, Blaðsíða 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. ÁGÚST 1986
Finnsk-íslensk, íslensk-finnsk
orðabók í smíðum í Finnlandi
Rætt við Erling Sigurðsson lektor í Helsinki,
sem vinnur að fyrstu orðabókinni sem gefin
verður út á þessum tungumálum
þessi hefði verið unninn af Finnanum Kaisa-
anila, sem dvalið hefði á íslandi í um þijú ár
í kringum 1960. Þessi listi væri þó alls ófull-
nægjandi og gerður með það í huga að
Finnar gætu fengið innsýn í hvað fyrirsagn-
ir í íslenskum dagblöðum merktu.
600-700 blaðsíður
15-20 þúsund orð
Útgáfufyrirtæki bókarinnar verður Vern-
er Söderström, sem gefið hefur út mikið
af orðabókum. Bækur þessar eru í vasa-
brotsstærð og tvískiptar. Þessi bók verður
600-700 blaðsíður, annars vegar finnsk-
íslensk og hins vegar íslensk-finnsk. Reikn-
að er með að orðafjöldinn verði 15 til 20
þúsund í hvorum hluta. Auk venjubundins
orðabókarefnis verður í bókinni inngangur
um ísland og undirstöðuatriði í íslenskri
málfræði — svo sem grunnbeygingar og
eignarfallsendingar, — orðamyndun, hljóð-
fræði, framburður o.fl. Að sögn Erlings
kostar útgáfufyrirtækið ekki vinnuna við
ritun bókarinnar, en aftur á móti hafa þeir
félagar fengið styrki til vinnunnar frá Nor-
ræna menningarsjóðnum, eins frá fínnsk-
íslenska menningarsjóðnum, en sá sjóður
var gjöf frá Finnum þjóðhátíðarárið 1974.
Aðspurður sagði Erlingur að upplag bókar-
innar yrði 3.000 eintök, en reiknað væri
með að selja um 600 eintök á ári í fimm
til sex ár. Útgáfufyrirtækið greiðir þeim
félögum síðan hlutfallslega af söluverði
miðað við ijölda seldra eintaka.
Erlingur var spurður, hversu langan tíma
tæki að vinna slíka bók. Hann sagði að
þeir reiknuðu með að bókin kæmi út eftir
um þrjú ár. Þeir félagar hefðu þegar hafið
undirbúningsvinnu, m.a. keypt sér tölvur til
að vinna bókina í, en verkið væri óvinnandi
öðru vísi. Síðastliðinn vetur og sl. vor hefðu
farið í tölvumálin en innsláttur hafist í júní
og nú þegar hefðu þeir framleitt sýnishorn
af bókinni.
Ætlum ekki að vera bundnir
hinu algilda formi
Hvort þessi orðabók yrði hefðbundin, þ.e.
á svipuðum grunni og aðrar orðabækur á
skandinavískum málum, svaraði Erlingur:
„Það er einmitt það sem við höfum hugsað
um, það er að vera ekki of bundnir hinu
algilda formi orðabóka. Það er talað um að
til sé ákveðið orðabókamál. Þá er átt við
er að fjölrita orðalista sem síðan yrði látinn
rykfalla. Við athugun kom síðan í ljós að
bókaútgáfan umrædda hafði áhuga á þessu
og við náðum samningi við hana.“
Erlingur hefur dvalið í Finnlandi með
smáhléum allt frá árinu 1972. Hann sagði
að Finnar væru mjög jákvæðir gagnvart
Islandi og íslendingum, en aftur á móti vissu
þeir lítið um land og þjóð. Ahugi virtist þó
vaxandi, sem dæmi nefndi hann að aðsókn
í íslenskunám hefði aukist til muna fyrir
tveimur til þremur árum. Hvað varðar
fínnskuna sagði Erlingur rétt vera að hún
væri erfitt mál fyrir útlendinga að læra, en
hið sama ætti reyndar við um íslenskuna.
Þó málin væru ólík væri ýmislegt svipað
við uppbyggingu þeirra. Erlingur sagði í
lokin að sér líkaði vel vistin í Finnlandi,
alla vega væri ekki á dagskrá hjá sér að
huga að heimför, a.m.k. ekki á þessari
stundu.
Texti: Friða Proppé.
Ljósmynd: Einar Falur.
Nýverið var hafinn undirbúningur að
útgáfu finnsk-íslenskrar og íslensk-
finnskrar orðabókar í Helsinki í Finnlandi.
Að ritun bókarinnar munu starfa þrír menn
þar af einn íslendingur, Erlingur Sigurðs-
son, lektor í íslensku við háskólann í
Helsinki. Annar aðilinn er Finninn Juha
Peura, en hann var fyrsti finnski lektorinn
við Háskóla íslands og dvaldi hér í nokkur
ár á sjöunda áratugnum. Juha Peura hefur
þegar þýtt nokkrar íslenskar bækur á
finnsku, m.a. Guðsgjafarþulu Laxness og
bækur eftir Njörð P. Njarðvík. Auk þeirra
mun vinna við bókina Lars Lundsten frétta-
maður við finnska ríkissjónvarpið í Helsinki,
en hann hefur dvalið nokkrum sinnum á
íslandi, m.a. sem skiptinemi í eitt ár og
kennari við Lýðháskólann í Skálholti einn
vetur.
Erlingur Sigurðsson lektor var staddur
hérlendis í sumarleyfi nýverið og ræddi
blaðamaður þá við hann um fyrirhugaða
orðabók. Erlingur sagði fyrst, að slík orða-
bók hefði aldrei verið gefin út, hvorki í
Finnlandi né á íslandi. Að vísu hefði verið
gefið út í Finnlandi lítið kver með orðalista
ISLANTIA KAIKILLE, sem útleggst ís-
lenska handa öllum. Sagði Erlingur að listi Erlingur Sigurðsson lektor í íslensku við Helsinki-háskóla.
að til séu ákveðin orð sem aðeins fyrir-
finnast í orðabókum. Við ætlum að reyna
að forðast þessi orð, sem lítið eru notuð,
og einnig að nota samsett orð eins lítið og
unnt er. Þetta kallar því enn frekar á útskýr-
ingar og leiðbeiningar um samsetningu orða,
ásamt dæmum.“
Um samvinnu við aðila hér heima sagði
Erlingur, að hann yrði í sambandi við Orða-
bók Háskóla íslands og íslenska málstöð á
meðan á vinnslu orðabókarinnar stæði. Ekki
hefði verið haft samband við útgefanda eða
söluaðila hér heima, en það mál yrði at-
hugað nánar með sölu bókarinnar hér heima
i huga.
Áhugi á íslandi vaxandi
— En hvað varð til þess að þið ákváð-
uð að fara út í þessa útgáfu?
„Ahugi á málum, en allir höfum við feng-
ist við það í starfí. Ég við kennsluna og
þeir við kennslu, blaðamennsku og þýðing-
ar. Það var þó tilviljun að við fórum af stað
með þetta. íslandsfélagið í Helsinki hafði
hug á að koma út góðum orðalista og hafði
samband við mig um að aðstoða við það
verk. Mér fannst að slíkt yrði til lítils, það
hlið 1
hlið 2
Dreifing:
FÁLKINN
1. Með vaxandi þró
2. Syngdu lag
3. Kókósblaðafönk
4. So what
5. Bylur
6. Sólsetur
l.Skýjaborgir
2. Full disguise
3. Það skilar sér
4. Rósanna
5. Ingólfur Arnarson
6. Komið I stuðið
IHLJi
HÉR ER A FERÐINNI GLÆNÝ SAFNPLATA
SEM INNIHELDUR 12 STÓRGÓÐ LÖG MEÐ ÝMSUM FLYTJENDUM
SKELLTU ÞÉR Á SKÝJABORGIR OG ÞÚ VERÐUR f SJÖUNDA