Morgunblaðið - 10.08.1986, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. ÁGÚST 1986
B 7
ur komu fram á sjónarsviðið.
Aðalhetjurnar í þöglu myndunum
voru Charlie Chaplin, Douglas Fair-
banks, Lillian Gish og Mary Pick-
ford.
tagurrauðar varir, löng sígarettu-
munnstykki og enn lengri perlufest-
ar.
Á árunum fyrir kreppuna var mik-
ill uppgangur í hvers konar sölu-
mennsku og auglýsingamálum.
Farið var að selja vörur með af-
borgunarskilmálum; árið 1929 voru
60% allra bifreiða i Bandaríkjunum
seldar með slíkum kjörum.
í seinni heimsstyrjöldinni leituð-
ust stjórnvöld sem fyrr við að vinna
hugi og hjörtu þegna sinna og sam-
eina gegn óvininum . í Þýskalandi
nazismans var máttur áróðursins
nýttur til hins ýtrasta og tilkomumikl-
ar skrautsýningar og litskrúöug
veggspjöld notuð til að sannfæra
efasemdarmenn um ágæti þriðja
ríkisins.
g listamennirnir Jules Chéret og
enri de Toulouse-Lautrec voru
lærðir af listgagnrýnendum. Einn
eirra reit um Chéret að í jafnvel
inum minnstu verkum hans mætti
reina merki þúsund sinnum meiri
æfileika en væri að finna í meiri-
luta allra myndanna í listasafni
arísar. — Impressionistum mun
afa þótt lofið gott, enda höfðu
eir ekki átt upp á pallborðiö hjá
stasafninu til skamms tíma.
Laust eftir aldamót hófst mikill
traumur innflytjenda til Banda-
kjanna. Aldamótaárið sótti tæp-
iga hálf milljón manna um
andarískan ríkisborgararétt og ára-
jg síöar hafði sú tala tvöfaldast.
'etta fólk flutti með sér þekkingu,
æfileika og dugnað sem fljótlega
ýttist þjóðinni til framdráttar.
Ilómaskeið hófst i bandarísku efna-
agslífi. Bifreiðir sem áður voru
ðeins leiktæki örfárra auðkýfinga
irðu almenningseign árið 1908 er
lenry Ford setti fyrstu fjöldafram-
siddu bifreiðina, Ford T, á markað.
i hefðbundnum listum voru im-
pressionistar áberandi. Síðar rak
hver stefnan aðra: Expressionismi
(tjástíll), framtíðarstefna (fútúrismi),
óargastefna (fauvismi) og loks kúb-
ismi. Greina má áhrif frá öllum
1950
„Ég sendi Chesterfield sígarettur til
allra vina minna. Þannig öðlast þeir
þau gleðilegustu jól sem nokkur
reykingamaður getur átt. Sígarett-
urnar eru mildar og skilja ekki eftir
sig óbragð. Ronald Reagan." For-
setinn hefur vart haft heilbrigði
bandarisku þjóðarinnar að leiðar-
Ijósi er hann lék í þessari auglýs-
ingu.
*S£hdiNg c
S >0 O//
y smolcer
píe°soot ,
nenc/s.
Iiave^.
þessum liststefnum í auglýsingum
frá þessum tíma. Almenningur var
ekki alveg með á nótunum eins og
ummæli ónefnds piltungs um ab-
straktmynd Marcel Duchamps af
nakinni stúlku að ganga niöur stiga
bera með sér: „Ef kvenfólk á að líta
svona út i framtiðinni er ég genginn
í klaustur!"
Auglýsingar á tímabilinu 1914-
1918 einkenndust mjög af heims-
styrjöldinni fyrri. Tilkomumikil
áróðursspjöld voru hengd upp hvar-
vetna til að minna á skyldu manna
við fööurlandiö. Flestir kannast við
myndina af „Sámi frænda" þar sem
hann horfir beint i augu áhorfand-
ans og hvetur til að ganga til liðs
við bandaríska herinn.
Sálfræði notuð vid
markaðssetningu
Eftir stríð spratt upp fjöldi sjón-
varpsstöðva sem margar byggðu
afkomu sína á auglýsingatekjum.
Auglýsingagerö jókst að umfangi,
varð að iönaði. Nú er sálarfræðin
notuð sem stoðgrein við markaðs-
setningu. Auglýsingum er gjarnan
ætlað að höfða til ákveöinna, tak-
markaðra hópa og við hönnun
þeirra er leitast við að hafa litasam-
setningu, texta og myndbyggingu
sem líkasta þvi sem fellur hópnum
vel í geð..
Árið 1968 voru heildarútgjöld til
auglýsingamála hæst í Bandaríkjun-
um, 18 milljaröar dala eða riflega
720 milljarðar íslenskra króna. Næst
kom Vestur-Þýskaland. Þar var 16
milljörðum þýskra marka, jafnvirði
u.þ.b. 160 milljarða islenskra króna,
varið til auglýsinga. Japanir voru i
þriðja sæti og Englendingar i þvi
fjórða. Útgjöld til auglýsingamála
sem hlutfall af þjóðarframleiðslu var
á hinn bóginn hæst í V-Þýskalandi,
2,87%, en á hæla þess fylgdi Sviss
Htanic og Chaplin
Nú voru auglýstar lúxusferðir yfir
Ulantshaf á stærsta fleyi veraldar,
'itanic, „skipinu sem gat ekki sokk-
5". Blómaskeið hófst í kvikmynda-
|erð og sérstakar kvikmyndastjörn-
1885
Auglýsing á fegrunarolíu. „Verndar,
styrkir og fegrar hárið" segir í aug-
lýsingatextanum.
Föl andlit og
rauðar varir
í kvennatískunni voru línurnar
enn sem fyrr lagðar frá París. Nú
átti kvenfólk að vera drengjalegt í
útliti, og allur útvöxtur, s.s mjaömir
eða brjóst, var talinn til mikilla lýta.
Fyrirsætur þess tíma voru með
plokkaöar augabrúnir, fölt andlit en
This is the grced
picture upon which
the famous comedian
has worked a whoie
year.
PreserVes,
Stren^thens
andBeautifies
tbe Hair.
Iirkshan
101* Jewclry Colleclion by GrOSSe
Bracelets. ringand earrings Irom Ihe'
Atxnit SbO. Ai Bonwil Tcller. Saks. I Magnin.andothcf linestores.
1920
Margir kannast við þessa tvo.
Charles Chaplin og „drengurinn" i
frægri kvikmynd frá árinu 1920.
Hvað ungur nemur gamall temur?
Forsíða tímaritsins Life frá 18. febrú
ar 1920. Stráksleg táningsstúlkan
kennir gamla manninum charleston
með 2,42%, þá Jamaica með 2,11%
og Bandaríkin í fjórða sæti með
2,06%. Sé miöað við höfðatölu voru
útgjöld hæst í Bandaríkjunum, þar
var riflega 89 dölum varið til auglýs-
ingamála á mann að meðaltali. Um
1970 voru þar i landi riflega 4.000
viðurkenndar auglýsingastofur, en
aöeins 500 í Bretlandi. Hérlendis
eru ríflega tuttugu ayglýsingastofur
á skrá.
-Tetcmng is
1976
Auglýsing af nýrri gerðinni. Hér er
verið að selja armbönd, hringa og
- eyrnalokka frá Dior.
our
Magnús Gottfreðsson tók saman
1897
Kaupið Victor reiðhjól.
Tejtjrtarj: Will H. Bradley.