Morgunblaðið - 03.12.1988, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. DESEMBER 1988
Mikill skortur
á graskögglum
Ekkert framleitt í ríkisverksmiðjunum 1 sumar
STEFÁN H. Sigfusson fram-
kvæmdastjóri Fóður- og fræ-
framleiðslunnar í Gunnarsholti
segir að mikill skortur sé nú á
graskögglum. Landbúnaðar-
ráðuneytið ákvað í vor að ekkert
skyldi framleitt af graskögglum
í verksmiðjum ríkisins í sumar
vegna mikilla birgða. Þessar
birgðir eru nú uppurnar.
Stefán segir að þrátt fyrir
ákvörðun stjómvalda um að fram-
leiða ekki grasköggla sé mikil eftir-
spum eftir þeim og séu þeir vin-
sæit fóður hjá bændum. í fyrra
áttu graskögglaverksmiðjur í harðri
samkeppni við innflutt fóður og þar
sem framleiöslan var dýrari en inn-
flutta fóðrið söfnuðust birgðir upp.
Þær birgðir hefur síðan gengið von-
um framar að selja.
Stefán segir að miðað við ástand-
ið í dag hafi greinilega verið misráð-
ið að láta graskögglaverksmiðjur
ríkisins standa auðar síðasta sumar.
Timburhús í Haf narfirði
Nýkomið í einkasölu timburhús við Reykjavíkurveg í
fyrsta flokks ástandi, nýlega endurbætt og endurnýjað
að innan og utan. A aðalhæð eru tvær samliggjandi
stofur, eldhús og borðstofa, rishæð 2-3 herb. og í kjall-
ara 2 herb., gott bað og geymslupláss. Gólfflötur alls
115 fm. Bak við húsið er stór sólpallur í fallegu um-
hverfi. Ekkert áhvílandi.
Opiðídag Árni Gunnlaugsson, hrl,
frá 13-17 Austurgötu 10, sími 50764.
I
1150-21370»
S Þ. VALDIMARSSON sölustjóri
BJARNASON HDL. LÖGG. FASTEIGNASALI
Til sýnis og sölu auk annarra eigna:
Rétt við Háskólann
Aðalhæð við Aragötu 160 fm nettó i tvibhúsi auk um 70 fm húsnæðis
í kj. Góður bílsk. Ræktuð hornlóð. Greiðslukj. óvenjuhagst.
Ágæt íbúð í Laugarneshverfi
2ja herb. á 2. hæð 62,3 fm nettó í litlu fjölbhúsi. Úrvalsgóð innr. Ágæt
sameign. Vinsæll staður. Sanngjarnt verð.
Sérhæðir - hagkvæm skipti
Við Bugðulæk 6 herb. efri hæð um 150 fm í þríb. Allt sér. Skipti mögul.
á 3ja-4ra herb. íb.
Við Rauðalæk 5 herb. efri hæö um 110 fm nettó fjórbhúsi. Sérhiti.
Góður bílsk. Skipti æskil. á góðri 3ja herb. íb. á 1. eöa 2. hæð.
Teikningar. og nánari upplýsingar á skrifst.
Austast í Fossvogi
Kópavogsmegin gott steinhús meö 4ra herb. íb. á hæð um 110 fm.
Góð rishæð fylgir næstum frág. Ræktuð lóð með trágróðri 1150 fm.
Ýmiss konar eignaskipti mögul. Hagst. áhv. langtímalán. Teikn. og
uppl. aðeins á skrifst.
Einbýlishús í Garðabæ
Á einni hæð í Lundunum 151,3 fm nettó auk bilsk. 36,2 fm nettó.
Allt eins og nýtt. Ræktuð lóö. Útsýni.
í Árbœjarhverfi - nágrenni
Óskast til kaups: einbhús á einni hœö 140-200 fm. Ennfremur góð
3ja-4ra herb. ib.
Opið ídag laugardag. fk | £ Bkl |k| fk
kl. 11.00-16.00. Al IVI C VM ilM
Fa3toigna8alanvar8tofnuð f^STEIGHASHlTH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Umsjónarmaður Gísli Jónsson 464. þáttur
Halldór Halldórsson prófessor
kom að máli við mig vegna þess
sem ég sagði í næstsíðasta þætti
um Tryggva Helgason flugmann
og orðið þura. Halldór benti mér
á að í íslenzkum nýyrðum,
fjórða hluta, flugorðasafni,
stæði:
„þura, sjá þrýstiloftsvél. Orðið
þura er gamalt örvarheiti, sem
merkir í rauninni „sú, sem þýt-
ur“, sbr. þyija, „þjóta“.“
Halldór bætti því við, að uppá-
stungan um þuruna í þessari
merkingu væri komin frá pró-
fessor Alexander Jóhannessyni,
og þakka ég honum kærlega
þessar upplýsingar. Ekki kvaðst
Halldór vilja mæla með orðinu
þura um „hljóðfráar þotur“,
hélt að við myndum ekki komast
hjá samsettu orði. Hann minnti
á að orð þessarar beygingar fara
illa í eignarfalli fleirtölu, þegar
stofninn endar á r-i. N-ið, sem
einkennir eignarfall flt. veikra
kvenkynsorða af þessari gerð,
kemst illa til skila, sbr. vera,
kyrra og sperra. Við hikum þó
ekki við að tala um fráfærna-
lömb.
★
Baldur Pálmason í Reykjavík
skrifar mér svo:
„Á baksíðu Mbl. í dag [8.
nóv.] er ágæt litmynd frá Akur-
eyri, heimabæ þínum. Þar fer
fríður hópur æskufólks á skaut-
um. Undirskriftin fínnst mér
hinsvegar ekki samsvarandi:
Skautað á Akureyri. Veit ég
víst að ekki er þetta í fyrsta sinn,
sem sögnin að skauta sést á
prenti í þessari merkingu, en
lengstum höfum við ekki vílað
fyrir okkur að velja dálítið lengri
leið og segja: að fara (eða
hlaupa) á skautum, — og því
vil ég eindregið mæla með
áfram. Leyfum konunum einum
að skauta, þegar þær klæðast
íslenzkum faldbúningi, jafnvel
þótt það sé orðið fátítt nú.
Að íára (eðá ganga) á
skíðum er líka á undanhaldi
fyrir að skiða, sem nú er oft
sagt og jafnvel skrifað, — og
er meira en lítið lágkúrulegt,
fínnst mér.
Þótt stundum hafí farið vel á
því að mynda sagnorð með bein-
asta og auðveldasta hætti með
því að taka orðstofn nafnorðsins
og bæta við sagnendingunni a,
er engán veginn rétt að gera það
að gildandi reglu. Þannig er
myndað hið ágæta sagnorð að
þinga, en það virðist nú hafa
horfíð að miklu leyti í skuggann
fyrir hinni flatneskjulegu sögn:
að funda. Áður var talað um
að halda (eða sitja) fundi, þeg-
ar fólk kom saman til orðræðna,
og þá einnig að þinga, einkum
ef margir komu saman. Ekki
munu mörg ár síðan einhver
málletingi setti fyrstur á blað
sögnina að funda. Svo mikið
er víst, að hún finnst ekki í orða-
bókum, sem ég hef tiltækar, og
eru þó sumar þeirra nýlegar, og
ég ætla raunar að vona að hún
verði aftur úr sögunni áður en
hún nær slíkri skráningu.
Nú langar mig til að heyra
álit þitt á sjónarmiðum mínum
um þessi efni. Eigum við kannski
að láta ofangreind nýleg máls-
atriði yfír okkur ganga, án þess
að mögla. eða múðra?
Með góðri kveðju."
Ég þakka Baldri Pálmasyni
þetta skelegga bréf. Svarið við
lokaspumingu hans er nei og
aftur nei. Og sjónarmiðum hans
er ég fylgjandi. Má ég aðeins
bæta við: Hvemig myndi mönn-
um líka, ef lengra væri gengið
á brautinni, sem Baldur lýsir,
og farið yrði að segja: Hann
bflaði eftir veginum, en hinir
hestuðu eftir götunum utanvið.
Sumir flugvéluðu, en aðrir skip-
uðu til útlanda? Já, hvernig líst
ykkur á?
Hlymrekur handan kvað:
Já, víst eru limrumar liðugar,
en löngum þær bestu ósiðugar
(þau orð sem þar henta
má alls ekki prenta)
en aðrar bara ekki neitt sniðugar.
Sæmundur fróði og kölski
höfðu veðjað um það, að kölski
skyldi aldrei koma að Sæmundi
óklæddum, þegar hann væri
vaknaður á annað borð.
Morgun einn kemur kölski á
gluggann yfir rúmi Sæmundar,
og er hann þá að fara í sokkana
uppi í rúminu. Sæmundur sér
skolla, yrðir á hann að fyrra
bragði og segir:
„Hvað fréttist?" Kölski svarar: „Illt eitt.“
„Erhríð?" - - „Jástríð."
„Hveminn?" — - „Hvefsin."
„Hvaðan?" — - „Norðan."
„Erfrost?" — — „Allgeyst."
„Ersnær?“ — — „Frábær."
„Ermyrkt?" - — „Sótsvart."
„Séstei?" — — „Ónei.“
Þegar þeir höfðu lokið vísunni,
var Sæmundur búinn að klæða
sig og hafði kölski ekkert gott af
honum í það skipti.
(Ur þjóðsögum)
★
Salómon Einarsson í Kópavogi
sendir svör við sumum spuming-
anna sem birtust í 258. þætti.
Hann telur að þágufall af orðinu
rafall sé rafli, sbr. vaðli af vað-
all og bagli af bagall. Hann telur
að orðtakið að vera í dorgum
við einhvem merki að vera á
veiðum eftir einhveiju, koma sér
í mjúkinn, gera hosur sínar græn-
ar. Hann mælir með orðinu list-
hús í staðinn fyrir gallerí, og loks
telur hann að lýsingarorðið klúk-
inn merki álútur, niðurdreginn,
uppburðarlaus, ómannborlegur,
eymdin uppmáluð.
Umsjónarmaður samsinmr
þessu öllu nema hinu síðasta.
Hann þekkir ekki klúkinn í þess-
um merkingum, en er reyndar
alls óviss hvað það þýðir.
Yfirlitssýning á verk-
um Hönnu Davíðsson
í HAFNARBORG, menningar- og
listasafíii HafnarQarðar, verður
laugardaginn 3. desember kl.
14.00 opnuð yfirlitssýning á
verkum Hönnu Davíðsson í til-
efiii þess að þá eru liðin 100 ár
frá fæðingu myndlistarkonunn-
ar. Sýningin verður opin 3. til
12. desember daglega frá kl.
14.00 til kl. 19.00.
Sýningin er einstæð að því leyti
að verk Hönnu hafa aldrei komið
fyrir almenningssjónir fyrr, utan
örfárra mynda sem voru sýndar í
glugga Morgunblaðshússins á síðari
hluta sjötta áratugarins. Verkin á
sýningunni eru öll í einkaeign.
Hanna Davíðsson stundaði
myndlistamám í Kaupmannahöfn á
fyrsta tug aldarinnar, en þar dvaldi
hún um fímm ára skeið. Hún er
meðal fyrstu kvenna af íslenskum
uppruna sem lögðu slíkt nám fyrir
sig þar. Eftir hana liggja aðallega
andlitsmyndir og blómamyndir unn-
ar með blandaðri tækni, auk blý-
antsteikninga og nokkurra olíumál-
verka. Einnig vann hún fáeinar
vatnslitamyndir á silki, sem er í
senn fágætt og vandasamt verk.
Þekktust er Hanna þó líklega fyrir
að hafa myndskreytt skímarfont
og predikunarstól Fríkirkjunnar í
Hafnarfirði, en til Hafnarfjarðar
fluttist hún árið 1912 og bjó þar
nær óslitið uns hún lést árið 1966.
Sýningin er öllum opin.
Fréttatilkynning)
Árni Scheving í
Heita pottinum
Víbrafónleikarinn Ámi Sche-
ving kemur fram ásamt fjórum
meðleikurum í Heita pottinum í
Duus-húsi á sunnudagskvöld 4.
desember klukkan 21.30.
gramm
Laugavegi 1-7 ■ 101 Reykjavík
Klapparstigur 25-27 • 101 Reykjavik
Simar 1-12040/16222.
Bubbi og Megas
i verslanir ef tir helgina
Með Árna munu leika þeir Krist-
inn Svavarsson á saxófóna, Ást-
valdur Traustason á píanó, Birgir
Bragason á bassa og Birgir Bald-
ursson á trommur. Ami Scheving
hefur í mörg ár verið meðal fjöl-
hæfustu tónlistamönnum þessa
lands og mun einkum fást við tón-
list af nýjum toga á tónleikunum í
kvöld, meðal annars eftir þá Chick
Corea og Steve Swallow.