Morgunblaðið - 03.12.1988, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. DESEMBER 1988
21
Úr sjúkrastofu í Barnaspítalanum.
Kaffisala Hringsins
á Hótel íslandi á sunnudag kl. 14.00
Þá er nú komið að jólafagnaði
Hringskvenna sem þær efna til í
byijun aðventu ár hvert og hefur
reynst svo vinsæll viðburður hjá
yngri sem eldri. Oft hefur verið þar
þröng á þingi og færri komist að
en vildu en vonast er til að húsrými
hins nýja glæsta hótels bæti þar úr.
Happdrættisvinningamir verða
ekki af verra taginu frekar en
venjulega og núllin eru í lágmarki.
Hafa margir orðið þar fengsælir.
Þeir heppnu geta átt von á utan-
landsferðum, hljómflutningstækj-
um, rafmagnsáhöldum, fatnaði o.fl.
o.fl. og ekki má gleyma matarkörf-
unum stóru. Vinur minn einn bjó
lengi að 50 kg fiskpakkanum sem
hann hreppti á þessum vettvangi
og blómstraði af. Annar hlaut ávís-
uri á hárblástur og snyrtingu sem
að vísu kom honum að litlum notum
því fátt var orðið um hárin á hans
eigin höfði. Það gerði samt ekkert
til því nóg var af ættingjum til að
nýta vinninginn.
Hringskonur eru iðnar í fjáröfl-
unarstarfsemi sinni. Eins og dæmin
sanna nota þær aurana vel til
styrktar góðum málefnurri og koma
þar víða við sögu. Fyrir einu ári
voru þær m.a. að safna fýrir óm-
skoðunar- eða sónartæki fyrir
Bamaspítalann sem talið var að
mundi kosta um 2,8 millj. króna.
Tækið er nú komið en kostnaðurinn
reyndist hins vegar um 4,5 millj.
króna með öllum aukabúnaði.
Fyrir stuttu voru kynntar hug-
myndir um byggingu nýs barnaspít-
ala á Landspítalalóð og greint frá
stofnun byggingarsjóðs í því skyni.
Kvenfélagið Hringurinn verður
áreiðanlega í forystusveit þeirra
sem að þessu markmiði vinna.
Verkefnin eru ávallt næg og
Hringskonur lfggja aldrei á liði sínu.
Það er eins gott að mæta tíman-
lega í kaffið á morgun til að missa
ekki af neinu hvorki gómsætu með-
læti, skemmtiatriðum eða happ-
drættismiðum en í fyrra seldust
þeir upp á örskömmum tíma.
Veitum góðum málefnum lið.
Víkingur H. Arnórsson læknir
Þorsteinn Gylfason:
Helgi, Hrólftir og Hamlet
Helgi Hálfdanarson skrifar um
Hamlet í Morgunblaðið eina ferð-
ina enn miðvikudaginn 30sta nóv-
ember 1988. Grein hans er mestan
part framhald af rifrildi við Kjart-
an Ragnarsson, leikskáld og leik-
stjóra, um sviðsetningu Kjartans
á þessu verki Shakespeares sem
nú gengur hvað eftir annað fyrir
fullu húsi í Iðnó. Um þetta rifrildi
veit ég lítið, því að ég á því miður
eftir að sjá sýninguna. Frómt frá
sagt efast ég ekki um að hún sé
ágæt, fyrir utan fáeinar þýðingar-
villur sem mig grunar að hafi lif-
að af niðurskurð Kjartans á texta
harmleiksins. En ég skal ekki
blanda mér í það á þessu stigi
málsins. Það er annað sem veldur
mér áhyggjum.
Helgi segir:
Eitt örlítið dæmi um bættan
skilning [á skáldskap Shake-
speares] er enska orðið „con-
science", sem sýnt hefur verið
fram á að þýddi ekki alltaf
„samvizka" á dögum Shake-
speares, heldur stundum „heila-
brot“.
Þetta er ekki rétt. Það hefur
enginn sýnt fram á það, fyrr né
síðar, að orðið conscience hafi
merkt „heilabrot" á tímum Shake-
speares. Eg er hræddur um að
æskuvinur Helga frá Sauðár-
króki, Hrólfur Sveinsson sem
Helgi tranar fram í tíma og ótíma,
sé annar af tveimur fræðimönn-
um, í hæsta lagi þremur af þeim
hundruðum eða þúsundum er um
þetta hafa fjallað, sem hafa látið
annað eins hvarfla að sér. Sann-
leikurinn er sá að enska orðið
conscience var að vísu tvírætt
þegar Shakespeare var uppi: það
gat merkt „meðvitund" eða „sam-
vizka". Á þetta hef ég bent þeim
Helga og Hrólfi einslega án þess
þeir tækju eftir því. Oxford Eng-
lish Dictionary, hin mikla sögu-
lega orðabók enskrar tungu, hefur
ekkert dæmi um þá notkun á orð-
inu conscience sem þeir félagar
halda fram. Eina heimildin fyrir
skilningi þeirra sem mér er kunn-
ugt um er útgáfan á Hamlet í
New Swan Shakespeare, en þar
er orðið conscience, þar sem það
stendur í ræðu Hamlets um dauð-
ann, glósað ;,conscious thought,
reflection". Eg skal ekki segja
nákvæmlega hvemig dr. Bernard
Lott, sem útgáfuna gerði, skilur
þessa glósu sína. Frá sjónarhóli
Elísabetartímans er hún einræð:
reflection merkti „spegilmynd,
endurkast, vitund"; orðið kemur
þegar fyrir hjá Chaucer. Merking-
una „íhugun, umhugsun, heila-
brot“ fékk það ekki fyrr en um
miðja 17du öld, löngu eftir daga
Shakespeares. í útgáfunni á
Hamlet í The Arden Shakespeare
er mikil aftanmálsgrein um þetta
efni (á bls. 492—493). Þar kemur
fram að maður að nafni D.G. Jam-
es hefur skrifað bók sem hann
kallar The Dream of Leaming,
og segir þar að á umræddum stað
merki orðið conscience „both a
command to do what is right and
anxious reflection as to what is,
in fact, the right thing to do“.
Það sýnir að þeir Helgi og Hrólf-
ur eru ekki alveg einir á báti, en
þetta er jafn ógrundað fyrir því,
og ritstjóri Arden Shakespeare,
Harold Jenkins, tekur ekkert tillit
til þess í skýringu sinni á staðnum.
Annars er uppistaðan í grein
Helga sú trúarjátning að íslenzk
tunga breytist ekki og hafi aldrei
breytzt. Því til staðfestingar vitn-
ar hann í fræðajöfurinn Hrólf
Sveinsson:
Eg skal geta þess í lokin, að
fyrir því hef ég orð ekki ómerk-
ari manns en Hrólfs Sveinsson-
ar, að íslenzk tunga hafi engum
teljandi breytingum tekið síðan
Snorri Sturluson drukknaði í
sýrukerinu í kjallaranum á
Bergþórshvoli sællar minning-
ar.
Mér er sagt að starfsmönnum
Morgunblaðsins hafi þótt þetta
fróðlegt þegar þeir fengu handrit
Helga til meðferðar. Þeir voru
sumir búnir að gleyma því að
Snorri drukknaði í sýru, hvað þá
að nokkur þeirra hafi minnzt þess
glögglega frá skólaárum sínum
að það gerðist einmitt á Bergþórs-
hvoli en ekki á Skaftafelli í Oræf-
um eins og margir halda.
Sýrudauði Snorra minnir mig á
setningu sem Guðmundur heitinn
Böðvarsson á Kirkjubóli sagði mér
eftir Katli Indriðasyni á Fjalli.
Ketil þyrsti úti á túni, og þá
mælti hann við dótturson sinn sem
var þar hjá honum:
Gakk þú til bæjar, ungur
sveinn, og sæk mér drukk úr
sýrukeri því hinu mikla er
stendur fyrir karldurum.
Helgi og Hrólfur segja að
íslenzkan breytist ekki. Mér þætti
gaman að heyra hvom sem er
segja þessa setningu við bama-
böm sín, og ennþá meira gaman
að sjá hvemig blessuð bömin
bregðast við henni.
II
ORBYLGJUSMELLVR
FRÁ AEG
FX 112 örbylgjuofninn frá
AEG er alveg einstakur
Hann er fyrirferðarlítill, en
rúmar alveg ótrúlega mikið
• 500 W
• 11 lítrá rými
• Tímastillir á 30 mín.
• Sjálfvirk dreifing á örbylgjum
(enginn diskur)
• Öryggislæsing á hurð
Og verðið er aiveg ótrúlegt
kr. 12.949,- stgr.
(Almennt verð kr. 13.775,-)
AEG heimilistœki
-þvi þú hleypir ekki hverju sem er í húsverkin.
BRÆÐURNIR
Lágmúla 9. Sími: 38820.
AFKOST
ÉNDING
GÆÐI
Umboðsmenn um land allt
Mikligarður, Reykjavík
H.G. Guðjónsson hf., Reykjavík
Hagkaup, Reykjavík
Kaupstaður, Reykjavík
Þorsteinn Bergmann, Reykjavik
BYKO, Kóp. - Rvík
Samvirki, Kópavogi
Rafbúöin, Kópavogi
Búkaup, Garðabæ
Mosraf, Varmá
Stapafell, Keflavík
Vesturland:
Málningarþjónustan, Akranesi
Húsprýði, Borgarnesi
Blómsturvellir, Hellissandi
Guðni Hallgrimsson,
Grundarfirði
Verslun Einars Stefánssonar,
Búöardal
Vestfirðir:
Bjarnabúð, Tálknafirði
Rafbúð Jónasar Þórs,
Patreksfirði
Verslun Gunnars Sigurðssonar,
Þingeyri
Straumur, ísafirði
Verslunin Edinborg, Bíldudal
Einar Guðfinnsson hf.,
Bolungarvík
Norðurland:
Kaupfélag Steingrímsfjarðar,
Hólmavík
Kaupfélag Húnvetninga,
Blönduósi
Kaupfélag Skagfirðinga,
Sauðárkróki
Kaupfélag Eyfirðinga, Akureyri
Bókabúð Rannveigar H. Ólafs-
dóttur, Laugum,
S-Þingeyjarsýslu.
Verslunin Sel, Mývatnssveit
Kaupfélag Þingeyinga, Húsavík
Austurland:
Kaupfélag Langnesinga,
Þórshöfn
Kaupfélag N-Þingeyinga,
Kópaskeri
Kaupfélag Vopnfirðinga,
Vopnafirði
Sveinn O. Elíasson,
Neskaupsstað
Stálbúð, Seyðisfirði
Rafnet, Reyðarfirði
Kaupfélag Fáskrúðsfirðinga,
Fáskrúösfirði
Sveinn Guömundsson,
Egilsstöðum
Kaupfélag Skaftfellinga, Höfn
Suðurland:
E.P. Innréttingar,
Vestmannaeyjum
Mosfell, Hellu
Rás, Þorlákshöfn
Árvirkinn, Selfossi
tm
M
I