Morgunblaðið - 09.12.1997, Page 47

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 9. DESEMBER 1997 47'
AÐSENDAR GREIIMAR
Aðstöðumunur
kynslóðanna
í NÝÚTKOMNU
Stúdentablaði eru
kynntar niðurstöður
könnunar sem unnin
var af nemendum við
félagsvísindadeild HÍ
fyrir Stúdentaráð þar
sem m.a. var spurt um
framtíðaráform stúd-
enta við Háskóla ís-
lands. Niðurstöðumar
eru sláandi. Aðspurð-
ur taldi um helmingur
stúdenta það líklegt
að þeir myndu starfa
erlendis að námi
loknu. Þegar tillit er
tekið til kjara töldu um
70% stúdenta það lík-
legt að þeir myndu starfa erlendis
ef betri kjör væru í boði en á ís-
landi. En hvað veldur því að meiri-
hluti háskólastúdenta telur líklegt
að hann muni starfa erlendis?
hið hefðbundna
brauðstrit. M.ö.o. basl
eins og allflestir ís-
lendingar þekkja. Það
er dapurleg staðreynd
að hér á landi skilar
aukin menntun sér
sjaldnast í hærri laun-
um.
Samspil námslána-,
húsnæðis- og skatt-
kerfís hefur þau áhrif
að erfitt getur verið
að koma sér þaki yfir
höfuðið jafnvel þó
unnið sé myrkranna á
milli því áhrif jaðar-
skatta gera það að
verkum að aukin vinna
skilar sér í litlum mæli sem auknar
ráðstöfunartekjur.
íþyngjaiidi
breytingar
Hjalti Már
Þórisson
Aðstæður að
námi loknu
Það er tvennt sem ákvarðar lífs-
kjör ungs fólks eftir að námi er
lokið. Annars vegar laun og hins
vegar það húsnæðis-, skatt-, og
námslánakerfi sem stjórnvöld hafa
skapað. Að námi loknu er komið
að því að borga námslánin til baka,
koma sér þaki yfir höfuðið og hefja
Svo virðist sem allt hafi lagst á
eitt við að gera róðurinn erfiðari
fyrir ungt fólk sem er að koma
úr háskólanámi. Gerðar hafa verið
breytingar á húsnæðis-, skatt-, og
námslánakerfí sem nær allar höfðu
íþyngjandi áhrif á afkomu ungs
fólks. Sem dæmi mætti nefna að
samhliða því að tekin var upp stað-
greiðsla skatta árið 1988 var
skattaafsláttur vegna námskostn-
aðar afnuminn. Sá skattaafsláttur
gerði það að verkum að útlagður
kostnaður námsmanns meðan á
námi stóð var frádráttarbær frá
skatti næstu 5 ár eftir að námi
lauk. Þetta hefur án efa njálpað
mörgum ungum menntamanninum
að koma undir sig fótunum að
námi loknu. Einnig er aukin tekju-
tenging ýmissa bóta, s.s. barna-
bóta og vaxtabóta, liður í þessari
þróun. Aukin jaðarskattaáhrif gera
það að verkum að illmögulegt er
fyrir vinnandi fólk að auka við
vinnu til að auka ráðstöfunartekjur
sínar. Ekki verður hjá því komist
að minnast á greiðslumatskerfið
sem nú er við lýði hjá Húsnæðis-
stofnun sem hreinlega brýtur á
rétti þeirra sem skulda lánasjóðn-
um með því_ að ofmeta endur-
greiðslur til LÍN til lækkunar áætl-
aðrar greiðslugetu. Það er einfald-
lega réttlætismál að bragarbót
verði gerð í þessum efnum.
Skorum á stjórnvöld
Stúdentaráð hefur sett á lagg-
nirnar starfshóp sem hefur það
hlutverk að safna saman upplýs-
ingum um þessi mál, móta tillögur
stúdenta og koma af stað opinni
og öfgalausri umræðu um þær
aðstæður sem bíða ungs fólks að
námi loknu. Vegna breytinga á
húsnæðis-, skatt- og námslána-
kerfi undangenginna ára býr ungt
menntafólk í dag ekki við sömu
aðstæður og forverar þess. Þetta
köllum við í Stúdentaráði aðstöðu-
mun kynslóðanna. Stúdentaráð
skorar á stjómvöld að taka á mál-
inu. Það voru stjómvaldsaðgerðir
sem fluttu þessar auknu byrðar á
herðar ungs fólks og því er það
stjórnvalda að grípa í taumana.
Það þarf að minnka jaðarskatta-
áhrif, breyta greiðslumati hús-
næðiskerfísins, skoða möguleikann
á skattaívilnunum fyrir fólk sem
hefur fjárfest í menntun með til-
heyrandi fómarkostnaði og lækka
endurgreiðslubyrði námslána enn
frekar. Allt með það að leiðarljósi
að ungu fólki verði gert kleift að
koma undir sig fótunum upp á eig-
Vegna breytinga á hús-
næðis-, skatt- og náms-
lánakerfi undangeng-
inna ára telur Hjalti
Már Þórisson að ungt
menntafólk búi ekki við
sömu aðstæður í dag og
forverar þess.
in spýtur að loknu háskólanámi.
Könnun Stúdentaráðs sýnir að
stúdentar skynja að það umhverfi
sem bíður þeirra að loknu námi
kemur til með að íþyngja þeim
mjög. Því er nauðsynlegt að stjórn-
völd sendi þau skilaboð til ungs
menntafólks að þeirra sé full þörf
á íslandi með því að grípa til raun-
verulegra aðgerða til að leiðrétta
aðstöðumun kynslóðanna.
Höfundur situr í Stúdentaráði
fyrir Röskvu.

/SrrUH KOHOtt
yc
eV\ai

Bætt kjör kvenna
skila sértil barnanna
og samfélagsins.
Munið gíróseðlana.
HJÁLMRSTOFNUN
V—1|—/KIRKJUNNAR
S - heima og hciman
f&Úfihurðin
1 gluggar I
05678 100
Fax 567 9080
Bíldshöföa 18
AUGLY5INGA
FUNDIR/ MANNFAGNAÐUR
Ráðstefna
í tilefni af komu Bengt Lindqvist, umboðs-
manns fatlaðra hjá Sameinuðu þjóðunum,
verður haldin ráðstefna um reglur Sam-
einuðu þjóðanna í málefnum fatlaðra
Ráðstefnan verður haldin í dag, þriðjudag-
inn 9. desember á Hótel Sögu, sal A.
Dagskrá:
Kl. 10.00 Reglur Sameinuðu þjóðanna í mál-
efnum fatlaðra; bakgrunnur, hugmyndafræði,
framkvæmd:
Bengt Lindqvist, umboðsmaður fatlaðra hjá
Sameinuðu þjóðunum.
Kl. 12.00 Matarhlé.
Kl. 13.00 Hvað hafa íslensk stjórnvöld gert
til að uppfylla Reglur Sameinuðu þjóðanna
í málefnum fatlaðra?:
Margrét Margeirsdóttir, deildarstjóri málefna
fatlaðra í félagsmálaráðuneytinu.
Kl. 13.20 Reglur Sameinuðu þjóðanna í mál-
efnum fatlaðra og sveitarfélögin:
Jón Björnsson, framkvæmdastjóri menningar-,
uppeldis- og félagsmálasviðs Reykjavíkur-
borgar.
Kl. 13.40 Reglur Sameinuðu þjóðanna í mál-
efnum fatlaðra og mannréttindi:
Ragnar Aðalsteinsson, hrl.
Kl. 14.00 Reglur Sameinuðu þjóðanna í mál-
efnum fatlaðra og hagsmunasamtökfatlaðra:
Helgi Hjörvar, formaður Blindrafélagsins.
Kl. 14.20 Hópumræður — kaffi í hópunum.
Kl. 15.30 Hópar skila áliti — almennar um-
ræður.
Rádstefnustjóri verður Ásta B. Þorsteins-
dóttir, fyrrverandi formaður Landssamtakanna
Þroskahjálpar.
Þátttökugjald er kr. 2.000. Innifalinn er létt-
ur hádegisverður og kaffi og meðlæti.
Blindrafélagið
Landssamtökin Þroskahiálp
Mannréttindaskrifstofa íslands
Öryrkjabandalag íslands
Evrópusamstarf um starfs-
menntun
Landsskrifstofa Leonardó á íslandi og
framkvæmdastjórn Evrópusambandsins
boða til funda fimmtudaginn 11. desem-
ber í veitingastofu Tæknigarðs.
Dagskrá:
Kl. 9.00-10.30
Lýst verður eftir umsóknum um styrki frá Leon-
ardo da Vinci starfsmenntaáætlun Evrópusam-
bandsins. Greint verður frá hvaða áhersluatriði
verða við val á verkefnum. Bein útsending um
gervihnött verðurfrá Brussel og geta gestir
beint spurningum þangað.
Kl. 10.30-11.30
Fjarskiptafundur með sendiherra Evrópusam-
bandsins í Noregi og á íslandi og fulltrúum
Leonardó skrifstofanna í Noregi og á íslandi.
Rætt verður um samskipti við Evrópusam-
bandið og þjónustu sendiráðsins.
Kl. 11.30-14.00
Aðalfundur SAMMENNTAR
Regluleg aðalfundarstörf.
Erindi og umræður.
Þríhliða umræður launþega, atvinnurekenda
og fræðslustofnana um menntamál atvinnu-
lífins.
Frummælendur. Garðar Vilhjálmsson, Iðju.
Ingi Bogi Bogason, Samtökum iðnaðarins.
Fundirnir eru öllum opnir.
Landsskrifstofa Leonardó,
Tæknigarði, sími 525 4900.
Fundur fellur niður
Hluthafafundur í Tennishöllinni h.f., sem halda
átti þriðjudaginn 9.12. 1997, kl. 17.30,
fellur nidur af óviðráðanlegum ástæðum.
Annar fundur verður boðaður með nýju
fundarboði.
Stjórnin.
TIL SÖLU
Pels — kvenminkur
Kanadískur, fallegt klassískt snið með vídd.
Minkaband geturfylgt.
Upplýsingar í síma 568 2547 og 897 4504.
Verð tilboð.
Þjóðbúningasilfur
Til sölu stokkabelti frá 1930. Vínviðarmunstur,
95 cm. Raðgreiðslur.
Antikhornið,
Hafnarfirði,
sími 555 2890.
LISTMUNAUPPBOQ
Málverk — Jólauppboð
Getum bætt við nokkrum myndum á jólaupp-
boðið. Vinsamlegast hafið samband sem fyrst.
Opið frá kl. 10.00—18.00.
1Sídumúla 34,
I 581 1000.
.(
HÚSNÆÐI ÓSKAST
Menntastofnun — húsnæði
Fyrirtæki, sem er að fara af stað með námskeiða-
hald, óskar eftir húsnæði miðsvæðis á Reykjavík-
ursvæðinu. Æskileg stærð 150 fm, með a.m.k.
tvær kennslustofur og kaffiaðstöðu.
Upplýsingar í síma 896 8799.
SMAAUGLYSINGAR
FÉLAGSLÍF
□ EDDA 5997120919 III - 2
□ Hlín 5997120919 IVA/1 Er.
□ FJÖLNIR 5997120919 I Jf. FRL
I.O.O.F. Rb.1 s 1471297—Jv.

Aðaldcild KFUK,
Holtavegi
Fundur í kvöld kl. 20.30
„Hvemig undirbý ég börnir
mín undir jólin" Laufey S. Geir-
laugsdóttir og Ragnhildur Gunn
arsdóttir sjá um efni fundarins
Allar konur eru hjartanlega
velkomnar.
FERDAFÉLAG
# ÍSLANDS
MÖRKINNI6 - SlMI 568-2533
Miðvikudagur 10. desember
kl. 20.30
Afmæliskvöldvaka í Mörkinni
6 um Guðmund frá Miðdal
lllugi Jökulsson o.fl. munu fjalla
um hinn kunna fjallamann og list-
amann, Guðmund Einarsson frá
Miðdal, í tilefni útkomu bókar um
hann. Lesið verður úr bókinni og
sýndir stuttir kaflar úr kvikmynd-
um Guðmundar m.a. frá Heklu-
gosinu 1947. Góðar kaffiveitingar
í boði útgáfufélagsins Orms-
tungu. Enginn aðgangseyrir.
Munið áramótaferðina í Þórs-
mörk 31/12—2/1. Brottför
gamlársdag kl. 8.00. Góð gisting
( Skagfjörðsskála. Gönguferðir,
kvöldvökur, flugeldar og ára-
mótabálköstur. Pantið og takið
farmiða tímanlega.
Sögusýning í Mörkinni 6
Sögusýning Ferðafélagsins „Á
ferð i 70 ár" í félagsheimilinu
Mörkinni 6 er opin á virkum dög-
um kl. 16.00—18.00 og um helg-
ar kl. 14.00-18.00.