Morgunblaðið - 09.12.1997, Blaðsíða 58

58 ÞRIÐJUDAGUR 9. DESEMBER 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
BJÖRGVIN
JÓNSSON
+ Björgvin Jóns-
son fæddist á
Hofi á Eyrarbakka
15. nóvember 1925.
Hann lést á Kanarí-
eyjum 23. nóvem-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Jón B. Stef-
ánsson, verslunar-
maður, og kona
hans Hansína Ásta
Jóhannsdóttir, hús-
móðir. Jón var son-
ur Stefáns Ög-
mundssonar, versl-
unarmanns, frá
Merkigarði á Eyrarbakka og
konu hans Kristínar Jónsdóttur
frá Arnarbæli í Grímsnesi.
Hansína var dóttir Jóhanns
Gíslasonar, formanns, frá
Steinskoti á Eyrarbakka og
konu hans Ingibjargar Rögn-
valdsdóttur frá Asum í Gnúp-
veijahreppi. Systkini Björgvins
eru: Ingibjörg, Kristín, Stefán,
Margrét og Jóhann, sem lést
6. september sl. Björgvin
kvæntist 9. júní 1946 Ólínu
Þorleifsdóttur frá Norðfirði.
Foreldrar hennar voru Þorleif-
ur Guðjónsson, skipstjóri, frá
Fáskrúðsfirði og kona hans
Ingibjörg Sigurðardóttir frá
Stuðlum í Norðfirði. Börn
þeirra eru: 1) Hansína Ásta,
grunnskólakennari, gift Ingva
Þorkelssyni, framhaldsskóla-
kennara, og eiga þau þrjú börn
og þijú barnabörn; 2) Þorleif-
ur, útgerðarmaður, kvæntur
Ingu Önnu Pétursdóttur, hár-
greiðslukonu, og eiga þau þijú
börn og þijú barnabörn; 3) Jón
Björgvin, skipstjóri, kvæntur
Halldóru Oddsdóttur, leik-
skólakennara, og eiga þau
þijár dætur; 4) Eyþór, læknir,
kvæntur Ágústu Benný Her-
bertsdóttur, hjúkrunarfræð-
ingi, og eiga þau þijú börn; 5)
Sigurður, lést nýfæddur; 6)
Ingibjörg, hjúkrunarfræðing-
ur, gift Stefáni Baldurssyni,
skrifstofustjóra, og
eiga þau tvo syni;
7) Elín Ebba, skrif-
stofumaður, áður
gift Kristjáni Ket-
ilssyni, verktaka,
og eiga þau þijár
dætur. Sambýlis-
maður Ebbu er Sig-
urður St. Jörunds-
son, rafvirki. Björg-
vin ólst upp í for-
eldrahúsum á
Eyrarbakka. Hann
lauk prófi frá Hér-
aðsskólanum á
Laugarvatni 1944
og prófi frá Samvinnuskólanum
í Reykjavík 1946. Starfsmaður
Kaupfélags Ámesinga var
hann 1947-1952 og síðan kaup-
félagsstjóri á Seyðisfirði 1952-
1963. Eftir það starfaði hann
við rekstur útgerðar og fisk-
verkunar austanlands og sunn-
an. Björgvin var stofnandi og
framkvæmdastjóri útgerð-
arfyrirtækjanna Glettings hf.
1957-1990 og Húnarastar hf.
1973-1995 og einn af stofnend-
um og stjórnarformaður fiski-
mjölsverksmiðjunnar Óslands
hf. 1993-1995. Björgvin var í
bæjarstjórn Seyðisfjarðar og
bæjarráði 1954-1961. Hann var
vararæðismaður Noregs á
Austurlandi 1958-1963. Fulltrúi
á Fiskiþingi fyrir Reykjavík
1970-1991. Sat í stjóm Sölusam-
bands íslenskra fiskframleið-
enda 1974-1992 og í stjórn Síld-
arverksmiðja ríkisins 1986-
1988. Var í bankaráði Útvegs-
banka íslands um nokkurra ára
skeið. Auk þess var hann í
stjórnum ýmissa hagsmuna- og
áhugafélaga. Árið 1956 var
Björgvin kosinn á Alþingi fyrir
Framsóknarflokkinn á Seyðis-
firði og átti sæti á fimm þing-
um. Hann var síðasti þingmað-
ur Seyðfirðinga.
Útför Björgvins fer fram frá
Hallgrímskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Mánudaginn 24. nóvember sl.
bárust mér þau ótíðindi að tengda-
faðir minn, Björgvin Jónsson frá
Hofí á Eyrarbakka, hefði daginn
áður látist á sjúkrahúsi suður á
Kanaríeyjum, en þar var hann á
ferðalagi. Eins og ævinlega, þegar
váleg tíðindi berast, komu þau á
óvart, enda þótt Björgvin hefði átt
við nokkra vanheilsu að stríða hin
síðari ár. Hann hafði gengist undir
erfíðar læknisaðgerðir ekki alls fyr-
ir löngu, sem tókust vel, og var í
raun nýsestur í helgan stein eftir
viðburðaríka og farsæla starfsævi.
Engin goðgá var að ætla að almætt-
ið myndi útdeila honum nokkrum
góðum árum í viðbót. Sú von brást.
Fullu nafni hét hann Ástmundur
Björgvin Jónsson og var fæddur á
Eyrarbakka 15. nóvember 1925 og
varð því 72 ára gamall. Hann ólst
upp í foreldrahúsum við gott atlæti
í stórum systkinahópi. Hann gekk
í Héraðsskólann að Laugarvatni og
því næst í Samvinnuskólann en
þaðan útskrifaðist hann vorið 1946.
Þar í skóla kynntist hann eftirlif-
andi eiginkonu sinni Ólínu Þorleifs-
dóttur frá Norðfirði. Þeim hjónum
varð sjö barna auðið og komust sex
á legg og eru þau öll velmetið at-
orkufólk.
Að námi loknu hóf Björgvin fljót-
lega störf hjá Kaupfélagi Árnesinga
á Selfossi og vann þar uns hann
var ráðinn árið 1952 kaupfélags-
stjóri austur á Seyðisfjörð. Þar
eystra fór hann brátt að blanda sér
í bæjarmálapólitíkina og settist
fljótlega í bæjarstjórn. Ennfremur
hóf hann þar útgerð með tengdaföð-
ur sínum og mági og síðar fleiri
góðum mönnum. Síldarævintýrið
eystra hófst um þessar mundir og
tók Björgvin þátt í því af lífí og sál
I.......................................... .................................................................................................I
LEGSTEINAR
GuÖmundur / „1 _ Jónsson 1 F. 14.11.1807 * D. 21. 3.1865 ' \
■1
Getum enn afgreitt
nokkra steina fyrir jól.
Qraníí
HELLUHRAUN 14
220 HAFNARFJÖRÐUR
SÍMI: 565 2707 FAX: 565 2629
og eignaðist hluta í síldarplani. í
Alþingiskosningunum 1956 náði
Björgvin kjöri sem þingmaður Seyð-
fírðinga fyrir Framsóknarflokkinn.
Kom sá sigur mjög á óvart en sýn-
ir að Seyðfírðingar fundu að mikið
var í manninn spunnið. Björgvin sat
á fimm þingum til vors 1960.
Haustið 1963 lét Björgvin af
starfí kaupfélagsstjóra á Seyðisfirði
og flutti suður. Hann hætti jafn-
framt öllu útgerðarvafstri um tíma
og tók að stunda verslun og við-
skipti, einkum með fískiskip. Þau
kynni, sem Björgvin hafði fengið
af útgerð og fískverkun eystra,
voru honum hugleikin og hann
langaði til að spreyta sig frekar á
þeim vettvangi. Sumarið 1970 hóf
hann því að nýju útgerð og skömmu
síðar fískverkun í Þorlákshöfn
ásamt fjölskyldu sinni. Sú starfsemi
óx og dafnaði undir nöfnunum
Glettingur hf. og Húnaröst hf. í
meira en tvo áratugi. Á þessu tíma-
bili í ævi Björgvins Jónssonar sat
hann í fjölmörgum nefndum og ráð-
um, einkum á vegum útvegsmanna,
sem ekki verða talin upp hér.
Björgvin var óvenjulegur maður
á margan hátt. Það gustaði af hon-
um, enda var hann hvorki lítilla
sanda né sæva. Hálfkák og hálf-
kveðnar vísur áttu ekki upp á pall-
borðið hjá honum. Hann var
ósmeykur að lýsa skoðunum sínum
á mönnum og málefnum og reyndar
öllu sem hann taldi máli skipta.
Hirti hann lítt um þótt undan sviði
ef hann taldi málstaðinn góðan.
Hins vegar var hann fágætlega
hjartahlýr og leitun á jafn raungóð-
um manni og öðrum eins rausnar-
manni. Ég veit að fjölda manna,
jafnt vandabundnum sem vanda-
lausum, reyndist hann haukur í
horni er í nauðir rak. Hjálpsemi við
náungann var honum í blóð borin.
Ungur gekk hann samvinnuhug-
sjóninni á hönd og þeirri hugsjón
var hann ætíð trúr. Á öld fírringar
og alþjóðahyggju var gott að hlýða
á heilræði hans og ég veit að þeir,
sem kynntust honum best, vissu að
hann vildi fyrst og fremst, ejns og
frumheijar þessarar aldar, íslandi
allt.
Ég bið algóðan guð um að styrkja
hana tengdamóður mína.
Ingvi Þorkelsson.
Elsku afí. Þú varst víst ekki
gallalaus fremur en aðrir menn, en
mikil ósköp þótti okkur vænt um
þig. Sjálfsagt eru margir sem minn-
ast þín sem málafylgjumanns, hvort
sem er í stjórnmálum eða útgerð.
Þeir eru líka margir sem minnast
þín fyrst og fremst fyrir þitt stóra
hjarta. Þú aðstoðaðir þegar á bját-
aði og hafðir ekki um það mörg
orð. Þá skiptu peningar engu máli.
Þú varst ekki fæddur með silfur-
skeið í munni, en komst ágætlega
af hin síðari ár. Þið amma voruð
höfðingjar heim að sækja, hvemig
svo sem á stóð. Amma var þín stoð
og stytta, konan á bak við manninn
sem kallað er. Glöggt er gests aug-
að og Guðmundur Daníelsson lýsir
ykkur vel: „Meðan við Björgvin
verzluðum leiddi frúin fólkið okkar
til stofu og undirbjó veizluna. Ég
veit ekki hvort þau hjónin vom rík.
Matborðin em ekki ömggur mæli-
kvarði. Ég kem stundum á heimili
hjóna, sem ekki vita aura sinna
tal, en í húsi þeirra er aldrei til
málungi matar, og hjarta þeirra
herpist saman og kveinkar sér hvert
sinn ef tíu króna seðill gengur þeim
úr greipum. Og margan daginn
svelta þau heilu hungri, ef enginn
verður til að gefa þeim bita. Má
vera að Björgvin hafí verið ríkur,
eins og veizluborðið hans. Eitt er
víst að hér tókst hið glæsilegasta
samkvæmi."
Það er gaman að þessari frásögn
í Landshomamönnum, þegar þú
keyptir laxfiskinn af Guðmundi
forðum daga og varst næstum því
búinn að gera úr þeim M. framsókn-
armenn: „Björgvin Jónsson, segjum
við, - hvar er hægt að komast í
veiði á Austurlandi, eða kanntu
nokkuð fyrir okkur að sjá? ...
Björgvin hló að okkur, svo smá-
barnale? var ósk okkar. oer hlægi-
lega auðvelt að verða við henni.
Síðan sagði hann okkur einar tíu
veiðisögur af sjálfum sér og vinum
sínum, og hann þekkti veiðistaði
Austurlands svo fullkomlega, að
hann vissi upp á hár hvað margir
laxar lægju bak við þennan stein,
sem hann til tók: að þeir væm þrír,
en þegar maður væri búinn að veiða
þá alla, þá lægju venjulega fimm
hængar í lænunni niður með bakk-
anum til vinstri. ... Talið við mig
í síma klukkan þijú á morgun, og
ég skal vera búinn að tryggja ykk-
ur daginn. Nú munaði mjóu að við
M. beiddumst inngöngu í Fram-
sóknarflokkinn. Var þetta ekki
toppurinn á heimsmannslegum
elegansa og höfðingjaskap? Enginn
efí. Aldrei höfðu okkar menn reynzt
okkur slíkir bjargvættir.“
Við höfum stundum velt því fyrir
okkur af hveiju þú misstir áhuga á
þingmennsku. Að vísu er nú varla
bráðskemmtilegt að sitja á þingi.
Eða hitti Guðmundur kannski nagl-
ann á höfðið?
„Hvað kostar að ganga í Fram-
sóknarflokkinn? spurðum við. Það
mundi Björgvin ekki svo vel, - fleiri
hundruð krónur, hélt hann. Fleiri
hundruð krónur, nú jæja. Svo við
stilltum okkur um að stíga þetta
spor, að svo stöddu, en létum sitja
við það eitt að hrósa Framsóknar-
flokknum á hvert reipi og óska
honum farsældar. Þá sagði Björg-
vin Jónsson - ef ég man rétt: Fram-
sóknarflokkurinn er lítill flokkur og
rúmar ekki fleiri stórmenni. Það
sem hann vantar, eru almennir kjós-
endur. Ha? sögðum við M, - áttu
við að gömlu leiðtogarnir kæri sig
ekki um keppinauta? Nýja menn?
Björgvin hló og bauð meiri veiting-
ar, og lét hjá líða að skýra um-
mæli sín. Hann var stjórnmálamað-
ur og hafði eitt sinn lagt Lárus
dómara að velli - unnið Seyðis-
fjörð. En í vor höfðu samheijarnir
komið til hans og sagt: Hægan
góði, nú get ég, nú get ég. Kannski
var það þetta, sem hann meinti.
Ég veit það ekki.“
Kæri afí, þú hefur alltaf verið
stór hluti af lífi okkar. Ekki hvað
síst þegar við vorum lítil. Þú varst
svo sterkur karakter að einhvem
veginn varst þú ætíð ódauðlegur í
okkar huga, jafnvel þótt þú værir
stundum mjög veikur. Það kom
okkur því í opna skjöldu að þú
skyldir veikjast skyndilega og and-
ast úti í löndum. Auðvitað fórum
við að hugsa um það hvenær við
hefðum talað við þig síðast og hvort
við hefðum þá gefíð okkur nægan
tíma til að tala við þig. Svona hlut-
um veltir maður fyrir sér þegar
maður missir þá sem maður elskar.
Margs er að minnast, elsku afi.
Manstu þegar Ebba og Ingbjörg
„litla“ voru litlar og þú komst frá
útlöndum með firklöver, tyggjó og
barbidót? Mikil var hamingja þeirra.
Sonum þínum til ósvikinnar ánægju
tróðu þær svo miklu tyggjói upp í
sig að þær gátu ekki talað. Manstu
þegar þú kenndir okkur frönsku?
Við vöktum óskipta athygli vina
okkar þegar við höfðum eftir þér
orðtakið um alabadarí fransí.
Manstu þegar þið amma áttuð
Þúfukot? Þið Bjöggi voruð að
brenna rusl og svo sprakk eitthvað.
Það mátti ekki á milli sjá hvor hljóp
hraðar. Þið nefndust að sjálfsögðu
Hvellur og Smellur upp frá því.
Manstu þegar þú keyptir gamlárs-
flugeldana með Eyþóri Inga, Binna,
Baldri og Bjögga? Öll fengum við
að sjálfsögðu vænan skammt. Svo
sprengdir þú bomburnar með okk-
ur. Það voru nú meiri lætin. Það
endaði náttúrlega með að þú
brenndir þig og þá hættirðu að
sprengja. Gott ef þú gafst okkur
ekki bara stjörnuljós upp frá því.
Manstu þegar þú kenndir okkur að
veiða? Til dæmis í Rangá í sumar
þegar þú sast inni í bíl, sagðir okk-
ur til og brostir út að eyrum. Þú
skemmtir þér konunglega yfír öllum
löxunum hans Péturs. Svo varstu
líka rígmontinn af því að Ingibjörg
„litla" skyldi snæða veiðiuggann af
maríulaxinum sínum af því að Pétur
og Bjöggi sögðu að þú segðir að
maður ætti ekki bara að bíta, held-
ur kvnona líka. Manstu hvað hún
Ásta dáðist að stóru bumbunni sem
þú barst þegar hún var barn? Eða
þegar þú keyptir gervisláttuvélina
handa Finni svo þið félagarnir gæt-
uð slegið garðinn saman? Nú, eða
þegar fyrsta hálkan kom á haustin
og þú spurðir hvort við værum búin
að láta skipta um dekk? Ef því var
til svarað að skiptin færu fram von
bráðar vissir þú strax að við vorum
blönk. „Hana, látiði skipta um
dekk,“ sagðir þú og réttir okkur
pening.
Þú varst alltaf að gefa okkur
eitthvað. Sælgæti, fallega hluti,
peninga og síðast en ekki síst um-
hyggju og hlýju. Þannig varst þú,
rausnarlegur og gjafmildur og lést
þér annt um okkur öll. Svo varst
þú svo sérdeilis barngóður, afí. Al-
gjör Guð í augum yngstu barnanna.
Meira að segja Anna Solla vildi
helst vera hjá þér þegar hún var
lítil og var hún þó einstök manna-
fæla. í minningunni sjáum við þig
fyrir okkur haldandi á barnabarna-
barni, með barnabarn á hælunum
eða bara að gæða einhveijum
krakka á harðfiski og sælgæti.
Hvemig í ósköpunum á hann Finn-
ur litli að skilja að þú sért hættur
að panta hann í heimsókn?
Mikið verður skrítið að læra að
lifa án þín, kæri afí. Ekkert laumu-
legt fótatak að nóttu á leið í Imbu-
frænku-flatbrauðið í ísskápnum og
enginn afi sem vekur mann á
morgnana svo undir tekur í húsinu.
Enginn afi sem sér ekki á manni
galla, nema þá helst að maður
drekki helst til mikið af gosi. Æ,
hvað hún amma á eftir að sakna
þín - og við öll.
Elsku afí, það vaxa engir aurar
í skúffunum okkar lengur.
Ingibjörg, Anna Sólveig og
Björgvin, Brynjar og
Baldur Freyr, Eyþór Ingi,
Ásta og Finnur Már.
Nú ert þú farinn frá okkur og
kemur aldrei aftur en eftir lifa góð-
ar minningar.
Sérstaklega munum við, Eva og
Ella, eftir því þegar við áttum af-
mæli og þú komst með fullt af nammi
og ís og allir krakkamir héldu að
þú værir jólasveinninn. Já, minning-
arnar eru margar en það verður samt
sárt að koma í heimsókn til ömmu
og sjá engan afa sitja við borðstofu-
borðið og leggja kapal. Vonandi líður
þér vel þar sem þú ert núna.
Elsku amma, mamma, Hansína,
Tolli, Jón, Eyþór og Ingibjörg. Guð
gefí ykkur styrk til að komast í
gegnum þennan stóra missi.
Drottinn er minn hirðir
mig mun ekkert bresta.
Á grænum grundum lætur
hann mig hvílast, leiðir mig að vötnum,
þar sem ég má næðis njóta.
Hann hressir sál mína,
leiðir mig um rétta vegu
fyrir sakir nafns síns.
Jafnvel þótt ég fari um
dimman dal,
óttast ég ekkert illt,
því að þú ert hjá mér,
sproti þinn og stafur hugga
mig.
Þú býrð mér borð
frammi fyrir fjendum
mínum,
þú smyrð höfuð mitt með
olíu,
bikar minn er barmafullur.
Já gæfa og náð fylgja mér
alla ævidaga mína,
og í húsi Drottins bý ég
langa ævi.
(Davíðssálmur nr. 23)
Elínborg, Eva Dögg
og Katla Björg.
Okkur frændsystkinin langar til
að minnast afa okkar Björgvins
Jónssonar með nokkrum orðum.
Við bjuggum öll í Þorlákshöfn og
feður okkar störfuðu með afa í út-
gerðarfyrirtækinu Glettingi. Á
hveijum laugardegi komu amma
og afi til Þorlákshafnar. Við krakk-
arnir biðum alltaf spennt eftir laug-
ardögunum því þá kom afí Björgvin
alltaf með stóran innkaupapoka
fullan af sælgæti og stundum leynd-
ust eiafir með. Oftast komu líka