Morgunblaðið - 06.08.1999, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 6. ÁGÚST 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
ari, en rödd hans skortir þó þá
fáguðu trompettóna sem einkenna
margar ítalskar óperur. En það
eru þessar sömu óperur sem hafa
einmitt hlúð svo vel að ferli Dom-
ingos og Pavarottis. Nýleg upp-
taka með Alagna gefur enn frem-
ur til kynna að hann fari fullgeyst
og takist á við erfiðari verk en
rödd hans hefur þroska til.
Þversagnakenndur
Hinn argentínski José Cura
hefur enn sem komið er gefið fátt
út og því erfitt að spá um framtíð
hans. Röddin er dýpri og
hljómmeiri en rödd Alagnas. Cura
er þó nokkuð þversagnakenndur,
en hann er lærður söngvari sem
stjórnar jafnvel og semur sjálfur.
Engu að síður virðist hann á köfl-
um skorta tónvísi Alagnas, sem
lærði að syngja með því að koma
fram í næturklúbbum og hlusta á
upptökur af söng annarra tenóra.
Fleiri eru þó tilnefndir og þykir
Marcelo Álvares, samlandi Curas,
einna líkegastur þeirra. Rödd
hans og raddstyrkur gerir hann
að keppinaut Alagnas hvað efn-
iskrá varðar, en hann virðist þó
ekki efni í samskonar stjörnu.
Vera kann því að hann freistist,
líkt og Alagna, til að reyna við
erfiðari verk en rödd hans hefur
þroska til.
Hinn mexíkóski Ramón Vargas
lofar einnig góðu en Domingo hef-
ur tekið hann undir verndarvæng
sinn. í rödd hans vottar fyrir sömu
mýkt og einkenndi raddir þeirra
Cesares Vallettis og Ugos Benell-
is. Væntanleg útgáfa á aríum gefur
enn fremur til kynna að rödd Var-
gas búi yfir sama tærleika og rödd
Domingos gerði á hans yngri ár-
um, þótt krafturinn sé ekki sá
sami. Sviðsframkoma hans er þó
fullstíf og hann jafnast seint á við
þá Alagna og Cura hvað glæsileik
varðar.
Ástæða til bjartsýni
Tíundi áratugurinn er e.t.v. ekki
gullöld tenóra, en ekki er ástæða
til annars en bjartsýni hvað nýju
kynslóðina varðar. Nú kunna loks-
ins óperur sem ekki hafa verið
fluttar lengi án eins tenóranna
þriggja að fara að heyrast á nýjan
leik og með nýjum röddum. Hvort
arftakamir eiga hins vegar eftir að
reynast jafn góðir og Pavarotti,
Domingo og Carreras getur tím-
inn einn leitt í Ijós.
UNDANFARNA tvo ára-
tugi hafa tenórarnir þrír -
Luciano Pavarotti, Placido
Domingo og José Carreras - borið
ægishjálm yfir aðra tenóra og án
þeirra hafa sumar óperur hrein-
lega ekki verið fluttar í virtustu
óperuhúsum. Nú virðist hins vegar
vera að birta til og ný kynslóð ten-
óra mjakar sér undan ofurvaldi
þeirra eldri að því er segir í tíma-
ritinu International Opera Collect-
or.
Leitin að fjórða tenórnum hef-
ur staðið yfir lengi og erfitt
reynst að henda reiður á þeim
eiginleikum sem hann prýða. Enn
er þó ekkert útlit fyrir að þeir Pa-
varotti, Domingo og Carreras séu
að leggja frá sér hljóðnemann.
Þeir héldu t.d. nýlega tónleika í
Detroit í Bandaríkjunum og ef
hægt er að miða við frammistöðu
Domingos í Tsjajkovskíj-óperunni
Spaðadrottningunni, sem
Metropolitan-óperan í New York
flutti nýlega, er langt í að hann
leggi sönginn á hilluna. Pavarotti
kann að eiga styttra eftir taki
hann ekki lífinu með ró, en hann
hefur átt við veikindi að stríða
sem hafa sett mark sitt á rödd
hans. Ferill hans er líka orðinn
langur og stutt er í að hann fagni
fjöratíu áram í bransanum.
Þroski raddar
mikilvægur
í byrjun áttunda áratugarins
voru tenórarnir þrír hluti af nýrri,
efnilegri kynslóð. Þá var enginn
skortur á góðum tenórum og
þekktustu óperuhús skörtuðu iðu-
lega stjörnum á borð við Carlo
Bergonzi, Nicolai Gedda, Alfredo
Kraus, Jon Vickers og Giacomo
Aragall. Það vill oft gleymast að
bæði Pavarotti og Domingo höfðu
tekið út þroska sem söngvarar áð-
ur en frægðin barði að dyram og
að tenórarnir þrír biðu allir síns
tíma. Að mati International Opera
Collector er það þessi þroski
raddarinnar sem er ein helsta
ástæða þess að tenórarnir hafa
átt jafn langan söngferil og raun
ber vitni.
Tíundi áratugurinn hefur af
þessum sökum reynst yngri söngv-
uram þungur í skauti. Bergonzi,
Gedda og Kraus hafa haldið áfram
að syngja fram á áttræðisaldurinn,
tenórarnir þrír hafa skyggt á
flesta aðra og drottnað jafnt yfir
vinsældalistum sem virtustu óp-
eruhúsum. Þessi langi ferill hefur
reynst yngri söngvurum akkilesar-
hæll og ekki fyrr en nú að útlit er
fyrir að veður skipist í lofti.
Þeir Roberto Alagna og José
Cura eru oftar en aðrir nefndir
sem fjórði tenórinn. Báðir eru á
réttum aldri, rúmlega þrítugir og
hafa það fram yfir þá Pavarotti og
Domingo að myndast vel. Þeim er
vel tekið af tenóraðdáendum, auk
þess sem hægt er að etja þeim
saman sem keppinautum, líkt og
áður var gert við Domingo og Pa-
varotti. En slík samkeppni er
nokkuð sem fjölmiðlar hafa jafnan
JOSÉ Cura syngur
ekki bara, heldur sem-
ur líka og stjórnar
sjálfur.
ROBERTO Alagna
Iærði meðal annars að
syngja með því að koma
fram í næturklúbbum.
MARCELO Álvares
þykir svipaður Alagna
hvað varðar rödd og
raddstyrk.
RAMÓN Vargas þykir
minna á Placido Dom-
ingo á yngri árum.
unun af og útgáfufyrirtæki færa
sér í nyt. Þess má geta að Alagna
átti að halda í tónleikaför um Asíu
síðastliðið haust ásamt Kristjáni
Jóhannssyni og Ben Heppner, þar
sem fylgt var fordæmi tenóranna
þriggja. Alagna dró sig út úr sam-
starfinu áður en til ferðarinnar
kom og var það tenórinn Luca Ca-
nonici sem kom fram ásamt þeim
Kristjáni og Heppner.
Cura þversagnakenndur
Ekki er Ijóst hver verður valinn
fjórði tenórinn og lítið útlit fyrir
að niðurstaða náist í því máli á
næstunni. Hinum fransk-siki-
leyska Alagna skaut upp á
stjörnuhimininn í kjölfar upp-
færslu Konunglegu ensku óper-
unnar á Romeó og Júlíu Gounods
1994. Hann er glæsilegur söngv-
EKKERT
Reuters
bendir til að tenóramir þrír hafi hug á að leggja sönginn á hilluna.
Tenór óskast á svið
Hörð gella í undirheimum
KVIKMYJVDIR
Stjörnubfó
GLORIA
★★
Leikstjóri: Sidney Lumet. Handrit:
Steve Antin, upp úr handriti John
Cassavetes. Aðalhlutverk: Sharon
Stone, Jeremy Northam og Jean-Lu-
ke Figueroa.
ÞAÐ ERU gefin örlög endurgerðra
kvikmynda að vera bornar saman við
frummyndina. Gloria er að upplagi
hugarfóstur hins sérstaka leikstjóra
John Cassavetes og lék eiginkonan
Gena Rowlands Gloriu, og var góð í
því hlutverki eins og öllum öðrum.
Gloria er afslöppuð og hörð gella
sem gefur undirheimakörlunum ekk-
ert eftir þegar því er að skipta.
Skyndilega situr hún uppi með
strákpjakk nágrannanna sem voru
drepnir af mafíunni, og Gloria, sem
þolir ekki krakka, lærir ýmislegt af
sambandi sínu við strákinn.
Gloria er að sumra mati sísta mynd
Cassavetes, en hún var samt fín og
bar viss höfundareinkenni hans. Þessi
endurgerð myndarinnar kemur mjög
á óvart, þar sem ekkert er gert annað
en að útþynna fyrri myndina á allan
hátt. Höfundurinn reynir að skrifa
nýtt handrit upp úr því gamla og
tekst engan veginn jafn vel til. Léleg-
um klisjum er troðið inn þar sem eng-
ar voru, og annars staðar er handritið
næstum óbreytt, og þetta samkrull
verður ein allsherjar stílleysa.
Sharon Stone getur vart talist góð
leikkona, alténd stendur hún sig ekki
vel í þessari mynd, en það gerir held-
ur enginn annar leikari. Er ekki Sid-
ney Lumet búinn að fá fimm tilnefn-
ingar til Óskars fyrir leikstjórn?
Datt hann á hausinn eða er hann
orðinn ellihrumur? Af hverju gerir
hann ekki sína eigin mynd? Sharon
Stone verður aldrei Gena Rowlands
og hann verður aldrei John Cassa-
vetes.
Þrátt fyrir útþynningu á öllum
vígstöðvum á myndin nokkur ágæt
atriði og þá helst þegar stráknum,
sem Jean-Luke Figueroa leikur,
tekst að heilla mann upp úr skónum.
Svei mér ef hann er ekki besti leikar-
inn í myndinni.
Hildur Loftsdóttir
Stórsveit-
arsmellir á
Ingólfstorgi
STÓRSVEIT Reykjavíkur undir
stjórn Sæbjörns Jónssonar leika
létta stórsveitarsmelli fyrir
gesti og gangandi í dag, föstu-
dag, kl. 17. Efnisskráin verður í
anda Frank Sinatra, Nat King
Cole o.fl. og er við hæfí að í
slíkri dagskrá fái sveitin til liðs
við sig hinn landsþekkta söngv-
ara og gleðigjafa Ragnar
Bjarnason.