Skírnir - 01.04.1909, Blaðsíða 13
Um sjúkrasamlög.
109
hreppa. Þegar sjúkrasamlög eru komin á fót víða um
sveitir, gera þau jafnan þann samning milli sín, að hver
maður, sem er í sjúkrasamlagi í sinni sveit, en flytur sig nú
í aðra sveit, þá fer hann jafnframt úr sínu fyrra samlagi,
en öðlast tafarlaust öll félagsréttindi í samlagi þeirrar
sveitar, sem hann flytur sig í.
Fyrir hverja eru sjúkrasamlögin? Þau eru fyrir þá
alla, karla og konur, sem eru eignalausir eða eignalitlir
og atvinna þeirra svo mögur, að efnahagur þeirra og sjálf-
stæði er í voða, ef veikindi ber að höndum. Efnamenn og
tekjumiklir menn eiga ekki og mega ekki vera í sjúkra-
samlögum, af tveimur ástæðum, þeirri fyrst, að þeir þurfa
þess ekki, þola veikindakostnaðinn, verða ekki hjálpar-
þurfar hans vegna; en hin ástæðan er sú, að ríkið veitir
jafnan sjúkrasamlögum ýms hlunnindi og venjulega ein-
hvern fjárstyrk og það gera líka oft sveitasjóðir; efnaðir
menn þurfa ekki þá hjálp; þess vegna eiga þeir ekki að
vera í sjúkrasamlögum.
Inngönguskilyrðin eru venjulega þau, að
manneskjan sé:
1. Eigi yngri en 15 ára og ekki yfir sextugt.
2. Hafi óflekkað mannorð.
3. Sé heilbrigð; ef einhver gengur með langvinnan
sjúkdóm, má undanskilja þann sjúkdóm.
4. Hafl arðlitla atvinnu; sjálfsagðir eru allir, sem
lifa á handafla sínum, daglaunamenn, iðnaðarmenn,
sjómenn, smábændur í sveitum, lausafólk og vinnu-
fólk; þá þeir, er annað starfa, en hafa álíka mikið
upp úr vinnu sinni, t. d. skrifarar og verzlunar-
þjónar.
5. Sé efnalaus eða efnalítil; í Danmörku er mönnum
ekki leyft að vera í lögskráðum sjúkrasamlögum,
ef eigur þeirra nema 5000 kr., eða þaðan af meiru.
Réttindi félagsmanna mega ekki koma í gildi fyr
en eftir nokkurn tíma, t. d. 6 vikum eftir að þeir eru
komnir í samlagið. Annars fer svo, að mjög margir hlaupa
til og ganga í samlagið í byrjun veikinda, eða þegar von