Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 22

22
IJorv. Thoroddsen
Vjer veröum að læra að nota oss þau gæði, sem
einangrunin veitir, en forðast allan þann ófagnað, sem
henni oft er samfara. Hinar verklegu framfarir á Islandi
hafa á þessari öld verið afarmiklar, en vjer vorum orðnir
svo langt aftur úr, að vjer enn samt í flestum verklegum
efnum stöndum langt á baki hinum norrænu frændþjóðum
vorum, eins og eðlilegt er eftir margra alda svefn og ve-
sældar kjör. Að greind og andlegu atgjörfi munu Islend-
ingar vera alveg jafnsnjallir öðrum Norðurlandabúum, en
heldur ekki fremri, eins og stöku menn hafa látið sjer
um munn fara; samt stöndum vjer í vísindum og bók-
mentum langt á baki frændþjóðunum, og er það líka
eðlilegt sökum mannfæðar og efnaleysis og af ýmsum
öðrum orsökum. Af því vjer erum svo fámennir, eru
bókmentir vorar einskorðaðar innan mjög þröngra tak-
marka, erlendis skilja að eins fáeinir málfræðingar tungu
vora, og það, sem ritað er á íslensku, er því oftast alveg
ókunnugt umheiminum, nema hinar örfáu bækur, sem snú-
ið hefur verið á önnur mál. Nokkrar íslenskar skáldsögur
hafa verið þýddar, en fengið litla útbreiðslu erlendis, þær
eru flestar fremur skoðaðar sem fágæti eða nýnæmi en
skáldrit; þær lýsa staðháttum, sem útlendingum þykja
óvanalegir og ankannalegir, og þó bækurnar sjeu vel rit-
aðar og geðjist íslendingum, þá lesa almennir útlendingar
eitt slíkt rit af forvitni, en ekki fleiri, þykja slíkar sögur
oftast of hversdagslegar, strembnar og efnislausar. Þetta
hefi eg oft heyrt útlendinga segja. Það er því lítið útlit
til, að nokkur verulegur markaður fáist fyrir íslensk skáld-
rit erlendis, nema þau tolli í útlendri tízku, eins og skáld-
rit, sem sumir íslendingar eru farnir að frumsemja á dönsku,
eða sjeu þá annaðhvort andrík eða spennandi. Fæstir út-
lendingar hafa elju á, að lesa stöðugar lýsingar á íslensku
sveitalífi, því allur þorri manna les skáldrit sjer til skemt-
unar. Kvæðabækur les almenningur erlendis nærri aldrei,