Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1994, Blaðsíða 10

10
MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1994
Utlönd
Páf inn kominn
affuráfætur
Jóhannes
Pál) páfi kom
opinberlega
frara sl. sunnu-
dag en þaö er í
fyrsta skipti
sem hann læt-
ur sjá sig síðan
hann datt og
fótbrotnaði fy rir þremur vikum.
„Þeir eru búnir að rannsaka
mig svo mikið að ég vissi ekki
einu sinni að öll þessi líffæri
væru til,“ sagði páfinn þar sem
hann talaöi til fólksins út um
gluggann á spítalanum í Róm.
Páfmn, sem er 74 ára gamall, var
sagður líta vel út og vel á sig kom-
inn andlega.
Hertarinnflytj-
endareglur
Bretar hafa ákveðið aö gera
breytingar á innflytjendareglum
sínum sem fela m.a. í sér hertari
reglur er varðar erlenda stúdenta
og verkamenn.
Samkvæmt reglunum, sem
taka gildi í október næstkom-
andi, er háskólum og einkaskól-
um skylt aö halda nákvæmar
skrár yfir alla erlenda stúdenta
og mætingar þeirra en dæmi eru
um að stúdentar þykist vera í
námi til að fá landvistarleyfi. Þá
verða settar nýjá reglur er varða
auðugu útlendinga en þær eru á
þann veg að þeir útlendingar sem
hafa yfir að ráöa yfir hundrað
milljónir króna og eru reiðubúnir
til að fiárfesta yfir helming þess
á Bretlandi fá landvistarleyfi til
einsárs. Reuter
Vísindamenn bauna á nýja tegund fitu:
Efast um holl
ustu smjörlíkis
Hundruðpíla-
grímatróðust
undiríMekka
Óttast er að hundruð pílagríma í
Mekka, hini helgu borg múslíma,
hafi látist eöa slasast þegar þeir tróð-
ust undir í helgiathöfn þar sem verið
er að grýta djöfulinn.
Fregnir af atburðinum eru óljósar
en að minnsta kosti tvær heimildir
segja að um tvö hundruð manns hafi
látiðlífiðítroðningnum. Reuter
Bandarísku manneldissamtökin,
ADA, segja að ekki sé hægt að draga
óyggjandi ályktanir um skaðsemi
svokallaðra trans-fitusýra sem m.a.
er að finna í smjörlíki miðað við
núverandi vísindagögn um fituteg-
und þessa.
Vísindamenn við læknadeild Har-
vard háskóla í Bandaríkjunum, und-
ir forustu Walters Willetts, skýrðu
frá því fyrir skömmu að trans-fitu-
sýrumar ættu sök á dauða um þrjá-
tiu þúsund manna af völdum hjarta-
sjúkdóma á ári hveiju þar vestra.
Trans-fitusýrur myndast við svo-
kallaða vetnun þegar fljótandi jurta-
olíur eru hertar og búið til úr þeim
smjörlíki. Fitu þessa er einnig að
finna í ýmsum unnum matvörum.
Walter Willett segir að fæðuteg-
undir á borð við smjörlíki séu taldar
hollar þar sem ekkert kólesteról sé í
þeim og heldur ekki mettuð dýrafita,
sem er í afurðum á borð við smjör.
Neytendur viti hins vegar ekki að
trans-fitan sé lika slæm, sennilega
verri.
„Margt fólk sem er að reyna að
taka skynsamlegar ákvarðanir um
mataræði fyrir sig og böm sín hefur
verið leitt á alvarlegar villigötur,"
segir Willett.
Sara C. Parks, formaður manneld-
issamtakanna ADA, segir að eftir
Smjörlíki er ef til vill ekki jafn hollt og menn hafa viljað vera láta þrátt fyr-
ir kólesterólfátækt.
umfangsmiklar rannsóknir viti
menn að fituríkt mataræði auki
hættuna á fjöldanum öllum af sjúk-
dómum. „Þó svo mikið hafi verið
fjallað um þær í fiölmiðlum hafa ekki
jafn miklar rannsóknir verið gerðar
á trans-fitusýrunum og þar af leið-
andi getum við ekki sagt nákvæm-
lega til um hættuna af þeim,“ segir
Parks.
Hún segir að trans-fitusýrur sjái
manninum fyrir aðeins tveimur til
þremur prósentum af hitaeinungun-
um sem hann fær en fita sér fyrir
um 36 prósentum hitaeininga í
dæmigerðu mataræði. Með þvi að
draga úr fituneyslu almennt og þar
á meðal neyslu á trans-fitusýrum,
geti menn dregið úr hættunni á sjúk-
dómum af hennar völdum.
Margo Denke við Texasháskóla
tekur undir með Parks og segir Wil-
lett taka of djúpt í árinni. „Já, það
er rétt að trans-fitusýrur auka kól-
esterólmagnið en hvort þær eru sami
áhættuvaldurinn og mettuð fita er
ekki vitað enn.“
Marktækur útleigulisti sem birtist í blaðauka DV
um dagskrá og myndbönd í viku hverri.
Auk þess er ítarleg úttekt á því helsta
sem er að gerast í heimi myndbanda
eins og umfjöllun um ný og
væntanleg myndbönd,
myndbandagagnrýni,
umfjöllun um
leikara
o.fl. o
Vantraustá
norskafjármála-
ráðherrannfellt
Ríkisstjóm Gro Harlem Brundt-
land í Noregi hélt naumlega velli í
gærkvöldi þegar Stórþingið felldi
vantrauststillögu á Sigbjörn Johnsen
fiármálaráðherra og sfiómina alla
vegna skipunar jafnaðarmannsins
Torsteins Molands í embætti seðla-
bankasfióra.
Umræður í þinginu urðu bæði
langar og heitar og féllu atkvæði
þannig að 83 greiddu atkvæði gegn
vantrausti en 80 með.
Deilan um seðlabankasfiórann
snýst um hvort hann hafi oröið sér
úti um ólöglegan skattafrádrátt þeg-
ar hann fiárfesti í fyrirtæki. Rann-
sókn hefur enn ekki leitt neitt mis-
jafntíljós. NTB
Gro Harlem Brundtland stóóst van-
traust í gærkvöldi.
ekkiforseta-
framhoð 1996
James Baker,
fyrrum utan-
ríkisráðherra
Bandaríkj-
anna, útilokar
ekki að hann
muni keppa að
útnefningu
repúblikana
fyrir forsetakosningamar árið
1996.
Baker sagði þó á mánudag að
flokkurinn ætti að bíða með að
hefia kosningabaráttuna þar til
eftir kosningar sem verða í haust
Hann sagöi líkur á að fiokkurinn
mundi vinna á, í kosningum til
beggja þingdeUda og í kapphlaup-
inu um fylkisstjóra.
Baker hefur starfað sem lög-
fræðíngur í Houston frá því Bush
tapaði fyrir Clinton haustið 1992.
Efastumskað-
semi óbeinna
tóbaksreykinga
Bandaríski sígarettuframleið-
andinn R.J. Reynolds hefur
hrandið af staö auglýsingaher-
ferð sem ætlað er að telja Banda-
ríkjamönnum trú um að of mikiö
hafi verið gert úr hættunni af
óbeinum reykingum.
Fyrirtækið birtir heilsíðuaug-
lýsingar í mörgum stærstu dag-
blöðunum vestanhafs, svo sem
New York Times, Wall Street Jo-
umal og Washington Post. Þá
fara smærri blöð ekki varhluta
af herferöinni.
Auglýsingar þessar era birtar á
sama tíma og verið er að þrengja
sífellt meira að reykingamönn-
um. Almenningur verður þeim
andsnúnari með hveijum degin-
um og þingmenn íhuga að koma
á eftirliti með tóbaksiðnaðinum.
Þýska þjóöin
tapaðiíforseta-
kosningunum
Þýskir leiðarahöfundar sögðu
margir hverjir i gær aö það hefðu
ekki aðeins verið jafnaðarmenn
og frambjóðandi þeirra, Johann-
es Rau, sem töpuöu í kosningun-
um um nýjan forseta Þýskalands
heldur einnig þýska þjóðin.
„Rau sem naut stuönings 50
prósenta þjóöarinnar hafði nær
þrefalt meira fylgi en Herzog
(ffambjóðandi kristilegra demó-
krata og sigurvegari kosning-
anna). En þingheimur lét sér fátt
um finnast,“ sagði meðal annars
í forustugrein blaðsins Sachs-
ische Zeitung í Dresden.
Blaðið Kuríer í austurhluta
Berlínar sagði að ósigur jafnaðar-
manna i forsetakosningunum
heíði dregið úr líkunum á sigri
þeirra í kosningunum í október.
Fergiehafnar
drottningarhlut-
verkiíbíómynd
Sara Fergu-
son, hertoga-
ynja af Jórvik,
hefur vísað á
bug blaöafrétt-
um þess efnis
að hún íhugi að
taka að sér
hlutverk
drottningar nokkurrar í kvik-
mynd eftir Ken Russeli.
Drottningin sem um ræðir hét
Boadicea. Hún lifði á fyrstu öld
og streittist gegn hemámi Róm-
verja í Bretlandi.
„Tilboðið var ósvikið. Hún var
mjög upp með sér en er ekki að
íhuga það í alvöru,“ er hafl eftir
VÍnÍFergÍe. Reuter