Þjóðviljinn - 31.03.1983, Blaðsíða 4

4 SiÐA — ÞJÓÐVILJÍNN Fimmtudagur 31. mars 1983
DJÚÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Pjóöviljans.
Framkvæmdastióri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason,
Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
fþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Helga Garðarsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson,
Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Pílatusarþvottur
• Nú fara páskar í hönd, bænadagar, fermingardagar,
skíðadagar og sitthvað fleira. Þótt flestir virðist hafa
gleymt því, þá er hin opinbera ástæða þessara helgidaga
sú, að þá skal minnst mannssonarins frá Nasaret. Pess
sem kvalinn var og deyddur fyrir boðskap sinn. Þessir
dagar eru þannig minningardagar píslarvottarins. Þess-
ir dagar eru einnig góðir til að minnast þess, að það
stoðaði Pílatus lítið að þvo hendur sínar af blóði hins
saklausa manns. Sá þvottur fjarlægði ekki sektina.
• Fátt höfum við lært. Nú, tæpum 2000 árum síðar er
enginn skortur á píslarvottum í henni veröld. Um
gjörvallan heiminn er fólk pyntað og líflátið fyrir skoð-
anir sínar og boðskap. Og við sem á horfum bregðum
þá gj arna fyrir okkur afsökun Pílatusar og þvoum hend-
ur okkar af blóði hinna saklausu. Ábyrgðin er annarra.
• En á sama hátt og það dugði Pílatusi skammt að þvo
hendur sínar getum við ekki firrt okkur ábyrgð á þeim
atburðum sem gerast um heim allan í dag. Við getum
ekki firrt okkur ábyrgð á atburðum í E1 Salvador eða
Afghanistan eða fyrir botni Miðjarðarhafsins. Og
ábyrgð okkar á hörmungum stríðs og kúgunar um heim
allan er meiri en ella fyrir þá sök, að við tökum þátt í
stríðsbandalaginu Nato. Sú ábyrgð verður ekki fj?.r-
lægð með neinum Pílatusarþvotti, færðum í búning)al-
mennra orða um friðarvilja.
eng.
Flótti frá
raunveruleikanum
• Það er undarlegt pólitískt fyrirbæri Bandalags jafn-
aðarmanna eða -manns. Hvernig sem reynt er, þá er
hvergi hægt að finna málefnaflöt í boðskap bandalags-
ins sem taki á þeim vandamálum sem við er að etja í
íslensku efnahagslífi nú um stundir.
• Hið eina handfasta í tillögum bandalagsins er hin
merkilega tillaga um að forsætisráðherra verði kosinn
beinni kosningu og fái síðan nánast alræðisvald til að
skipa embættismenn, ráð og nefndir, og geti stjórnað
óháð því hvernig pólitískir vindar blása inni á Alþingi.
En hvaða áhrif þetta hefur til lækkunar á verðbólgu,
það er svo annað mál.
• Einu mögulegu tengslin sem hægt er að sjá þarna á
milli eru þau, að hinn sterki forsætisráðherra geti í
krafti alræðisvalds síns barið í gegn mjög harkalegar
verðbólguaðgerðir, sem gangi lengra en pólitísk sam-
staða gæti náðst um á Alþingi. Ef það er hugmyndin, þá
er hitt jafn ljóst, að slíkar aðgerðir verða harkaleg árás
á kjör launþega. Enda má benda á, að ef forsætisráð-
herra yrði kjörinn í dag eftir aðferð Vilmundar, þá sér
undirritaður ekki annan mann líklegri til sigurs í þeirri
baráttu en Albert Guðmundsson, efsta mann Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík. Og sá yrði nú fljótur að
munda leiftursóknarbredduna að kosningum loknum.
Er þetta draumaveröld bandalagsmanna? Því neitum
við að trúa. Miklu líklegra er að tilurð og málatilbún-
aður Bandalags jafnaðarmanna sé flótti frá raunveru-
leikanum. Draumaveröld þeirra sem missa móðinn þeg-
ar á móti blæs. Launafólk getur allavega ekki vænst
neins skjóls fyrir vindum kreppunnar í faðmi Vilmund-
ar og félaga.
eng.
Við bíðum enn
• Nú er vika liðin sfðan Þjóðviljinn spurði þá leiðtoga
annarra stjórnmálaflokka, Geir Hallgrímsson, Stein-
grím Hermannsson, Kjartan Jóhannsson og Vilmund
Gylfason: Hvaða tillögur hafið þið lagt fram um lækk-
un raforkukostnaðar í dreifbýli? Svars er beðið með
óþreyju.
klippt
Vilmundur
og herinn
Svarthöfði hafði af því á-
hyggjur þungar um daginn, að
Vilmundur Gylfason væri að
svíkja hann í hjartfólgnu máli -
ætlaði hann að veiða atkvæði út á
það að láta Bandalag sitt leika
Íausum hala í herstöðvamálinu.
Nú hefur Vilmundur tekið af
skarið um þetta mál með ummæl-
um á beinni línu hjá Dagblaðsvís-
inum.
Vilmundur segir- eftir að hafa
sagt nokkur falleg orð um að
friður og afvopnun séu æskileg,
eins og allir gera um þessar
mundir:
„Við (Bandalag jafnaðar-
manna) viljum vera innan þeirra
alþjóðlegu stofnana sem við höf-
um verið í, þar með er talið Atl-
antshafsbandalagið".
Um herinn svarar Vilmundur á
þessa leið:: „Auðvitað er ég
þeirrar skoðunar eins og aðrir fs-
lendingar að til þess komi að við
þurfum ekki að hafa erlendan her
í landinu. En hingað til hefi ég
litið svo á að vera hersins væri
liður í samstarfi lýðræðisríkja“.
Þar með hefur Vilmundur sem
fyrr segir tekið af skarið í hermál-
um - fyrir sína parta. Að sönnu
leyfir hann atkvæðum sínum að
hafa einkaviðhorf til hersins, því
engan vill Vilmundur styggja að
óþörfu. Það er kannski rétt að
minna á það, að í þessu efni er
Vilmundarflokkurinn ekki ósvip-
aður hans gamla Alþýðuflokki -
þar hefur alltaf verið leyfilegt að
vera á móti herstöðinni prívat og
persónulega.
Álmálið
skiptir ekki
máli!
Spjall Vilmundar við kjósend-
ur í síma var að öðru leyti næsta
innihaldslítið. Um álmálið hafði
hann til dæmis ekki mikið annað
að segja en að sér findist „ekki
skynsamlegt, að samningamál við
erlenda aðila sé dregið inn í kosn-
ingabaráttu“!
Satt að segja furðuleg lítilþ-
ægni hjá Vilmundi. Svo sannar-
lega hafa bæði hann og aðrir
þingmenn séð hundrað sinnum
minna grand í mat sínum en hina
stórfelldu meðgjöf íslendinga
með rafmagni til Alusuisse.
Enginn munur!
Meira að segja sú eftirlætishug-
mynd Vilmundar að kjósa skuli
forsætisráðherra beinni kosningu
er orðin undarlega útþynnt. Orð
Vilmundar á beinni línu um þetta
mál voru á þesa leið:
„Ef forsætisráðherra yrði kos-
inn beinni kosningu þá yrði í raun
og veru enginn eðlismunur á
embættinu frá því sem nú er“.
Og ef enginn eðlismunur verð-
ur - leyfist þá að spyrja: Til hvers
er allur þessi hamagangur?
Hvaða læti eru þetta?, spurði
Steinn Steinarr.
Þingmenn og
sérfrœðingar
Vilmundur hefur, eins og
kunnugt er, haft mjög hátt um
það í kosningabaráttunni, að það
þurfi að halda þingmönnum sem
lengst frá ákvörðunum um fjár-
festingar - væntanlega með það í
huga að slík mál séu miklu betur
komin hjá sérfræðingum. Það er
því fróðlegt að skoða eftirfarandi
tilsvar Vilmundar um raforku-
sölu til álversins í Straumsvík:
„Mér finnst í fyrsta lagi að raf-
orkuverðið til álversins hafi verið
og sé of lágt. En menn verða að
gá að því að þegar þessir samn-
ingar voru gerðir í upphafi þá
bjuggu menn við svolítið villandi
upplýsingar. Sérfræðingar héldu
að vatnsaflsorka væri að syngja
sitt síðasta og kjarnorka væri að
taka við. Og við þessar aðstæður
hafa menn samið um lægra verð
en seinna reyndist rökrétt." f
Þetta er mjög merkilegt. Það
voru ekki stjórnmálamenn á
siðspilltum atkvæðaveiðum sem,
að mati Vilmundar sjálfs, höfðu
rangt fyrir sér í álmálinu. (Og það
má vel minna á það, að til voru
þeir stjórnmálamenn, eins og til
dæmis Magnús Kjartansson, sem
gagnrýndu harðlega álsamning-
inn og aðdraganda hans). Nei,
það voru hinir sérfróðu - verk-
fræðingar og hagfræðingar, sem
villtu um fyrir hinum þjóðkjörnu
og hvöttu þá til að setja vatnsork-
una á útsölu - enda væru síðustu
forvöð að gera það!
Málin eru þar með farin að
snúast í hring fyrir Vilmundi.
Enda er mikið af röksemdum
hans byggt á þeirri firru, að það
séu aðeins sessunautar hans á
þingi, sem hafi „hagsmuna" að
gæta, þegar ákvarðanir eru tekn-
ar um fjárfestingar og fram-
kvæmdir.
-áb.
ocp skoriö
—--7-
Upplagning
flokkanna
fjögurra
í fréttunum sl. sunnudag
spurði fréttamaður útvarpsins
Vilmund Gylfason formann
Bandalags jafnaðarmanna,
hvaða úrræði flokkur hans hefði í
verðbólgumálum en svo virtist
sem efnahagsmálin væru helsti
málaflokkur þessarar kosninga-
baráttu:
-„Þessi upplagning að þessi
kosningabarátta snúist um efna-
hagsmál, það er auðvitað upp-
lagning flokkanna fjögurra",
sagði Vilmundur. Síðan flutti
hann sömu þuluna um nauðsyn
þess að löggjafarvald og fram-
kvæmdavald verði aðskilið. En
um efnahagsmálin virðist honum
líkt farið og öðrum fram-
bjóðanda um annan mikilvægan
málaflokk: þetta er ykkar
einkamál.
Enginn
ágreiningur
Vilmundur hefur, eins og
kunnugt er, haft það að aðalinn-
taki málflutnings síns, að hann sé
eitthvað allt annað en „gömlu
flokkarnir". í því samhengi er
fróðlegt að skoða svör Kjartans
Jóhannssonar, fyrrum flokksfor-
ingja Vilmundar, við því, hver sé
máíefnaágreiningur milli Vil-
mundar og Alþýðuflokksins.
Kjartan svarar:
„Ég kannast ekki við að þar hafi
verið neinn málefnaágreiningur.
Vilmundur ákvað bara að fara
sínar eigin götur...Hann hafði
ekki komið með neinar tillögur í
Alþýðuflokknum sem við
neituðum honum að flytja, hann
flutti allar þær tillögur sem hann
vildi flytja.“
-óg-
eng.