Dagblaðið Vísir - DV - 04.09.1996, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER 1996
ÚtgSfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI11,
blaöaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI14,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
Opinber verndun kláms
Fyrir svo sem tveimur áratugum komst sú kenning á
kreik, aö klám væri fremur hagstætt, af því að það héldi
órunum á ímyndunarstigi og minnkaði líkur á, að þeir
brytust út á öfgafullan hátt og sköðuðu annað fólk. Þetta
var eins og hver önnur kenning, sem reis og hneig.
Dönsk stjórnvöld tóku kenninguna fremur alvarlega
fyrir tveimur áratugum og fóru að leyfa klámviðskipti af
ýmsu tagi. Miðbær Kaupmannahafnar fylltist af klám-
búðum, þar sem seldar voru bækur og tímarit, hljóð-
snældur og myndbönd, svo og kynóratól af ýmsu tagi.
Niðurstaðan var ekki sú, sem ætluð var. Kynferðis-
glæpum fjölgaði, þegar frá leið. Miðbær Kaupmanna-
hafnar varð fremur fráhrindandi á tímabili. Síðan hurfu
Danir frá kenningunni og ástandið hefur aftur færzt í
það horf, sem var fyrir misheppnuðu byltinguna.
Svo virðist sem síðari tíma frumvarpshöfundar á ís-
landi hafi verið við nám í Kaupmannahöfn við upphaf
klámtímans, flutzt síðan heim til íslands og frosið hér
inni með úrelta kenningu um gagnsemi kláms. Þessa sér
stað í frumvarpi ríkisstjórnarinnar um barnaklám.
Frumvarpið greinir á milli grófs bamakláms, sem eigi
að vera ólöglegt, og löglegs bamakláms, sem sé ekki eins
gróft. Dómsmálaráðuneytið fylgist lítið með því, sem er
að gerast og hyggst leggja frumvarpið fram að nýju í
haust, þrátt fyrir daufar viðtökur í vor.
í ruglingslegri greinargerð frumvarpsins segir: „Því
hefur verið haldið fram, að í einstaka tilvikum geti efni
með bamaklámi, sem kynferðislega misþroska menn
hafa í vörzlu sinni, hugsanlega að einhverju leyti komið
í veg fyrir kynferðisafbrot gagnvart bömum.“
Þetta er lítt sannfærandi texti, sem vísar í óskilgreind-
ar fullyrðingar um einstaka tilvik og einhvers konar
hugsanlegar hömlur, sem felist í klámi. Sem röksemda-
færsla fyrir ríkisstjómarfrumvarpi um aukið klám er
hún ónothæf með öllu og raunar forkastanleg.
Við eigum við allt önnur vandamál að stríða á þessu
sviði en skort á klámi. Augljósi vandinn er, að dómstól-
ar í landinu taka ekki mark á forskriftum laga um
þyngd dóma við kynferðisglæpum. Niðurstöður þeirra
hafa oftast verið nálægt vægari enda lagarammans.
Refsingar við kynferðisglæpum eiga að vera þungar,
þótt vitað sé, að þær hafi sjaldan mannbætandi áhrif.
Tilgangur refsinga er í rauninni allt annar, eins og sést
af orðsins hljóðan. Þær hafa líka þann kost að taka
hættulegt fólk úr almennri umferð um tíma.
Mikilvægt er, að ríkisstjómir sem flestra landa taki
saman höndum um gagnkvæmt upplýsingaflæði um
framleiðslu og sölu barnakláms og annars afbrigðilegs
kláms, svo að unnt sé að elta glæpamennina uppi. Þetta
má gera á vegum lögreglustofnunarinnar Interpol.
Fjölþjóðlegt samstarf er orðið mikilvægara núna en
áður, af því að dreifing kláms er að færast í stafrænt
form. Tæki á borð við símann og netið em notuð til að
komast framhjá landamærum. íslenzk lög ná ekki til
þeirra, sem gera barnaklám aðgengilegt á netinu.
Hins vegar er hægt að rekja, hvaðan klámið á netinu
kemur og hvetja viðkomandi yfirvöld til að grípa í taum-
ana. Þannig er unnt að hrekja klámið úr einu víginu í
annað og einangra þau ríki, sem halda verndarhendi
yfir því. Þessar vamir eru enn ekki hafnar.
Gott væri, að dómsmálaráðuneytið íslenzka hætti að
vernda klám og færi í staðinn að hafa frumkvæði að al-
þjóðlegu samstarfi um verndun fólks gegn klámi.
Jónas Kristjánsson
„Nýjustu óskir fjölmiölamanna um nýtt stríö til aö hjáipa Kúrdum meö tilheyrandi æsifréttum runnu út í sand-
inn um helgina." - Á myndinni fundar Saddam Hussein meö herforingjaráöinu á sunnudag.
Kúrdar eru
Kúrdum verstir
Kjallarinn
Gunnar
Eyþórsson
blaöamaöur
skyld indóevrópskum
málum. Þeir eru alls um
20 milljónir, búa á há-
lendinu þar sem fyrr-
nefnd riki mætast og
eru langfjölmennastir
innan Tyrklands, þar
sem líka er þrengt mest
að þeim. Allt frá því
sögur hófust, fyrir um
4000 árum, hafa Kúrdar
í fjöllunum barist við
alla utanaðkomandi og
svo er enn. Utanaðkom-
andi eru allir sem ekki
tilheyra þeirra eigin
ættboga, höfðingjaveldi
eða frændgarði. Meðal
þeirra innbyrðis hefur í
aldir ríkt Sturlungaöld
með tilheyrandi blóð-
„Kúrdar eru ekki ein þjóð frekar
en arabar. Þeir búa á stóru svæði
allt frá íran, írak og Tyrklandi til
Azerbajdzhan og njóta hvergi
fullra mannréttinda..."
Öll stefna Banda-
ríkjanna frá upp-
hafi hefur byggst á
þeirri óskhyggju
George Bush að
Saddam væri svo
voðalegur óvættur,
ekki aðeins gagn-
vart Sabah-hysk-
inu í Kúveit, held-
ur gegn sínum eig-
in þegnum, jafhvel
verri en Hitler, að
hann hlyti að falla.
Þessu trúði al-
menningur um
skeið í móðursýkis-
floginu mikla
1990-91. Þegar
bráði af fólki og
væntingarnar
brugðust féll Bush
en stefha hans blíf-
ur. Clinton getur
ekki slakað á, því
að einhvem óvin
verður bandaríska
þjóðin að eiga. Nýj-
ustu óskir fjöl-
miðlamanna um
nýtt stríð til að
hjálpa Kúrdum
með tilheyrandi æsifréttum runnu
út í sandinn um helgina, eftir mik-
ið írafár og vopnaskak út af Irbil.
Um það má fara nokkrum orðum.
Kúrdistan
Kúrdar eru ekki ein þjóð frekar
en arabar. Þeir búa á stóru svæði
allt frá íran, írak og Tyrklandi til
Azerbajdzhan og njóta hvergi
fullra mannréttinda, nema þeir
sem vilja i írak. Þeir tala tvö að-
skilin en náskyld tungumál, sem
era í ætt við farsi í íran, og því
hefndum. Þessar ættir í fjöllunum
hafa þó síðustu áratugi sameinast
í tvo meginflokka. Annars vegar
er það ættasamsteypa Talabanis,
PUK, sem íranir styðja af haturs-
hug til Iraks, og hins vegar
Barzanis, PDK, sem vill frið við
stjórnina í Bagdad og sem Irakar
styðja. Utan beggja stendur PKK í
Tyrklandi. I borgum og þéttbýli
íraks hafa Kúrdar öll sömu rétt-
indi og aðrir, sem hvergi þekkist
annars staðar. Þeir eiga m.a.s.
sæti í byltingarráði Baathflokks
Saddams Husseins.
Valdabarátta
Barzaniættin í írak hefur barist
fyrir sjálfstæði allra Kúrda síðan
1964. Talabaniættin, sem er tengd
Kúrdum í íran, vill ekki að
Barzani ráði. Einn angi af þessu er
Irbil, sem Talabcmi náði af
Barzani fyrir 2 áram. íranir hafa
lengi stutt Talabani gegn Barzani
til að ná höggi á Saddam. Barzani
vill ganga að tilboðum Iraka frá
1968 um heimastjóm og sjálfræði
Kúrda undir yfirstjórn frá Bagdad.
Talabani og fleiri ættir vilja ekki
meiri völd Barzanimanna. Um
þetta snerist árásin á Irbil.
Saddam var að hjálpa Barzani, að
hans eigin ósk, gegn Talabani og
írönum, stuðningsmönnum Tala-
banis. Hann var sem sagt að reyna
að setja niður deilur til að koma á
friði við Kúrda fyrir milligöngu
Barzanis. Allur æsingurinn er út í
hött, Bandaríkjamenn koma þessu
máli ekkert við og eru vita mátt-
lausir að hjálpa einum eða nein-
um. Þeir eiga um að velja að ráð-
ast á Kúrda Barzanis, sem hefur
miklu meira fylgi en Talabani, og
þar með hjálpa klerkastjórninni í
írsm, sem er eitur í þeirra beinum,
eða hins vegar sprengja Kúrda
Talabanis og þar með hjálpa
Saddam Hussein. Vitanlega gera
þeir ekki neitt nema skaka vopn
sín og hrista höfuðið yfir þeim
ógöngum sem stefna Bush gagn-
vart írak hefur komið þeim í. Hún
bitnar mest á Kúrdum sjálfum, því
að það er valdaflkn Talabanis sem
stendur í vegi fyrir að samningar
um sjálfstjórn Kúrdasvæðanna
takist. En þá hefðu Vesturlönd
vitaskuld misst glæpinn.
Gunnar Eyþórsson
Skoðanir annarra
Ganga erinda sægreifa
„Talsmönnum veiðileyfagjalds fer sífellt fjölgandi,
en því miður eru þau öfl við landsstjórnina sem eru
málsvarar rikjandi kerfis. Sjávarútvegsráðherra hef-
ur jafnan meö blygðunarlausum hætti gengið erinda
sægreifanna og aldrei ljáð máls á neinum breyting-
um. Sjálfstæðismenn geta hinsvegar ekki til eilífðar-
nóns staðið í vegi réttlætisins, og málið hlýtur að
verða tekið upp á landsfundi flokksins í október. Þá
hefur upp á síðkastið örlað á vitrænni umræðu um
þessi mál innan Framsóknarflokksins, og heyrir til
tíðinda." Úr forystugrein Alþýðublaðsins 3. sept.
Saddam yfir mörkin
„Þessi árás íraska stjómarhersins er hrein ögran
við umheiminn og það gæti reynst afdrifaríkt að láta
Saddam komast upp með hana óáreittur. Eftir að
írakar biðu ósigur í Persaflóastríðinu fyrir fimm
árum var því lýst yflr af Bandaríkjamönnum og
bandamönnum þeirra að svæðið norðan 36. breidd-
argráðunnar væri griðasvæði fyrir Kúrda. Þrátt fyr-
ir að ekki hafi verið amast við því til þessa að íraks-
her athafnaði sig á þessu svæði hefur Saddam með
árásinni á Arbil farið langt yfir þau mörk sem þjóð-
ir Vesturlanda geta sætt sig við.“
Úr forystugrein Mbl. 3. sept.
Forsetinn mótar embættið
Ólafur Ragnar Grímsson forseti tók enn skref
áfram um helgina í þá átt að móta embættið póli-
tískt. Tvisvar hefur hann rætt eldfím þjóðmál í mik-
ilvægum ræðum. Nú um helgina vék hann að
byggðastefnu og kaus til þess hæfilegan vettvang:
Vestfirði, þar sem lengi hefur horft til mannauðnar.
I innsetningarræðu sinni vék hann að lífskjarajöfn-
un með þeim hætti að eftir var tekið ... Vigdís forseti
tók skógrækt og málrækt upp á sína arma, þörf en
hættulaus umræðuefni. Ólafur Ragnar fer ótrauður
inn á háhitasvæði stjórnmálanna, og hefúr ekki
brennt sig enn.“
Úr forystugrein Dags-Tímans 3. september.