Dagblaðið Vísir - DV - 24.09.1996, Blaðsíða 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 1996
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
StjórnarformaBur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aöstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI11,
blaöaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI14,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð S mánuöi 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds.
Stöðvum rányrkjuna strax
íslenzk fiskiskip hafa þrefaldaö rækjuafla sinn á
Flæmingjahattinum frá því í fyrra og tífaldað hann síð-
an 1993. Er nú svo komið, að þau veiða um það bil helm-
ing alls rækjuaflans á þessum miðum og eru einu fiski-
skipin, sem stunda þar stjómlausa ofveiði.
íslenzku rányrkjarnir geta ekki reiknað með stuðn-
ingi ríkisins til framhalds ofveiðinnar. Öll ríki önnur en
ísland hafa samþykkt veiðistjórn og kvótakerfi og munu
fara að beita áhrifum sínum til að knýja íslenzk stjórn-
völd til að fara að viðurkenndum leikreglum.
Nú þegar er framferði íslenzkra fiskiskipa á Flæm-
ingjahattinum notað gegn úthafsveiðum íslendinga á
öðrum miðum, svo sem í Smugunni. Ennfremur eru að
rísa sjónarmið um höft á fiskinnflutning frá ríkjum, sem
neita að fallast á sjálfbært hóf á veiðum.
íslendingar hafa horfið úr fararbroddi þeirra þjóða,
sem vilja vernda fiskstofna til að tryggja framtíð fisk-
veiða, í fararbrodd þeirra þjóða, sem engu eira í stund-
argræðgi. Álit umheimsins á íslandi á þessu sviði hefur
hrunið með rányrkju okkar á Flæmingjahattinum.
íslenzku fulltrúarnir í Fiskveiðinefnd Norður-Atlants-
hafs vildu aflakvóta á þessum miðum, en allir aðrir
sóknarkvóta. Þegar sjónarmið íslands náði ekki fram að
ganga, ákvað sjávarútvegsráðuneytið að hunza niður-
stöðuna vegna þrýstings úthafsveiðiútgerða.
Talsmenn rányrkjunnar segja, að hún leiði til þess, að
í nýju samkomulagi um veiðar á Flæmingjahattinum
verði að taka tillit til aukinnar veiðireynslu íslenzkra
skipa á svæðinu og auka kvótann, sem kemur í hlut ís-
lands. Þetta er auðvitað siðlaust með öllu.
Önnur hagsmunaríki munu heldur ekki sætta sig við,
að ísland kræki í aukinn kvóta með ofveiði í trássi við
alla aðra. Þau munu taka saman höndum um, að hlutur
íslands verði ekki meiri en hann hefði orðið, ef það hefði
frá upphafi tekið þátt í veiðistjórn á svæðinu.
Ekki verður séð, að það samrýmist heildarhagsmun-
um íslands sem útflutningsríkis fiskafurða að fresta
lengur að stöðva rányrkjuna á Flæmingjahattinum.
Framhald hinna stjómlausu veiða verður fljótlega til að
baka okkur meira tjón en sem svarar ávinningi veið-
anna.
í fyrsta lagi verður reynt að útiloka ísland með valdi
frá þessum miðum og öðrum miðum, sem Fiskveiði-
nefnd Norður-Atlantshafsins hefur afskipti af. í öðru lagi
munu sum ríki hefja ofveiði á karfa á Reykjaneshrygg. í
þriðja lagi verða sett höft á íslenzkan fiskútflutning.
Miklu heppilegra er, að íslenzk stjórnvöld sjái að sér í
tæka tíð, svo að ekki þurfi að standa andspænis niður-
lægingunni, sem felst í samtökum annarra ríkja gegn ís-
landi sem sjóræningjaþjóð. Við munum í náinni framtíð
þurfa á að halda ímynd ábyrgrar fiskveiðiþjóðar.
Um allan heim er að rísa hreyfing umhverfisvemdar,
sem krefst þess, að jafnvægi sé í umgengni manna við
náttúruna, þannig að ekki sé tekið meira en sem svarar
endurnýjunargetu hennar. Slík samtök em í vaxandi
mæli að beita þrýstingi á ríki og risafyrirtæki.
Ofurkappsveiðar okkar stoða lítt, ef aðrar þjóðir neita
að kaupa sjávarafurðir okkar. Við þurfum vegna útflutn-
ingshagsmuna okkar að halda friðsamlegu sambandi við
ríki og risafyrirtæki. Það getum við ekki með því fram-
ferði, sem við höfum sýnt á Flæmingjahattinum.
Nú þegar ber stjómvöldum að stöðva hinar skamm-
sýnu veiðar íslendinga og gerast aðili að Qölþjóðlegu
samkomulagi um veiðistjórn á Flæmingjahattinum.
Jónas Kristjánsson
Við heyrum það oft að fjölmiðl-
arnir séu alltaf að verða frjálsari
og óháðari, léttari og skemmti-
legri. Höfuðforsendan fyrir þessari
yndislegu þróun er talin sú að rík-
ið sé ekki lengur einrátt í ljósvak-
anum og tök pólitiskra flokka á
blaðaútgáfu séu orðin hverfandi
lítil.
Mótþrói
Þessi vísa er svo oft kveðin og af
svo miklum fyrirgangi að það fer
ekki hjá því að maður fyllist mót-
þróa og segi sem svo: Vont getur
Sjónvarpið verið en hinar stöðv-
amar eru svo herfilegar að ekki er
um ræðandi - nema þá fréttadeild
Stöðvar 2. Eða spyrji: Hver var
skemmtilegri í útvarpi en Stefán
Jónsson, Jökull Jakobsson og aðr-
ir dagskrármenn á gömlu Guf-
unni? Sem voru margfróðir sjálfir
og höfðu vit á að tala við menn
sem höfðu eitthvað fleira að segja
en að þeir væru eldhressir, bjart-
sýnir og skelfilega virkir í vöru-
þróun og gæðastjórn. Og ef við
nefnum blöðin: Alþýðublaðið, sem
er síðasti flokkssnepillinn og bara
átta síður, það getur hæglega ver-
ið bragðmeira en Morgimblaðið
með sínar áttatíu síður. En ég ætl-
aði ekki að tala um bragð og
skemmtun. Ég ætlaði að tala um
frelsið og sjálfstæðið.
Ein helsta meinloka tímans er
sú að þeir fjölmiðlar séu frjálsir og
óháðir sem hvorki tengjast ríkinu
né pólitískum hreyfingmn. Þetta
er náttúrlega bull. Þeir eru vitan-
lega háðir eigendum sínum og
Fjölmiðlaflokkurinn: Allir atburðir verða stórkostlegir og frábærir, þeir
brjóta blað, verða upphaf nýrra og betri tíma, segir Arni m.a. í greininni.
Fjölmiðlaflokkurinn
tillitssemi í þeirra garð
og selur þeim oftar en
ekki sjáifdæmi í mati á
því sem þeir sýsla. Fjár-
festar eru heilagar kýr
eða viðskotaillir tarfar
sem enginn vill styggja.
Skúrkarnir eru svo þeir
sem geta truflað fjár-
magnseigendur í þeirra
háleita markaðsstarfi og
það eru helst stjóm-
málamenn og verkalýðs-
foringjar. Þeir fá að vísu
ekki allir jafnslæma út-
reið í fjölmiðlum en
grunntónninn er þó sá
að þetta séu þær mann-
tegundir sem koma í veg
fyrir að kaupið hækki
„Eitt ert þaö svo sem Fjölmiöla-
fiokkurinn á sameiginlegt meö
gömlu flokkunum. Hann hefur
mikla þörf fyrir aö segja sögur af
sjálfum sér. Hann er sjálfur mál
málanna.u
Kjallarinn
Árni Bergmann
rithöfundur
hagsmunum
þeirra. Reyndar
sýnist mér fram-
vindan sú að í stað
hinna fyrri pólit-
ísku blæbrigða á
fjölmiðlum (eink-
um dagblöðum)
komi einn sam-
nefnari í aðferð og
viðhorfum sem
spannar obbann af
fjölmiðlum og fjöl-
miðlafólki. Eins
konar andlegt eins-
flokkskerfi sem ég
vil kenna við Fjöl-
miðlaflokkinn.
Hetjur og
skúrkar
Stefna Fjölmiðla-
flokksins er næsta
einföld. Fiölmiðla-
flokkurinn trúir
því aö óhindrað
spil markaðslög-
mála muni leysa
hvem vanda samfé-
lagsins. Hetjur
flokksins eru því
þeir sem eiga fyrir-
tæki og fjármagn.
Þeir eru nokkurn
veginn stikkfrí í gagnrýni (nema
einstaka bjáni sem ekki kann að
fela ljósfælnar hliðar sinna um-
svifa). Meira en svo: Fjölmiðla-
flokkurinn er fullur af kurteisi og
en verðlag lækki á kartöflum,
kjúklingum og gallabuxum.
Pólitísk þreyta
Fjölmiðlaflokkiminn vill lækka
skatta og stórlækka opinber út-
gjöld.
En hann vill um leið auka ríkis-
útgjöld til allra hinna bestu mála
(skólar, gamalt fólk, fatlaðir, sjúk-
ir, vímuefnavamir, snjóflóðavam-
ir). Þetta er gert með því að hólfa
allt í sundur: allir samþykkja að
skera niður útgjöld yfirleitt en
hver og einn tekur að sér að
heimta aukin útgjöld til mála sem
honum liggja helst á hjarta. Dæm-
ið gengur alls ekki upp og er þá
stjórnmálamönnum um kennt.
Þeir era að sínu leyti svo hégóm-
legir að þeir taka fúslega að sér
alla sök - en vísa málum um leið
frá sér með því að benda á næsta
pólitíkus: Ég hefði gert þetta betur
en hann. Niðurstaðan er svokölluð
pólitísk þreyta sem gengur
kannski af lýðræðinu dauðu þótt
síðar verði.
Eitt er það svo sem Fjölmiðla-
flokkurinn á sameiginlegt með
gömlu flokkunum. Hann hefur
mikla þörf fyrir að segja sögur af
sjálfum sér. Hann er sjálfur mál
málanna. Allir atburðir sem inn-
an hans verða (stofnun sjónvarps-
stöðvar, samruni blaða, jafnvel
byrjun á nýjum framhaldsþætti)
eru stórkostiegir og frábærir, þeir
brjóta blað, verða upphaf nýrra
og betri tíma og lenda á næstu
hillu við fyrstu tunglferðina, hrun
Sovétríkjanna eða nýtt lyf gegn
krabbameini.
Ámi Bergmann
Skoðanir annarra
Þjóöernisvitund að hverfa?
„Eitt af hlutverkum þjóðerniskenndarinnar er að
sætta okkur við að fórna hluta af hagsmunum okk-
ar fyrir heildina. Hyrfum við inn í stærri einingu
yrði þessi vitund um sameiginlega hagsmuni að
vera til; vitund um eitthvað sameiginlegt með þeim
sem eiga fullveldið með okkur. Ef til vill er æskileg-
ast á þessu stigi málsins að samband Evrópuþjóð-
anna sé fyrst og fremst efnahagssamband hvað sem
síðar veröur."
Guðmundur Hálfdanarson í Mbl. 22. sept.
Bónusbanki - ekki
bankahöll
„Með hagstæðum erlendum tryggingum kemur
upp spuming um þörf á erlendum banka. Bónus-
banka, ekki bankahöll með milljón prósent menn á
milljón prósent launum við að reikna úr milljarða
afskriftir. Ætii það geti verið að útiendur bónus-
banki á annarri hæð í iðnaðarhverfi geti komist af
með lægra færslugjald af debetkorti en íslensku
bankamir hafa komið sér saman um að þeir þurfi? -
Síðan berast böndin að erlendum samgöngufyrir-
tækjum."
Stefán Jón Hafstein í Degi-Tímanum 21. sept.
Aðild að Norðurskauts-
ráðinu
„íslendingar eiga nánast allt sitt undir því að
spornað verði gegn mengun hafanna, viðkvæmt um-
hverfi norðurhjarans verndað eins og kostur er og
sjálfbær og ábyrg nýting auðlinda hafsins tryggð, en
þetta þrennt er á meðal mikilvægustu markmiða
hins nýstofnaða ráðs. Með aðild að Norðurskauts-
ráðinu fjölgar líka tækifæram íslands til að koma
sjónarmiðum sínum og hagsmunamálum á framfæri
við tvö af voldugustu ríkjum heims, Bandaríkin og
Rússland."
Úr forystugreinum Mbl. 21. sept.