Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.1997, Síða 12

12
MÁNUDAGUR 8. SEPTEMBER 1997
Spurningin
Hver er uppáhaldshljóm-
sveitin þín?
Gunnlaugur Már Sigurðsson
nemi: Tvímælalaust Led Zeppelin.
Hildur Sigurðardóttir nemi: Söng-
konan Celine Dion er i uppáhaldi
hjá mér.
Elísa Jónsdóttir húsmóðir: Á
enga uppáhaldshljómsveit en Tori
Amos er góð.
Guðný Ásta húsmóðir: Tori Amos
er frábær.
Rannveig Ásgeirsdóttir húsfrú:
Ætli það sé ekki bara Lúðrasveit
Reykjavíkur.
Andrés Heiðarsson: Prodigy.
Lesendur
Fá Austfirð-
ingar álver?
Austfjarðadraumurinn um álver til umræðu enn á ný. - Er Reyöarfjarðar-
svæðið ekki jafnákjósanlegt og af er látið?
Konráð Friðfinnsson skrifar:
Nýlega korn fram hjá einum ráð-
herra ríkisstjórnarinnar að hann
teldi það hugsanlegan möguleika að
reisa næsta álver á Austfjörðum,
nánar tiltekið við Reyðarfjörð.
Gamli Austfjarða-draumurinn er
því kominn upp á ný. - En hverjar
eru líkurnar á að útlendir fjárfestar
sjái sér hag í að byggja milljarðafyr-
irtæki á þessum stað?
Að mínu áliti eru þær hverfandi.
Og þá hvers vegna? Jú, sökum
ákveðinna staðreynda sem við
blasa; þróunar sem átt hefur sér
stað á þessari öld og er oft nefnd
fólksflótti frá dreifbýlinu og fá-
menninu til höfuöborgarinnar og
nærliggjandi byggða.
Þessi þróun einskorðast ekki við
ísland. Sama vandamálið blasir við
vítt og breitt um heiminn. Atvinnu-
leysi er ekki alltaf orsökin heldur
aðrar ástæður, eins og skortur á fé-
lagslegri þjónustu, menningar- og
afþreyingarstofnunum o.þ.h.
Fram hefur komið í umræðunni
um álver að menn teldu líkur á að
fólk flyttist á svæðið ef álver yrði að
veruleika. Það eru rök út af fyrir sig
en ég er samt ekki trúaður á að ál-
verseigendur sem hyggjast færa út
kvíamar taki þá áhættu sem er því
óneitanlega samfara að reisa slíka
verksmiðju á stað þar sem fremur
er skortur á fólki en hitt eins og
raunin er í dag. Við erum að tala
um vinnustað sem tekur við hund-
raðum manna til að halda starfsem-
inni gangandi. Leiki minnsti vafi á
að fólk fáist ekki til starfa hlýtur að
verða horft til þess sérstaklega.
Hugsanlega ráða menn sig til
starfa frá nærliggjandi kauptúnum.
En þá ber að hafa í huga að vega-
lengdir era talsverðar og snjóþyngsli
mikil sum árin. Hins vegar kann að
vera rétt að stóriðja á Austurlandi sé
hagkvæmasta lausnin fyrir íslenskt
samfélag, t.d. varðandi orkuöflun.
Mín skoðun er þó sú að engin stór-
iðja muni rísa utan þéttbýlissvæð-
anna á suðvestm-horni landsins. -
Að mínum dómi er því fullkomlega
óraunhæft að ætla eitthvað annað í
þessum efnum. Þvi miður.
Drengurinn fyrir vestan:
Betur settur þar en hér
Hulda Guðmundsd. skrifar:
Þyngd refsingar íslenska drengs-
ins, sem dæmdur hefur verið í Banda-
rikjunum fyrir kynferðisafbrot, hefur
vakið mikla athygli hér á landi. Það
gefur að skilja þvi hér á landi eru
dómar vegna slíkra afbrota og ann-
arra hliðstæðra, jafnvel hrottalegri,
mjög vægir. Líklega hvergi vægari.
Hvarvetna era líkamsárásir litnar
mjög alvarlegum augum. Ganga lík-
lega næst mannsmorði.
í fyrstunni voru fréttir hér heima
þess eðlis að verið væri að dæma
ungan dreng í 10 ára fangelsi.
Náttúrlega væri það þungur dómur.
En allt var þetta á misskilningi
byggt eða móðursýki eins og oft vill
brenna við í fréttaflutningi hér
fyrsta kastið. Raunin var líka sú að
hér var um að ræða 3 ára gæsluvarð-
hald undir eftirliti sérfræðinga á
sviði hegðunarerfiðleika. Ekki 10 ára
fangelsi.
í viðtali við forstöðumann Barna-
verndarstofnunar kemur fram að ef
færa ætti drenginn að vestan hingað
heim til afplánunar dómsins marg-
umrædda þyrfti að vera hægt að
sýna fram á að hér á landi væru hin
réttu og viðeigandi úrræði til staðar
fyrir svo unga afbrotamenn. - Svo er
hins vegar ekki.
Vísast er því drengurinn ógæfus-
ami mun betur settur i sinni afplán-
un í Bandaríkjunum þar sem boðið
er upp á mjög fullkomna og sérhæfða
meðferð í slíkum tilvikum. Eðlileg er
hins vegar ósk aðstandenda drengs-
ins um að fá drenginn fluttan til ís-
lands til að taka út sinn dóm. Hafa
verður þó til hiðsjónar hvar hinum
dæmda bjóðast bestu möguleikar á
að ná breyttu hegðunarmynstri. Er
það ekki aðalatriðið?
Starfsaldurshækkanir
- eru utan almennra launahækkana
160,0
155,0
150,0
140,0
135,0
130,0
Launavísitala
1995- 1997
| í -

e e
(U 0) ta
E E
OJ Q
Launavísitalan hefur hækkaö um 18% frá 1995 en hún mælir ekki starfsaldurshækk-
anir.
Jón Björnsson skrifar:
Margir virðast ekki átta
sig á því að þær almennu
launahækkanir sem nú
eiga sér stað í þjóðfélaginu
og eiga að vera 12-14% á
næstu þremur árum, eða
4-5% á ári, taka ekki til
starfsaldurshækkana. Al-
mennu hækkanirnar eru
hækkanir á töxtum, einnig
færast menn upp eftir töxt-
unum þegar þeir bæta
starfsárum við sig.
Oft era starfsaldurshækk-
anir um 7% á ári fyrstu
árin þannig að ekki er
óeðlilegt að kaup fólks sem
sýnir fyrirtækjum tryggð
og starfar á sama stað
hækki um eða yfir 10% á
ári næstu þrjú árin. Menn
mega ekki gleyma þessu,
hvorki starfsmenn né
vinnuveitendur. - Starfs-
menn verða auðvitað verð-
mætari eftir því sem þeir öðlast
meiri reynslu innan fyrirtækis.
Svonefnd launavísitala mælir ekki
starfsaldurshækkanir þar sem
gamlir starfsmenn á háum launum
hætta og í staðinn koma ungir á lág-
um launum. Launavísitalan sýnir
aðeins almennar launahækkanir en
ekki starfsaldurshækkanir. Eins og
sjá má á meðfylgjandi grafi hefur
launavísitalan hækkað um 18% frá
ársbyrjun 1995. Frá þeim tíma ætti
kaup manns sem starfað hefur hjá
sama fyrirtæki að hafa hækkað um
39% ef eðlilegar starfsaldurshækk-
anir hafa fengist. Til dæmis ættu
laun sem vora 150 þúsund krónur í
ársbyrjun 1995 að vera orðin 209
þúsund krónur nú.
Hvað varð um
gömlu gæðin?
S.T. skrifar
Ég get ekki lengur orða bund-
ist og lýsi hér með eftir þokka-
legu farartæki fyrir ungviði mitt
sem enn er ekki farið að ganga
sjálft. Til þessa hafa börnin mín
tvö í framæsku sofið úti við í
gömlum Silver Cross-vagni sem
er vel rúmur og hefur enst að
mörgu leyti þokkalega.
Mér flnnst hins vegar eitt-
hvað bogið við það að á þeim
tveimur árum sem vagninn hef-
ur verið í notkim barnanna
minna er ég búin að kaupa 4
dekk undir vagninn. Hvert á
3.400 kr.! Hjólin bara bogna, snú-
ast og teinarnir í gjörðinni tæt-
ast i allar áttir við eðlilega notk-
un. Eitthvað virðist vera farið
að gefa sig í því sem ég hélt
alltaf að væri aðallinn í barna-
vagnaframleiðslu heimsins.
Hvers konar
lífvörður?
Einar Ólafsson hringdi:
í umræðunni um dauða
þeirra Díönu prinsessu, ást-
manns hennar og ökumanns
hefur verið velt upp spurning-
unni um það hvers vegna öku-
maðurinn hafi verið allt að því
ofurölvi við stýrið. Ég spyr bara:
Var ökumaðurinn ofurölvi? Hef-
ur það verið sannað með fullum
rökum? í erlendri frétt í Mbl. sl.
fimmtudag er haft eftir sérfræð-
ingi í áfengismælingum að nið-
urstaða framkominna mælinga
á blóðsýni úr ökumanninum
þurfi alls ekki að vera réttar.
Blóðið geti hafa breyst í meðfór-
um rannsóknarinnar. - Eftir
stendur líka spumingin: Hvers
konar lífvörður er það sem leyf-
ir drukknum ökumanni að aka
með svo dýrmæta farþega sem
parið, Díana og A1 Fayed, var?
Kryddsíld
í vlnsósu
Gunnar skrifar:
Ég er mikill matmaður og
þ.á.m. mjög hrifinn af að borða
góða, kryddaða síld. Undanfarið
hef ég ekki fengið neina veru-
lega góða síld. Ég hef keypt síld
sem merkt er „kryddsíld í vín-
sósu“, en mér finnst hún hvergi
nærri boðleg, komin angan af
henni og byrjun á þráabragði.
Hér á markaðinum var hægt að
kaupa danska síld í glerkrakk-
um, t.d. síld í sherryvínsósu,
o.fl. Hún er nú ekki lengur i
verslunum. Hef spurst fyrir um
þetta og fengið þau svör að síld-
in hafi ekki selst mikiö. Vilja ís-
lendingar virkilega ekki góða
síld?
Hraðfrystilaug
Vesturbæjar?
Þorgeir hringdi:
Vesturbæjarlaugin er mín eft-
irlætislaug hér á höfuðborgar-
svæðinu en þar er þó eitt hvim-
leitt vandamál við að eiga.
Starfsmenn laugarinnar hafa
þann leiða sið að sprauta
ísköldu vatni á gólfið í þurrk-
herbergi karla. Mann verkjar
upp í heila af því að stíga í þessa
frystikistu sem úr verður þegar
jökulkalt Gvendarbrunnavatnið
læsir sig um iljar manns. Ég hef
ámálgað þetta við hina ágætu
starfsmenn laugarinnar en
áfrám heldur ískalt vatnið að
streyma.
Gunnar Þorberg
- leiðrétting
Hér er komið á framfæri leið-
réttingu á nafni sem ranglega
birtist með lesendabréfi í DV sl.
miðvikudag undir fyrirsögninni
Frelsissvipting og persónunjósn-
ir. - Rétt nafn bréfritara er
Gimnar Þorberg. Höfundur
bréfsins er beðinn afsökunar á
mistökunum.