Frjáls verslun - 01.07.1997, Blaðsíða 49

Kvótaverömæti
kjördæma í ágúst 1997 í milljörðum.
40
Kvótaverðmæti
Selt/keypt
Heildarkvótinn til útgerða í landinu
er að verðmæti um 200 milljarðar
króna. Þar af er um fimmtungur
kvótans, eða yfir 40 milljarðar, hjá
útgerðum á Norðurlandi eystra. Ut-
gerðir þar hafa verið duglegastar í
kvótakaupum og sankað til sín kvóta
frá ððrum kjördæmum.
milljarða. Til samanburðar er heildar-
velta tíu stærstu fyrirtækjanna á Islandi
árið 1995 rétt rúmir 130 milljarðar. Fyrir
áhugamenn um bættar samgöngur sam-
svara 200 milljarðar u.þ.b. 50 Vestfjarða-
göngum. Ef Island hf., þar sem allir Is-
lendingar ættu einn hlut, hefði yfirráða-
rétt yfir þessum aflaheimildum væri
verðmæti hvers hlutar 740 þúsund
krónur - en það er önnur saga.
ári sem var að ljúka. í upp-
hafi tímabilsins voru
kvótategundir færri1 en
þær eru í dag og því er
tímabilið styttra fyrir sum-
ar tegundir. Fram að
þessu hefur umræða um
byggðaáhrif kvótakerfis-
ins einkum miðast við
magntölur, t.d. þorsktonn
eða þorskígildistonn, sem
skipta um eigendur. Fjöl-
miðlar greina nánast dag-
lega frá minnkandi afla-
heimildum tíltekinna land-
svæða. Það er hins vegar
fremur sjaldgæft að reynt
sé að meta verðmæti
slíkra viðskipta, þ.e. hvaða
verðmæti liggja í aflaheim-
ildum.
Til að bregða ljósi á umfang kvótavið-
skipta á fyrrneihdu tímabili notum við
kjördæmin sem einingu. Að sjálfsögðu
er það svo að fyrirtækin innan þessara
kjördæma eiga kvótann en ekki kjör-
dæmin sjálf. Sem fyrr segir miðast út-
reikningar við allar kvótabundnar teg-
undir.
Það, sem vekur fyrst athygli, er um
hve mikil verðmæti er að ræða eða 200
Keyptar
aflaheimildir
1986-1996/ '97 nettó
r 1
r 2! 5%
75°/ o
L
Aðeins tvö kjördæmi
hafa bætt við sig kvóta.
Það eru Norðurlands-
kjördæmin tvö. Þar af
er Norðurland eystra
með 75% af kvóta-
kaupunum.
Annað, sem vert er að nefna, er að
tvö kjördæmi hafa bætt við sig kvóta og
þ.a.l. búa sex kjördæmi við minni afla-
heimildir. Engar aflaheimildir hafa þó
verið gefnar og hafa fyrirtæki í Norður-
landskjördæmi eystra t.d. þurft að reiða
fram rúma tíu milljarða á núvirði fyrir
auknar aflaheimildir. Nettó verðmætí
þeirra aflaheimilda, sem hafa færst milli
kjördæma, er um 14,5 milljarðar og því
hafa 75% seldra aflaheimilda farið í
Norðurlandskjördæmi eystra en 25% til
tíl fyrirtækja í Norðurlandskjördæmi
vestra. Norðlendingar hafa því verið öfl-
ugastir í kvótakaupum síðustu tíu árin.
En hveijir seldu þeim kvótann? Það þarf
tvo tíl eins og fyrri dag-
inn! Það leikur enginn
vafi á því að fyrirtæki í
Reykjavík og á Reykja-
nesi hafa verið duglegust
að selja afla-
heimildir.
Söluandvirði
reykviskra
aflaheimilda
nemur rúm-
lega fjórum
milljörðum
að núvirði á
fyrrgreindu
tímabili.
Sömuleiðis
er söluand-
virði afla-
heimilda á
Reykja-
Ýsa var það hcillin! Á kæjanum í
Reykjavik bregða menn sér enn á
leik í annríki dagsins þótt Reykjavík
og Reykjanes hafi selt mest allra
kjördæma af kvóta norður.
FV-mynd: Geir Ólafsson.
Noröurland vestra
Norðurland eystra
eru á núvirði. Ef fyrirtæki á Reykjanesi
ætluðu t.a.m. að kaupa þær aflaheimild-
ir í dag sem þau seldu á sl. tíu árum
þyrftu þau að reiða fram 4 milljarða. Það
er því ekkert vafamál, hvað sem öðru
líður, að aðilar, sem selt hafa aflaheim-
ildir á liðnum árum, hafa fengið töluvert
fyrir sinn snúð. SD
1 Þær tegundir sem hafa verið kvótabundnar frá upphafi eru
þorskur, ýsa, ufsi, karfi og grálúða. Síðar komu rækja, skarkoli,
humar, hörpudiskur, loðna og síld. Loks komu steinbítur og
langlúra inn á fiskveiðiárinu 1996/'97.
SLÁANDIMBMSTÖBUH

a- Úígerðir í Noröurlandi eystra hafa,
nesi
rúmir fjórir milljarðar.
Austurland er með
tæpa 4 milljarða. Vest-
firðir, Suðurland og
Vesturland hafa selt
kvóta sem nemur
tæpum einum millj-
arði króna hvert. Það
er hollt að hafa í huga
að fyrrgreindar tölur
kvöta á síBustu tíu árum■ eða aðÍZf T ^ W mi"iarda fyrir
nettó-tala, það sem kjorðí “ " 1 á ári. Þetta er
4 Verð á varanlegum þorskkvóta er um 7?n v -
i
(
«®r«r I “É” ® tapí kWla - fteidur hafa
J

þvísviði eru einnig gífurleg viðsk/ptji'