Pressan - 02.02.1989, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 2. febrúar 1989
9
FLESTIR BÚA RÚMT OG
VEL i EIGIN HÚSNÆÐI
Félagsvísindastofnun kannaði samsetningu umsækjenda við Húsnæðisstofnun fyrir Jóhönnu
Sigurðardóttur félagsmólaróðherra
UMSÆKJENDUR VIÐ HUSNÆÐISSTOFNUN
Pressan birtir glænýjar niðurstöður úr könnun á þeim tugþúsundum íslendinga sem eru á
biðlista við Húsnœðisstofnun eða œtla að sœkja um lán innan tveggja ára.
Rúmur helmingur umsækjenda sem bíða eftir láns-
loforði frá Húsnæðisstofnun ríkisins eða 57% á hús-
næði fyrir. 20% umsækjenda á biðlista búa í leigu-
húsnæði á almennum markaði, 15% búa hjá foreldr-
um eða ættingjum og 8% í öðru leiguhúsnæði.
Þessar upplýsingar er að finna í glænýrri könnun
Félagsvísindastofnunar á aðstæðum þeirra sem eiga
lánsumsókn hjá Húsnæðisstofnun eða hyggjast
sækja um húsnæðislán á næstu tveimur árum, skv.
heimildum Pressunnar.
Könnunin var gerð að frumkvæði Jóhönnu Sigurð-
ardóttur félagsmálaráðherra fyrir félagsmálaráðu-
neytið, í kjölfar annarrar könnunar sem Félagsvís-
indastofnun gerði á húsnæðisþörf landsmanna og
kynnt var í byrjun janúar. Þær niðurstöður sýndu að
35% höfuðborgarbúa og 23% landsbyggðarfólks á
aldrinum 20—70 ára eiga lánsumsókn hjá Húsnæðis-
stofnun eða ætla að sækja um lán á næstu tveimur ár-
um. Jóhanna bað Félagsvísindastofnun strax um aðra
könnun til að fá sundurliðun á þessum hópi og liggja
þær niðurstöður nú fyrir.
Skv. niðurstöðum könnunar-
innar búa 33% þeirra sem hyggj-
ast sækja um húsnæðislán á
næstu tveimur árum i eigin hús-
næði. 21% býr hjá foreldrum eða
ættingjum, 17% eru í leiguhús-
næði á almennum markaði og
29% í öðru leiguhúsnæði.
70 milljarða þörf_____________
Frá því að nýja húsnæðiskerfið
var sett á hafa um 17.000 manns
sótt um lán hjá stofnuninni, nú
bíða rúmlega 10.000 umsækjend-
ur í biðröðinni. Eins og félags-
málaráðherra hefur ítrekað bent á
hafa upphafleg markmið hús-
næðislaganna ekki staðist.
Upphaflega var gert ráð fyrir
1.600 umsóknum á ári fyrstu tvö
árin vegna nýbygginga og að kúf-
urinn myndi síðan lækka í 1.400
umsóknir á ári. Búist var við 2.200
umsóknum vegna eldri íbúða
fyrstu tvö árin sejn síðan myndi
lækka í 2.000 umsóknir þaðan í
frá. Raunin hefur sem kunnugt er
orðið allt önnur. Húsnæðiskönn-
un Félagsvísindastofnunar, sem
birt var í janúar, sýndi að um 15%
höfuðborgarbúa og 9% lands-
byggðarbúa höfðu þegar lagt inn
umsókn um lán hjá Húsnæðis-
stofnun. Og 20% höfuðborgar-
búa og 14% landsbyggðarbúa
ætluðu að sækja um lán á næstu
tveimur árum. Samkvæmt þessu
vantar um 70 milljarða í kerfið til
að fullnægja þessari þörf.
70% búa i góðu húsnæði
Niðurstöðurnar úr könnun Fé-
lagsvísindastofnunar á samsetn-
ingu biðraðarinnar við Húsnæð-
isstofnun sem Pressan kynnir hér
sýna að 56% þeirra sem þegar
hafa sótt um lán til stofnunarinn-
ar telja sig nú þegar búa mátulega
eða of rúmt. 44% telja sig búa of
þröngt.
68% telja sig búa í góðu eða
fremur góðu húsnæði en 32% í
sæmilegu eða lélegu húsnæði.
Þetta er eingöngu sá hópur sem
þegar hefur lagt inn lánsumsókn.
Af þeim sem hyggjast sækja um
húsnæðislán á næstu tveimur ár-
um segjast 70% búa í góðu eða
fremur góðu húsnæði en 30% í lé-
legu húsnæði.
52% þeirra sem eiga umsókn
hjá Húsnæðisstofnun eru á aldr-
inum 20—30 ára. 33% eru 31—40
ára, 9% 41—50 ára og 6% á aldr-
inum 51—70 ára.
Af þeim sem ætla að sækja um
lán innan tveggja ára eru 63% á
aldrinum 20—30 ára, 21% er
31—40ára, 12% 41—50áraog4%
væntanlegra umsækjenda eru á
aldrinum 51—70 ára.
Aðeins 37% þeirra sem nú eru í
biðröð hjá Húsnæðisstofnun eru
að sækja um lán til kaupa eða
byggingar á sinni fyrstu íbúð.
63% þeirra sem ætla að leggja inn
umsókn hafa aldrei byggt né keypt
áður. Ef við lítum aðeins á þá ein-
staklinga sem eru þegar komnir í
biðröðina hjá Húsnæðisstofnun
þá hafa 30% þeirra keypt sér íbúð
einu sinni, 16% tvisvar, 11%
þrisvar og 6% hafa keypt notað
eða nýtt húsnæði 4—6 sinnum.
Skiptingin í hópnum sem ætlar
að Ieggja inn lánsumsókn á næstu
tveimur árum er eftirfarandi: 21%
ætlar að sækja um lán til að
kaupa sér húsnæði í annað sinn,
7% hafa tvisvar áður keypt eða
byggt, 5% hafa þrisvar sinnum
keypt eða byggt sér húsnæði og
4% hafa keypt eða byggt í 4—6
skipti.
50% í fjölbýlishúsi
Hvernig búa umsækjendur í
dag? Af þeim sem þegar hafa lagt
inn lánsumsókn og búa í eigin
húsnæði búa 50% í fjölbýlishúsi,
17% búa i einbýlishúsi, 14% í rað-
húsi, tvíbýlis- eða parhúsi, 17% í
litlu sambýlishúsi og 2% segjast
búa á bóndabæ.
30% þeirra sem ætla að sækja
um húsnæðislán innan tveggja
ára og búa í eigin húsnæði búa í
fjölbýlishúsi, 12% búa í einþýlis-
húsi, 13% á bóndabæ, 25% í rað-
húsi, tvíbýlis- eða parhúsi, 13% í
litlu sambýlishúsi og 7% í kjall-
araíbúð sem svo er skilgreind.
Af þeim sem þegar eru komnir
í biðröðina og búa í eigin húsnæði
segja 75% ástand húsnæðis síns
vera mjög gott eða fremur gott.
25% segja eigið húsnæði sæmi-
legt eða lélegt.
64% íbúðareigenda í hópi
þeirra sem ætla að sækja um hús-
næðislán á næstu tveimur árum
segja húsnæði sitt mjög gott eða
fremur gott en 36% telja húsnæði
sitt í sæmilegu eða lélegu ástandi.
Hér hefur verið greint frá
nokkrum athyglisverðum niður-
stöðum úr könnuninni skv. heim-

ildum Pressunnar, en hún mun
verða kynnt innan skamms í heild
sinni. Þessar upplýsingar eru
sagðar eiga eftir að vekja verulega
athygli og umræður. Ekki sist í
tengslum við fyrirhugaðar breyt-
ingar á húsnæðiskerfinu en Jó-
hanna Sigurðardóttir félagsmála-
ráðherra áformar að koma hús-
bréfakerfinu í lög á yfirstandandi
þingi. Því er ætlað að eyða hinni
gífurlegu biðröð sem hefur mynd-
ast hjá lánadeild Húsnæðisstofn-
unar. Niðurstöður þessarar könn-
unar munu ugglaust verða nota-
drjúgar þegar farið verður að
meta hina raunverulegu þörf ís-
lendinga á lánum til húsnæðis-
lcaupa — samsetningu og aðstæð-
57% umsækjenda búa i
eigin húsnæði.
68% telja sig búa i góðu
húsnæði fyrir.
Meirihluti umsækjenda
er að sækja um lún til
kaupa i fyrsta skipti.
Mikill meirihluti þeirra
sem ætla að sækja um lún
innan tveggja ára á ekki
húsnæði fyrir.
ur hjá þeim sem þegar hafa lagt
inn lánsumsókn eða ætla að gera
það innan tveggja ára. Að öllu
óbreyttu má hins vegar búast við
að í lok þessa árs hafi verið sótt
um lán til u.þ.b. fimmtu hverrar
íbúðar af þeim 82 þúsund íbúðum
sem ekki teljast til félagslega
íbúðakerfisins á íslandi.
Núverandi húsnæðisaðstæður
umsækjenda:
Umsækjendur á biðlista Væntanlegir umsækjendur
— búa ( eigin húsnæði: 57% — þja i eigin húsnæöi: 33%
— búa hjá foreldrum/ættingjum: _ búa hjá foreldrum/ættingjum:
15% 21%
—bua I leiguhúsnæði á atm. —búa fleigu áalm. markaði: 17%
markaói: 20% _ búa | öðru leiguhúsnæði: 29%
—búa I öðru leiguhúsnæði: 8%
Hafa byggt eða keypt áður:
Umsækjendur á biðlista Væntanlegir umsækjendur
— aldrei: 37% • — aldrei: 63%
— einu sinni: 30% — einu sinni: 21%
— tvisvar: 16% — tvisvar: 7%
— þrisvar: 11% — þrisvar: 5%
— fjórum—sex sinnum: 6% — fjórum—sex sinnum: 4%
Aldur umsækjenda: Væntanlegir umsækjendur
Umsækjendur á biölista 20—30 ára: 63%
20—30 ára: 52% 31— 40 ára: 21%
31—40 ára: 33% 41—50 ára: 12%
41—50 ára: 9% 51—70 ára: 4%
51—70 ára: 6%
Húsnæði umsækjenda sem eiga fasteign:
Umsækjendur á biðlista I Væntanlegir umsækjendur
— fjölbýlishús: 50% — fjölbýlishús: 30%
— einbýlishús: 17% — einbýlishús: 12%
— raö-, tvlbýlis- eða parhús: 14% i— rað-, tvibýlis- eða parhús: 25%
— Iltiö sambýlishús: 17% — lítið sambýlishús: 13%
— bóndabær: 2% — bóndabær: 13%
— kjallari: 0% — kjallari: 7%