Pressan - 02.02.1989, Blaðsíða 16

Fimmtudagur 2. febrúar 1989
EFTIR SONJU B. JONSDOTTUR
Alíslensk
mynd eða ekki?

Likast til hefur engin ís-
lensk kvikmynd fengið eins
neikvæða umfjöllun og kvik-
myndin MEFFÍ — áður en hún
varð til — og likast til hefur
enginn islenskur leikstjóri
verið gagnrýndur eins
harkalega og Hilmar Odds-
son — áður en hann hófst
handa um gerð myndarinnar.
Upphafið að þeirri umræðu allri
saman er samningur Bíós hf. við
kanadískt kvikmyndafyrirtæki,
sem fól í sér að handritið að Meffí
yrði skrifað upp á nýtt af sérfróðum
handritaskrifara, og þótti úthlutun-
arnefnd kvikmyndasjóðs nýja
handritið svo frábrugðið því upp-
runalega að hún dró til baka styrk-
veitingu upp á 10 milljónir.
Síðan hafa aðstandendur mynd-
arinnar væntanlega gert tæplega
100 milljóna króna samning við
bandaríska risann Columbia Pict-
ures um dreifingu myndarinnar til
allra landa annarra en Bandarikj-
anna og Kanada og rift samningn-
um við kanadiska fyrirtækið. Nú
vinna þeir að því að selja dreifing-
arréttinn í Bandaríkjunum og Kan-
ada og til að dæmið gangi upp hafa
þeir sótt um allt að 50 milljóna
króna styrk til kvikmyndasjóðs sem
breytist í lán ef myndin selst fyrir
kostnaði, sem er áætlaður allt að
200 milljónum króna.
Ennfremur hafa aðstandendur
myndarinnar sótt um ríkisábyrgð á
lánum sem tekin verða til að fjár-
magna gerð myndarinnar, en með
því móti minnkar fjármagnskostn-
vináttusagan úr gamla handritinu
færð í bakgrunninn, en ég Iít svo á
að það sé okkar að ákveða hvernig
við segjum söguna. Meffí verður
enginn aulatryllir heldur metnaðar-
full spennumynd og ég er viss um að
þær raddir sem nú hafa hæst þagna
þegar fólk sér myndina, því ég veit
hvað ég er að gera. Ég lít ekki á
spennumyndir sem ómerkilegri en
aðrar tegundir kvikmynda og ég
hlakka til að takast á við þetta
form.
Mér er það fyllilega Ijóst að við
verðum að fara varlega í því að
opna landið fyrir alþjóðlegri kvik-
myndagerð og við eigum að sjálf-
sögðu ekki að láta útlendinga ræna
okkur stærstu trompunum. En ég
er ekki útlendingur, ég er íslending-
ur, og Meffí er íslensk mynd.“
Framkvæmdastjóri kvikmynda-
sjóðs um úthlutunarnefndina:
Nefndarmenn hafa
óbrenglaða_______________
dómgreind
Að sögn Þorsteins Jónssonar,
formanns Félags kvikmyndagerð-
armanna, eru margir þeirra
óánœgðir með skipan úthlutunar-
nefndar kvikmyndasjóðs.
Samkvæmt lögum um kvik-
myndasjóð skipar stjórn sjóðsins
úthlutunarnefndina og eru engin
ákvæði um það hvernig nefndin
skuli skipuð, en Guðbrandur Gísla-
son, framkvæmdastjóri kvik-
myndasjóðs, segir mikilvægast að
nefndarmenn séu vel menntaðir,
víðsýnir, þekki til kvikmynda- og
handritsgerðar og síðast en ekki síst
hafi þroskaða og óbrenglaða dóm-
greind. Þeir sem nú sitji í úthlutun-
arnefnd uppfylli þær kröfur, en
þeir eru Birgir Sigurðsson rithöf-
undur, Þorvarður Helgason rithöf-
undur og Knútur Hallsson ráðu-
neytisstjóri.
Guðbrandur sagði ennfremur að
kvikmyndagerðarmenn hefðu
aldrei verið ánægðir með skipan
nefndarinnar og yrðu það heldur
aldrei, eðli málsins samkvæmt.
Hann sagði einnig að í fyrra hefði
verið ákveðið að allar styrkveiting-
ar til stærri verkefna skyldu háðar
ákveðnum skilyrðum og hefðu
styrkþegar fengið tilkynningu um
það um leið og þeim var skýrt frá
styrkveitingunni. Eitt af þessum
skilyrðum væri það að ef meirihátt-
ar breyting yrði á verkinu áskildi út-
hlutunarnefnd sér rétt til að endur-
skoða afstöðu sína.
Hilmar Oddsson
með mánaðargam-
alli dóttur sinni,
Heru: ,,Ég er viss
um að þær raddir
sem nú hafa hæst
þagna þegar fólk
sér myndina, þvi ég
veit hvaö ég er að
gera!“
aður verulega.
Það hefur sem sagt ýmislegt ný-
stárlegt verið reynt við undirbúning
þessarar myndar og því ýmislegt
verið til að tala um. Það sem málið
hefur þó einkum snúist um er það
hvort myndin sé íslensk eða ekki.
„Ég skil nú eiginlega ekki þessa
umræðu og mér liggur við að halda
að hún stafi af öfund,“ sagði Hilm-
ar Oddsson leikstjóri. „Við erum að
reyna að reka kvikmyndagerð á
öðrum grundvelli en gert hefur ver-
ið hingað til og höfum eytt gífurleg-
um peningum í kynningarstarf og
undirbúning. Það hefur líka skilað
sér í þessum samningi við Col-
umbia Pictures. Með honum losum
við okkur við kanadíska fyrirtækið
og höfum algjörlega frjálsar hend-
ur um gerð myndarinnar. Þetta er
því alíslensk framleiðsla.
Ég get að vissu marki skilið að
menn séu hræddir við ákveðna
„ameríkaníseringu“, en ég er ís-
lendingur og ég ætla að setja mitt
mark á myndina.
Ástæðan fyrir því að við ætlum
að nota handritið sem bæði Micha-
el Taav og Karl Schiffman unnu
upp úr upprunalega handritinu að
Meffí er einfaldlega sú að það er
betra að mati sérstakrar stofnunar
sem skoðar og metur kvikmynda-
handrit. Þó ég sakni að ýmsu leyti
gamla handritsins, og eigi ef til vill
eftir að vinna betur úr því síðar, er
ég sannfærður um að núna er ég
með betra handrit frá faglegu sjón-
armiði, en það sem helst hefur verið
fundið að íslenskum myndum hing-
að til er einmitt handritin.
í nýja handritinu er spennuþátt-
urinn í sögunni settur í forgrunn og
Sigurjón Sighvatsson kvikmyndaframleiðandi:
Gott fyrir íslenska kvikmyndagerð
Sá Islendingur sem hefur einna
mesta reynslu af erlendum kvik-
myndaiðnaði er Sigurjón Sig-
hvatsson, en hann hefur stundað
kvikmyndagerð í Bandaríkjunum
um margra ára skeið. Við slógum
á þráðinn til Sigurjóns og spurð-
um hann álits á samningi aðstand-
enda Meffíar við Columbia Pict-
ures.
„Þetta er mjög góður samning-
ur um dreifingarrétt utan Banda-
ríkjanna, 80—100 milljónir eru
toppverð á mynd í þessum verð-
fiokki. Ég er þó viss um að Col-
umbia er ekki að kaupa íslenska
mynd heldur spennumynd á
ensku með erlendum leikurum
sem söluagni.
Þrátt fyrir það finnst mér þetta
mjög jákvætt, því það eru íslend-
ingar sem standa að myndinni,
leikstjórinn er íslenskur og mynd-
in gerist á íslandi. Með svona
samningum geta íslendingar
smám saman komist í sambönd
við dreifingaraðilana. Það eru
ekki nema 3.000 manns sem
stjórna allri kvikmyndadreifingu i
heiminum og hún stjórnast mjög
mikið af persónulegum sambönd-
um.
Það er einnig mikilvægt að með
þessu móti fást peningar inn í
landið til að gera kvikmyndir og í
framhaldi af því fá íslenskir kvik-
myndagerðarmenn þjálfun sem
þeim er nauðsynleg."
Birgir Sigurðsson rithöfundur. Þorvarður Helgason rithöfundur. Knútur Hallsson ráðuneytis-
stjóri.
Þessir menn skipa úthlutunarnefnd Kvikmyndasjóðs. Formaður Félags kvikmyndagerðarmanna
er óánægður með skipan nefndarinnar og segir að í hana vanti menn með bæði fræðilega og
verkiega þekkingu á kvikmyndagerð.