Andvari - 01.01.1939, Side 58

54
Clemenceau
Andvari
heiðurs og nefndu hann »föður sigursins*, og fríðleiks-
kvendi Parísar ruku á hann og kysstu hann á götum úti.
Hann var tilbeðinn sem þjóðhetja og tignaður sem frels-
ari. Fáa grunaði þá, að Versalasamningurinn ætti eftir
að verða það drekasæði, sem raun varð á. Enginn sá
fyrir komu hins 3. ríkis. En gamli maðurinn hlýddi hér
boði samvizku sinnar. Það er víst, að hann áJeit það
heiiaga skyldu við ættjörð sína að beita svo mikilli hörku
við Þjóðverja, að þeir yrði brotnir á bak aftur í heilan
mannsaldur að minnsta kosti. Clemenceau skeytti ekki
öðru. Hann hafði ekki áhuga fyrir öðrum þjóðum en
sinni eigin. Frakkland var honum allt, »Frakkland er
honum það sama og Aþena var Periklesi,* sögðu menn.
Á þessum hamingjudögum leit hinn aldraði mæðumaður
á sig sem nokkurs konar landsföður. Þegar mæður frá
hinum endurheimtu landshlutum, Elsass og Lothringen,
fengu honum börn sín til blessunar, fylltist hann við-
kvæmni og fögnuði patriarkans, sem hefir endurheimt
sín glötuðu börn.
Það má telja víst, að franska þjóðin sem heild hafi
æskt þess, að Clemenceau hlyti forsetatign, en þingið
var á öðru máli, og við forsetakosningarnar 1920 féll
Clemenceau, en íhaldsmaðurinn Deschanel hlaut forseta-
tign. Gamli maðurinn lagði nú niður völdin og lifði upp
frá því sem valdalaus maður uppi í sveit. Hann gróf sig
niður í bækur sínar og gaf sig ekki framar að opinber-
um málum. Hann dó 1929, saddur lífdaga og saddur
metnaðar, þreyttur og mæddur af lítilmennsku og van-
þakklæti manna. Hann var grafinn á ríkis kostnað oS
dauði hans vakti þjóðarsorg á Frakklandi.