Andvari - 01.01.1939, Page 60

56
Blóm og aldin
Andvari
—1721), sem með frábærri athugun og tilraunum sýndi,
að plönturnar væru kynjaðar verur, og að í blómum
þeirra væru bæði karlleg og kvenleg æxlunarfæri. ]afn-
framt sýndi hann fram á, að fræin væru afkvæmi plantn-
anna, og þau fengju því aðeins skapazt, að frjógvun
færi fram, líkt og lengi hafði kunnugt verið meðal dýr-
anna. Fulla viðurkenningu hlaut skoðun þessi fyrst eftir
að sænski grasafræðingurinn Carl v. Linné, sem með
réttu má kallast faðir nútíma grasafræði, hafði gert
plöntukerfi sitt heyrum kunnugt 1735. Þar skipar hann
plöntunum í ættir og flokka eftir því, hvernig háttað er
æxlunarblöðum þeirra. Linné hafði frá unga aldri kynnt
sér starf og eðli blómsins, og ein fyrsta ritgerð hans
hét: »Inngangur um brúðkaup plantnanna.c Þar gerði
hann grein fyrir kynferði þeirra og æxlun, að nokkru
leyti eftir rannsóknum Camerarius, en bætti þó ýmsu
við eftir eiginni athugun og reynslu. Eftir að kerfi Linné
hafði hlotið viðurkenningu, jókst mjög rannsókn fræði-
manna á öllu því, sem við kom blómum og aldinum
plantnanna. Hefir fjöldi hinna ágætustu fræðimanna feng-
izt við þessa hluti og vafasamt er, hvort um nokkurn
þátt grasafræðinnar er til meira af ritum, og meðal
hinna, sem ólærðir eru í þeim fræðum, hefir fátt reynzt
vekja meiri athygli og áhuga en einmitt blómið og störf
þess. I ritgerðarkorni þessu skal nú verða gerð grem
fyrir nokkrum höfuðatriðum í líffræði blóma og aldina, en
vitanlega verður mjög fljótt yfir sögu farið. En fyrst verður
að gera nokkra grein þess plöntuhluta, sem blóm kallast.
Dlómið.
Frá því á dögum Linné hefir gróðurríki jarðar verið
skipt í blómplöntur og blómleysingja. Sú skipting er
handhæg, enda þótt nútímarannsóknir hafi leitt í ljós, að