Andvari - 01.01.1939, Page 81

Andvari
Blóm 03 aldin
77
tvo flokka, hýðisaldin og hnetur. Hýðisaldinin eru með
tnörgum fræjum og opnast jafnskjótt og fræin eru full-
broska, t. d. belgir ertublómanna, en hneturnar eru að
eins með einu fræi og harðri aldinskurn, sem ekki opn-
ast fyrr en fræið tekur að spíra, t. d. birkifræ, hesli-
hnetur.
Þegar frævan er að eins ein í blóminu, er aldinið
heldur ekki nema eitt, en oft eru frævurnar margar og
skapast þá jafnmörg aldini í blóminu, en eru þó sam-
an hangandi. Það kallast samaldin, t. d. hrútaber.
Sáning. Að loknu þessu stutta yfirliti um gerð al-
dinanna skal nú vikið að sáningu þeirra eða dreifingu,
Áður er rætt um, hversu nauðsynlegt plöntunum sé að
dreifast, en nú skal lýst helztu dreifingaraðferðunum.
Líkt og áður segir um frævunina er hér bæði um sjálf-
sáningu 0g aðsáningu að ræða. Sjálfdreifingin er þó
fremur sjaldgæf, enda auðskilið, að plönturnar megni
ekki að dreifa fræjum sínum um langleiðir. Samt opn-
ast hýði ýmissa plantna með svo miklum krafti, að fræ-
ln kastast úr þeim út í loftið líkt og örvum sé skotið.
Oft þarf þó að koma við fræhirzluna til þess að hún
springi opin. Af plöntum, sem beita þessari aðferð, má
nefna ýmsar tegundir hrafnaklukku, fjólu og blágresis.
^aestar plöntur ná að kasta fræjum sínum meira en
n°kkra desímetra, en sumar þó svo að metrum skiptir.
Þarmig nær gúmmítréð brasiliska að varpa fræjunum 37
^tra brott. En þótt plönturnar nái ekki lengra, getur
tessi dreifing orðjð þeim að gagni, til að létta dreif-
ln9u með öðrum hætti. Við dreifingu fræjanna koma
til sögunnar sömu öflin og við frævunina, þ. e.
Vt\ vindur og vatn.
Aður en getið verður hinnar eiginlegu dýrdreifingar,
1113 winnast þess, að maðurinn dreifir mjög fræjum plantn-