Andvari - 01.01.1939, Page 82

78
Blóm og aldin
Andvari
anna, bæði sjálfrált og ósjálfrátt, landa á milli og heims-
álfa. Má þar í fyrstu röð nefna allan þann aragrúa yrki-
plantna, sem fluttar eru með mönnum heimsendanna á
milli að kalla, en jafnframt þeim flyzt einnig fjöldi ann-
arra tegunda. Einkum á þetta þó við um hið svonefnda
illgresi, sem alls staðar er fastur fylginautur ræktunar-
innar, þótt enginn sé það aufúsugestur jarðyrkjumönn-
unum, en margar tegundir þess eru fullkomnir alheims-
borgarar. En fæstar þessara plantna eru búnar nokkr-
um sérstökum dreifingartækjum eða skapa heild með til-
liti til dreifingarinnar, og skal eigi fjölyrt meira um þær-
Dýrsáning. Dýrsáningin verður með tvennum hætti.
Annaðhvort éta dýrin aldin og fræ og þau ganga ó-
sködduð gegnum meltingarrás dýranna og dreifast með
fæðuúrgangi þeirra, ellegar fræ og aldin festast utan a
dýrin og berast með þeim á þann hátt.
Kjötaldinin, sem fyrr er lýst, dreifast yfirleitt á þann
hátt, að þau eru etin af dýrum. Dýrþau, sem það gera, eru
einkum fuglar og spendýr. Kjötaldinin eru oftast með
sterkum litum og oft með sterkri lykt, sem stundum er
misjafnlega þægileg í nösum vor manna. Er vafalítið, að
þau vekja með þessu athygli dýranna. Sum hitabeltis-
aldin eru svo lyktarsterk, að hægt er að ganga rakleitt
að þeim í svartamyrkri, og nota apar og önnur spen-
dýr, sem af þeim lifa, sér það óspart. Fuglaaldinin eru
aftur meira litum prýdd. Rannsóknir hafa leitt í Ijós, að
fuglar eru misjafnlega næmir fyrir litum. Mest sæM
þeir eftir rauðum og gulum litum, minna eftir bláum
og svörtum, og fram hjá hvítum lit sneiða þeir næstum
algerlega. Sjást þessa glögg merki í görðum, þar sem
aldin af öllum þessum litum vaxa. Hvítu aldinin hirða
fuglarnir síðast og stundum alls ekki. Aldinin veita fugl'
unum næringu, en í því efni kunna þeir einnig að velja