Andvari - 01.01.1939, Síða 88

84
Blóm og aldin
Andvari
sannanlega með vatni, enda er ekki um mjög miklar
vegalengdir að ræða. Við strendur innhafa eins og
Eystrasalts hefir komið í Ijós, að fræ berast langar leið-
ir í sjónum, en furðulegast má þó telja, að nú nýlega
er talið ótvírætt, að plöntufræ hafi borizt frá Ameríku
yfir til Bretlandseyja og Skandínavíu og fest rætur á
ströndum þessara landa.
Enda þótt margar staðreyndir sýni, að fræin geti bor-
izt ótrúlega langt með hafstraumum og stórfljótum, þá
er þessari dreifingu samt geisimikil takmörk sett. Fljótin
geta þannig ekki borið fræin nema í eina átt undan
straumi, og aldrei geta fræin borizt lengra en til strand-
anna af vatnskraftinum einum saman, en alltaf má óvíst
telja, að einmitt við strendurnar séu vaxtarskilyrði fyi'ir
hin sjóhröktu fræ, svo að þau deyja, þótt landi sé
náð, nema einhver ný öfl grípi inn í og dreifingarkeðja
skapist.
Vindsáning. Einhver algengasta sáningaraðferð
plantnanna er með vindinum. Og stöðugt verður mönn-
um ljósara, hversu mikinn þátt loftstraumarnir eiga 1
að dreifa bæði fræjum og gróum, eftir því sem þe»r
kynnast eðli þeirra betur. í þessu efni koma ekki ein-
göngu til greina vindar þeir, sem vér bezt þekkjum oS
hreyfast í lárétta stefnu, heldur öllu fremur uppstígandi
loftstraumar, sem soga beinlínis fræin með sér upp 1
hærri loftlög. Mest er vindsáningin áberandi á víðlend-
um sléttum, en einnig eru mörg skógartré með fræ)um
eða aldinum sérstaklega vel búnum til vinddreifingar.
Aldin og fræ, sem með vindi dreifast, eru einkum
með þrennu móti. í fyrsta flokki eru þau, sem svífa 1
loftinu, annað hvort vegna smæðar sinnar eða eru bu-
in sérstökum flugfærum. í öðrum þau, sem einkum eru
til þess sniðin að berast eftir ís eða hjarni. Og loks eru