Andvari - 01.01.1939, Side 101

Andvari
íslenzlit þjóöerni
97
aldrei fengizt nein rökstudd skýring. Það gildir sama
um þetta mikilvæga atriði sem um íslenzka greftr-
unarsiðinn á víkingaöld og goðana, sem ekki tóku upp
óðalsrétt í landi sínu, þótt þeir ættu að vera af norskum
höfðingjaættum. 011 úrlausnarefnin hafa verið margrædd,
en það er óhætt að segja, að lítið hafi áunnizt til skýr-
ingar. Sú rótgróna gamla skoðun, að íslenzka þjóðin væri
næstum eingöngu af norsku bergi brotin, hefir lokað
fyrir útsýnið. Þó liggur skýring allra úrlausnarefnanna
næsta beint við, og hún er í stuttu máli þessi: Það eru
nienn af dönskum kynstofni, sem í fyrstu hafa átt einna
mestan þátt í því að marka íslenzkri þjóðlífsþróun braut.
Það vill nú svo til, að mjög áreiðanleg heimild.
Einhards-annállinn, tekur af skarið um það, að í byrjun
9. aldar höfðu Danir fært valdasvið sitt norður fyrir Jót-
landshaf. Við árið 813 er frá því skýrt, að dönsku kon-
ungarnir Haraldur og Ragnfröður hafi ekki verið heima,
heldur í Vestfold með her sinn, til þess að bæla niður
uPpreist, sem höfðingjar og landslýður þar hafi gert gegn
yfirráðum þeirra. Um legu landsins er það skýrlega tekið
fram, að það sé »fjarlægasii< hluti Danaveldis og viti
9egn norðurodda Breilands. Er því ekki um það að
villast, að annálsritarinn noiar heitið Vestfold ekki aðeins
um landshluta þann, sem nú er þannig nefndur, heldur
e*nnig um Agðir. Þetta kemur oss ekki á óvart, þar sem
|'áða má af ýmsu, að Vestfold hafi fyrr verið höfuðríkið
1 Suðaustur-Noregi. Má það og heita sjálfgefið, að hinir
dönsku konungar hafi talið sig verá drottna allrar norður-
sfrandar Jótlandshafs á þessum tíma, enda efalaust átt
t>ar víða mikil ítök.
Eftir að dönsku konungarnir voru komnir heim frá því
bæla niður uppreistina í Suður-Noregi, urðu þeir brátt
að flýja úr landi fyrir sonum hins mikla herkonungs
7