Menntamál - 01.08.1957, Side 62

156
MENNTAMÁL
Væri ekki miklu eðlilegra að vekja athygli þeirra á mynd-
rænum auðkennum orðsins (visual analysis) ? Til þess
gefa margvíslegar villur barnanna næg tilefni. Og við
skýrum annars ekki myndir með því að greina þær í hljóð.
Áðurnefndur Arthur Gates, einn helzti formælandi orð-
myndaaðferðarinnar, lýsir örðugleikum barna við að bera
kennsl á orðmyndirnar, þegar þeim fjölgar. Ónákvæmn-
in stafi af því, að börnin setji á sig mjög almenn einkenni
orðmyndanna, svo sem lengd þeirra, hvort punktur sé yfir
miðju orði (mig — þig — sig; mitt — þitt — sitt), hvort
orðið byrji og endi eins (t. d. illindi), hvort það endi á
„skotti apans“ (y) o. s. frv. Slík kennsl á orðmyndirnar
álítur Gates ófullnægjandi, þau leiða til þess, að barnið
ruglar hinum ólíkustu orðum. En hljóðaaðferðin er að
hans dómi engin óbrigðul lækning þessara erfiðleika, þó
að hún geti stundum orðið til bóta. Því ber að beita henni
sparsamlega og með varúð, en leggja áherzluna á hinn
eiginlega orðmyndalestur.1)
Ýmsir formælendur orðmyndaaðferðarinnar í Banda-
ríkjunum neita því algerlega, að inn í hana sé blandað
hljóðgreiningu, nema þá í sérkennslu handa börnum, sem
alls ekki hafa getað lært að lesa með om.-aðferðinni (re-
medial reading).
En hvers vegna velur Næslund þá om.-aðferðina bland-
aða með hljóðaaðferð, í stað þess að reyna hana form-
hreina, eins og hann gerir við hljóðaaðferðina? Við finn-
um óbeint svar í 4. kafla bókarinnar, þar sem Næslund
gerir grein fyrir niðurstöðum fyrri rannsókna. Það kem-
ur sem sé í Ijós í fjölmörgum rannsóknum frá 1922 til
1955, að börn ná miklu lakari námsárangri með om.-að-
ferð einni en með hljóðaaðferð, og því er gripið til þess,
sem bandarískir skólamenn nefna „incidental phonics“,
þ. e. að leysa orðin upp í hljóð og kenna barninu að lesa
1) Gates: The Improvement of Reading, bls. 233-239.