Uppeldi og menntun - 01.01.1994, Blaðsíða 26

„HANN AFI MINN ER BÚINN AÐ FLYTJA SÉR AÐRA MÖMMU'
Mynd D
Eru brúðuafi og amma pabbi og mamma einhvers?
Hlutfall réttra svara eftir aldursflokkum og þjóðemi
%
mömmunnar? Síðan var spurt samskonar spurninga um farmor. Líklegt er að þetta
hafi auðveldað a.m.k. þeim 6 ára dönsku barnanna sem vissu að þeirra eigin farfar er
„far til far" og morfar er „far til mor", o.s.frv. að yfirfæra þessi orð yfir á brúðufjöl-
skylduna.
SAMANTEKT OGUMRÆÐA
Eins og fram hefur komið, renndu niðurstöður rannsóknarinnar styrkum stoðum
undir þrjár fyrstu tilgátur mínar um framfarir með aldri, þrepskipta þróun hug-
takaskilnings og mikilvægi vitþroska - bæði rökhugsunar og hæfni til að setja sig í
annarra spor - fyrir skilning á hugtökum um fjölskylduvensl.
- Réttum svörum fjölgar markvisst með aldri þar til þau nálgast hámark á
hverju sviði. í elsta hópnum höfðu bæði íslensk og dönsk börn fullt vald
á þeim venslum sem rannsóknin náði til innan eigin fjölskyldu, en yfir-
færsla yfir á vensl í brúðufjölskyldu strandaði á óhefðbundnum skilningi
þeirra á leyfilegum skyldleika hjóna.
- Skilningur barnanna á þeim hugtökum sem hér var fjallað um þróast í
þremur þrepum.
- Framfarir barnanna endurspegluðu greinilega vitsmunaþroska þeirra,
sem birtist bæði í uppbyggingu rökrænna eiginleika þessa hugtakasviðs
og í vaxandi hæfni þeirra til að setja sig í annarra spor.
- Þróunin fylgir þeirri stefnu sem tilgáturnar spáðu: Börn skildu fyrst
venslin út frá sjálfum sér, og svo stig af stigi útfrá fólki sem var fjær þeim
í aldri (kynslóðabili) og skyldleika. (Hvort tveggja kemur mjög skýrt
fram í Töflum 1 og 2 um heildarhlutfall réttra svara eftir sviðum og aldri.)
24