Dvöl - 01.01.1940, Blaðsíða 84

78
DVÖL
MÖfandarnii*
Luigi Pirandello
er fæddur 28. júní 1867 á Sikiley. Hann
er einn af gagnmerkustu rithöfundum
síðustu ára, og of kunnur til þess að
stuttorð lýsing auki nokkuð á þá þekk-
ingu, er menn hafa af honum. Hann
hlaut bókmenntaverðlaun Nobels 1934,
voru þá liðin rétt þrjátíu ár frá því að
hin stórmerka skáldsaga hans, II fu
Mattia Pascal, birtist í heimalandi hans.
En aðalverk hans, önnur en fyrrgreind
saga, rituð á þessu tímabili, eru fjöldi
smásagna, og mörg leikrit, bæði gaman-
leikrit og leikrit alvarlegs efnis. Á íslenzku
hafa verið þýddar nokkrar stuttar sögur
eftir Pirandello, þ. á m. nokkrar í Dvöl.
Pirandello lézt árið 1936.
Guy de Maupassant,
þessi margumritaði, frægi og oft-þýddi
franski rithöfundur var fæddur 5. ágúst
1850 og dó rúmlega fertugur á geðveikra-
hæli eftir að hafa eyðilagt sig á svalli og
eiturlyfjum. Einn bókmenntafræðingur
enskur, kemst svo að orði um Maupassant:
„Hann átti ekki til sálfræði, og þekkti eng-
ar listareglur. Hann var án siðfræðilög-
mála eða stéttatilfinningar. Truflandi
heilaspuna þekkti hann ekki, og snauður
var hann af hugmyndum. Ósnortinn af
utanaðkomandi áhrifum gat skyggnigáfa
hans gefið sig við eftirtekt hinna ytri
hluta í fyllsta mæli, og stílgáfa hans gerði
honum auðvelt að gefa efninu formið.
Maupassant þóttist af því, að hann ætti
ekki til hugkvæmni, og að hann segði
aldrei frá öðru en því, er hann hefði
heyrt eða séð. Það er því réttmætt að
segja, að hinar miklu takmarkanir hans
hafi einmitt gert hann að þeim óviðjafn-
anlega smásögusnillingi sem hann er.“
Mikhail Lermontov
var fæddur 3. október 1814 í Moskva,
af skozkum ættum, og var nafnið áður fyrr
Learmont. Þegar hann var orðinn liðs-
foringi í lífverði keisarans, 23 ára gamall,
og hið fræga skáld Rússa, Pushkin, féll í
einvígi, orti Lermontov brennandi ádeilu-
kvæði stílað til keisarans, er olli því, að
hann var sendur í einskonar útlegð til
Kákasus, en þar var hann kunnugur frá
æskuárum sínum. „Útlegðin" varaði að-
eins eitt ár, og er hann kom til höfuð-
borgarinnar aftur, skrifaði hann skáld-
söguna Heroi Násheva Vrémeni, „Hetja
vorra tíma“. Það eru í raun og veru frá-
sagnir um einn og sama mann, rússneskan
liðsforingja og yfirstéttar-eyðslusegg, Pet-
chorin, lauslega bundnar saman í heild.
Er talið, að Lermontov hafi skrifað þar
að miklu leyti sína eigin æfisögu. Auk
þessa orti hann allmikið af sögulegum
kvæðum í rómantískum stíl, er mjög urðu
vinsæl, og af sumum jafnað við skáldskap
Pushkins. En Lermontov kembdi ekki hær-
urnar. Eins og hetju þeirra tíma sæmdi,
skoraði hann einn kunningja sinn á hólm
og féll í því einvígi 27 ára gamall árið
1840. Smásagan er tekin úr fyrrnefndri
skáldsögu.
Richard Middleton
var fæddur 28. október 1882 í Englandi.
Hann var snemma einrænn og þunglyndur
og fór mjög sinna ferða, og þrátt fyrir
góða menntun var hann ætíð ósjálfbjarga
í hinu veraldlega lífi. Snemma tóku að
birtast eftir hann kvæði og smásögur í
merkum enskum tímaritum, undir ýmsum
dulnefnum, og var hann á þeim vettvangi
búinn að skapa þeim nöfnum afburðaálit