Dvöl - 01.01.1940, Blaðsíða 35

D VÖL
29
ist Lárusi Sveinbjörnssyni, fyrsta
bankastjóra Landsbankans. Synir
hennar eru þeir Guðmundur Svein-
björnsson skrifstofustjóri og Jón
Sveinbjörnsson konungsritari.
Önnur systir séra Hans er Ásta
Hallgrímsson, ekkjufrú í Reykja-
vík.
Hans Þorgrímsson fór ungur í
Latínuskólann og hafði lokið þar
námi til hálfs eða vel það, þegar
sefintýraþráin náði undirtökum á
hug hans. Ameríka var undraland
hins unga, sterka manns. Þangað
streymdu fylkingar landnáms-
manna úr öllum löndum álfunnar.
hegar vestur kom, lauk Hans Þor-
grímsson undirbúningsnámi vegna
háskóla og stundaði síðan guð-
fræði í norskum prestaskóla. Hann
tók síðan vígslu og hefir verið
Prestur í söfnuðum íslendinga og
Norðmanna vestan hafs í hálfa
öld.
Frostaveturinn mikla 1881—82
kom Hans Þorgrímsson til æsku-
stöðvanna að heimsækja frændur
og vini. Hann dvaldi þann vetur
ýmist á Eyrarbakka hjá föður sín-
um eða í Reykjavík með frændum
°g mágafólki. Hann messaði þá í
dómkirkjunni á norsku, því að það
Piál var orðið honum tamara en
íslenzkan. Annars messaði hann
síðar vestan hafs á fjórum tungu-
málum, þegar því var að skipta:
íslenzku, norsku, ensku og þýzku.
Reykvíkingum þótti Hans Þor-
grímsson mikið glæsimenni, ekki
sízt konum. Hefði mörgum höfuð-
staðarbúa þótt bót að því, að hann
hefði fest byggð sína austan við
hafið. Sjálfur hefði hann einskis
óskað fremur en að mega verða
prestur heima á ættjörðinni. En
próf hans gaf honum ekki laga-
legan Tétt til stöðu á íslandi, og
dönsk og íslenzk yfirvöld voru ó-
fús að veita undanþágu í þeim
efnum.
Séra Hans fór um vorið vestur
um haf og hefir ekki komið til
íslands síðan. Hann er tvígiftur,
og voru báðar konurnar norskar.
Síðari konan er enn á lífi. Hún
talar íslenzku mjög vel, og er elli-
heimili þeirra hjóna hið ánægju-
legasta.
Sjaldan hefir mér orðið jafnljóst
og í húsi séra Hans Þorgrímssonar,
hversu sú taug er sterk, sem teng-
ir íslendinga við ættlandið. Þessi
maður hafði farið úr foreldrahús-
um heima í Árnessýslu þegar hann
var 18 ára. Þá var enginn vegur til
á landinu, engin brú, ekkert ís-
lenzkt skip, enginn banki, ekkert
sjúkrahús og engar strandferðir.
Þjóðina hafði vantað nálega allar
ytri umbúðir nútímamenningar.
En landið var jafn fagurt þá eins
og nú. Þjóðin var hin sama, tung-
an og bókmenntir fyrri alda. Þessu
landi gat Hans Þorgrímsson aldrei
gleymt eftir meira en 60 ára dvöl
á hinum frjóu sléttum Dakota-
byggðar. Hann bað mig að sitja
hjá sér um stund og segja sér frá
íslandi. Ég reyndi að segja honum
nokkuð frá breytingunum á land-