SunnudagsMogginn - 05.02.2012, Side 18

18 29. janúar 2012
Það er stóísk ró yfir stóru málverkunum semJónas Viðar Sveinssonar er orðinn þekkturfyrir og listmaðurinn sjálfur er aldrei meðneinn hamagang. Að minnsta kosti ekki op-
inberlega og varla aukast lætin nú þegar komið er á sex-
tugsaldurinn … Enda listamaðurinn farinn að ganga með
fínan hatt. „Að minnsta kosti þetta árið. Þetta er hattur
sem afi minn átti; það er ekki síst til þess að heiðra
minningu hans,“ segir Jónas við Sunnudagsmoggann.
Jónas opnaði sýninguna á fimmtudaginn þegar hann
átti afmæli.
Er gamall draumur að rætast?
„Þetta hefur staðið til síðustu fimmtíu ár. Að ég yrði
fimmtugur, það er að segja. Það kom hins vegar ekki til
fyrr en síðasta sumar að ég héldi sýningu hér í Hofi,“
segir listamaðurinn þar sem hann sýnir blaðamanni
sýninguna í Hofi.
Jónas sýnir ellefu málverk að þessu sinni, flest mjög
stór. „Þetta eru stórir veggir,“ segir hann kankvís og lít-
ur í kringum sig. „Níu þeirra eru nýleg og svo er ég með
tvö að láni til að sýna.“
Aðallega Norðurland
„Þemað í sýningunni er norðlenskt; það eru myndir
hérna frá Skagafirði en mest úr Eyjafirði.“ Drangey er
þarna, Héðinsfjörður, sem fáir höfðu séð þar til göngin
voru boruð en fjöldi manns ekur nú um daglega; Svarf-
aðardalurinn er á sínum stað, Hraunsvatn og Hraun-
drangar. „Svo er ég reyndar með Esjuna líka til að sýna
muninn á því hvað er fjall og hvað er ekki fjall!“ segir
Jónas og hlær.
Máttu segja þetta, nýfluttur suður aftur?
„Nei, ég tek þetta allt til baka! Esjan er ágæt.“
Af hverju ertu fluttur í borgina?
„Mér fannst ég bara staðnaður hér og að tími væri
kominn á breytingar. Dóttir mín býr í Reykjavík, ég get
því haft meiri samskipti við hana og svo er markaðurinn
stærri þar. Ég rak gallerí hér í Listagilinu í fimm eða sex
ár og flestir kúnnarnir voru úr Reykjavík. Ég segi samt
þegar ég er spurður, til að róa Akureyringa, að ég verði á
elliheimili hér heima en ekki á Grund. Ég verð á Hlíð. Afi
minn varð 85 ára og hress allt þar til hann dó og ég hef
stefnt að því að verða jafn gamall. Ég á því eftir 35 ár og
ætti að geta málað dálítið á þeim tíma. Listamenn fara í
rauninni aldrei á eftirlaun. Minn ferill hefur ekki verið
eins og raketta heldur farið upp á við hægt og rólega og
það er gott. Maður heldur bara áfram.“
Var það meðvitað að fara rólega?
„Nei, það gerðist bara. Ég hætti að vinna fasta vinnu
árið 2000 og hef síðan verið bara í að mála, nema hvað
ég hef kennt af og til og aðeins unnið í leikhúsi, en aldrei
lengi í einu. Þetta er hark en ef maður er með góða hluti
þá lifir maður.“
Þú hefur mikið málað sjóndeildarhringinn; land,
höf, fjöll, eyjar, og myndirnar verið nánast einlitar.
Hvers vegna?
„Hlutirnir þróuðust bara svona. Í gamla daga var ég í
því að mála mannslíkamann; hann var aðalatriðið, svo
minnkaði hann sífellt og hvarf á endanum. Þá var bak-
grunnurinn eftir – landslagið. Fólk spyr mig stundum
hvers vegna séu ekki fuglar, hús og fólk á myndunum en
ég svara því til að fuglarnir gætu svo sem verið þarna, en
þetta séu myndir frá því áður en maðurinn rústaði land-
inu. Þó ég segi þetta er ég enginn sérstakur náttúru-
verndarsinni, ég er einfaldlega að fjalla um kyrrðina og
fegurðina.“
Þú hefur lengi verið hrifinn af Kaldbak í Eyjafirði.
„Mér finnst Kaldbakur eitt fallegasta fjall á landinu og
hef málað hann dálítið mikið.“
Þú ert alinn upp í Glerárhverfi. Sástu Kaldbak ef til
vill út um gluggann sem strákur?
„Nei, það sást aldrei neitt fyrir reyknum frá Krossa-
nesverksmiðjunni! Þegar ég var strákur fór mestur tími í
að renna sér á skíðum í Hlíðarfjalli en Kaldbakur var
samt líklega alltaf í undirmeðvitundinni. Ég á eftir að
fara upp á hann og skíða niður.“
Ertu ekki að vinna að myndröðinni Portrait of Ice-
land; andlit Íslands?
„Jú. Mín speki er sú að hvar sem þú lítur á landið eru
andlit, hvort sem er í grasinu eða fjöllunum. Við höldum
alltaf að Hekla eða Gullfoss séu fallegustu staðir landsins
en það eru til miklu fleiri sem eru ekki síður fallegir en
bara ekki eins þekktir.“
Þú ert farinn að nota fleiri liti í myndirnar.
„Síðustu ár hef ég einbeitt mér að því að hafa vatn eða
haf í forgrunni en nú er ég kominn inn á landið. Ég hef
samhliða gert myndir með ljósmyndatækni, svokallaðar
mosamyndir, og nú er ég búinn að taka mosann úr þeim
myndum og mála hann í þessar nýju.“
Liggur misvel fyrir mönnum að selja
Þú talaðir áðan um hark. Mér var sögð saga af þér frá
því þú varst í skóla. Bauðst manni grafíkmynd til sölu,
og spurningunni hvers vegna hann ætti að kaupa hana
af þér svaraðir þú: Mig vantar vetrardekk undir bíl-
inn. Vegna þess hve heiðarlegt svarið var, sagðist
maðurinn ekki hafa getað annað en keypt myndina.
„Það liggur misvel fyrir mönnum að selja. Oft er sagt
við mig að ég sé sölumaður í mér, ég rek eigið gallerí og
mér finnst það gott. Bisnessinn hrundi auðvitað eins og
annað á sínum tíma en er að lagast jafnt og þétt. Nú eru
það þó ekki bankgaguttarnir sem koma heldur „venju-
legt“ fólk.“
Er myndlist góð fjárfesting?
„Stundum er talað um að það sé betra að fjárfesta í
myndlist en hlutabréfum og það getur vel verið. Til
dæmis kom til mín í sumar kona sem hafði hafði keypt af
mér mynd árið 2007; hún var með þrjú eða fjögur
hundruð þúsund krónur sem hún ætlaði að kaupa
hlutabréf fyrir, í einhverju hrunfyrirtækinu, en slysaðist
inn í galleríið til mín í Listagilinu, aðeins í glasi, og ég
talaði hana til. Hún sér ekki eftir því nú og þakkaði mér
mikið fyrir það í sumar, að ég skyldi hafa selt henni
myndina!“
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Andlit alls staðar
Myndlistarmaðurinn Jónas Viðar
frá Akureyri fagnar fimmtugsafmælinu með
sýningu í menningarhúsinu Hofi. Hann stefnir
að því að mála í 35 ár til viðbótar …
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is