SunnudagsMogginn - 05.02.2012, Side 44

44 29. janúar 2012
A.D. Miller - Snowdrops bbbmn
Andrew Miller, eða A.D. Miller, þekkja eflaust
flestir lesendur Economist enda skrifaði hann
lengi Bagehot-pistla ritsins, en þar áður var hann
um tíma útsendari Economist í Rússlandi. Þessi
bók gerist einmitt í Rússlandi, aðallega í Moskvu,
og lýsir ókræsilegum heimi – nafn bókarinnar er
eftir því sem Rúsar kalla það þegar lík vetrarins
birtast undan snjónum í hláku vorsins. Eins og
Miller leggur einni persónu bókarinnar í munn:
Sögur frá Rússlandi eru ekki viðskiptasögur, ekki
stjórnmálasögur og ekki ástarsögur. Þær eru bara glæpasögur.
Snowdrops er og glæpasaga, en þó miklu frekar þroskasaga sögu-
mannsins, Englendings sem starfar hjá fjárfestingarbanka og flækist
inn í svik á ýmsum stigum. Bókin var tilnefnd til Booker-verð-
launanna, sem kom mér nokkuð á óvart því þó margt í henni sé
listavel skrifað er hún ekki veigamikið verk og full-fyrirsjáanleg.
Miller má þó eiga það að hann nær býsna vel að draga upp hráslaga-
lega mynd af Moskvu og Rússlandi almennt og beitir ljóðrænum lýs-
ingum til að draga ljótleikann enn betur fram.
George Pelecanos - The Cut bbbmn
George Pelecanos er með fremstu spennusagna-
höfundum vestan hafs nú um stundir. Reyfarar
hans eru gríðarvel skrifaðir og margir frekar
þjóðlífslýsingar er hreinræktaðar spennubækur.
Svo er til að mynda með The Cut þar sem miklu
rými er varið í að draga upp mynd af söguhetj-
unni, Spero Lucas, og fjölskyldu hans, en bók-
inni fylgir smásaga sem gefur enn fyllri mynd af
Lucas-fjölskyldunni. Ég þykist vita að Pelecanos
hyggist skrifa fleiri bækur um Lucas, enda hentar
hann vel í slíkt; hörkutól og kvennagull með sterka siðferðiskennd
sem starfar þó á mörkum góðs og ills, gerir sitthvað ólöglegt til að ná
sínu fram, en er heiðarlegur fram í fingurgóma. Það er talsverð
spenna í bókinni, þó lokauppgjör hennar taki fljótt af, og það má
dunda sér við að eltast við menningarlegar tilvísanir og velta fyrir
sér óteljandi smáatriðum sem gefa betri mynd af daglegu lífi í Wash-
ington en nokkur túristahandbók.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Erlendar bækur
Lesbókbækur
Nú þegar tvö hundruð ár eru liðin fráfæðingu Charles Dickens, sem marg-ir telja mesta skáldsagnahöfundheims fyrr og síðar, er mikið um
dýrðir. Rithöfundurinn er í sviðsljósinu og
konurnar í lífi hans verða ekki útundan. BBC
sýndi um jólaleytið þátt um eiginkonu Dickens,
Catherine, og ástkona rithöfundarins, Nelly
Ternan, fær vitaskuld einnig sitt pláss en leik-
arinn Ralph Fiennes er leikstjóri kvikmyndar
um hana. Myndin byggist á margverðlaunaðri
ævisögu Nelly Ternan, Ósýnilega konan, eftir
Claire Tomalin, og handritshöfundur er Abi
Morgan sem gerði handritið að kvikmyndinni
Járnfrúin þar sem Meryl Streep sýnir sannan
stjörnuleik.
Leikkonan og rithöfundurinn
Nelly Ternan var 18 ára leikkona þegar Charles
Dickens, þá 45 ára, varð á vegi hennar. Hann,
kvæntur maður og tíu barna faðir, varð yfir sig
ástfanginn af henni. Vegna ástar sinnar sagði
hann skilið við eiginkonu sína, Catherine, og
skilnaðurinn varð vægast sagt ekki smekklegur.
Dickens, sem átti til mikið örlæti, bjó yfir rík-
um mannskilningi og sýndi öðrum oft svo
mikla samúð, umturnaðist og sýndi eiginkonu
sinni ótrúlega ósanngirni og heift. Hann hrakti
hana að heiman, bannaði börnum þeirra að tala
við hana, efaðist um geðheilsu hennar og lýsti
því fjálglega yfir að hann hefði aldrei elskað
hana.
Nelly var ekki sérlega góð leikkona, en Dic-
kens fannst hún unaðsleg á allan hátt. Í þrettán
ár, þar til hann lést 58 ára gamall, var hún ást-
kona hans. Sambandið fór afar leynt, en hún
fæddi honum son sem lést ekki löngu eftir fæð-
ingu. Þegar Dickens lést skyndilega árið 1870
varð Nelly að skapa sér nýja tilveru. Og það
gerði hún svo sannarlega. Hún endurskapaði
sjálfa sig.
Nelly í blekkingarleik
Þegar Nelly kynntist ungum manni, George
Wharton Robinson, sem var prestlærður sagðist
hún vera tíu árum yngri en hún raunverulega
var og hann hafði ekki hugmynd um að hún
væri í reynd tólf árum eldri en hann. Þau gift-
ust árið 1876 og hún var alla tíð sterkari aðilinn
í sambandi þeirra. Eiginmaður hennar vissi
ekkert um fortíð hennar sem ástkona Dickens.
Eiginmaður hennar vildi gerast prestur en
hún taldi hann ofan af því og hann varð skóla-
stjóri. Nelly aðstoðaði við skólann, skipulagði
skólaleikrit og tónleika og kom fram á góð-
gerðarsamkomum þar sem hún las iðulega upp
úr verkum Dickens. Hún hélt nánu sambandi
við mágkonu Dickens, Georginu, sem hafði
verið ráðskona rithöfundarins og afar trygg
honum. Georgina sýndi Nelly nú sömu tryggð
og sagði aldrei orð opinberlega um ástarsam-
band hennar við Dickens.
Nelly eignaðist tvö börn, dreng og stúlku,
með eiginmanni sínum. Eiginmaður hennar lést
sextugur að aldri og hún lést árið 1913, þá 65
ára samkvæmt dánarvottorði en var í reynd 75
ára.
Þegar sonur hennar, Geoffrey, fór í gegnum
skjöl og pappíra móður sinnar komst hann að
ýmsu sem hann hafði ekki áður vitað. Honum
hafði verið fullkomlega ókunnugt um að móðir
hans var leikkona en fann nú staðfestingar þess
efnis og bréf sem bentu til þess að hún hefði
verið ástkona Charles Dickens. Hann átti fund
með syni Dickens, sem staðfesti að Nelly hefði
verið ástkona rithöfundarins. Geoffrey fór heim
og eyðilagði nær allt á heimilinu sem minnti á
móður hans. Hann harðbannaði að bækur eftir
Dickens kæmu inn á heimilið og slökkti á út-
varpinu ef nafn hans var nefnt þar. Hann skip-
aði systur sinni að ræða móður þeirra aldrei við
aðra. Hann var ofsareiður og taldi móður sína
hafa gefið falska mynd af sjálfri sér og logið
svívirðilega að fjölskyldunni. Systir hans
dæmdi móður sína ekki jafn hart og sagði á
elliárum að ef móðir sín hefði syndgað með
Dickens hefði hún örugglega gert það í nafni
ástarinnar.
Catherine, eiginkona Dickens, og hin unga ástkona Nelly. Báðar eru nú nokkuð í sviðsljósinu.
Ósýnilega konan
Verið er að gera kvikmynd
um ástkonu Charles Dic-
kens, Nelly Ternan, en ævi-
hlaup hennar er um margt
merkilegt.
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@mbl.is
15. - 28. janúar
1. Heilsuréttir
Hagkaups -
Sólveig Eiríks-
dóttir / Hag-
kaup
2. Gamlinginn
sem skreið út
um gluggann -
Jonas Jonasson / JPV útgáfa
3. Einvígið - Arnaldur Indriðason
/ Vaka-Helgafell
4. Brakið - Yrsa Sigurðardóttir /
Veröld
5. Galdrameistarinn 15-
Ókunnur heimur - Margit
Sandemo / Jentas
6. Máttur athyglinnar - Guðni
Gunnarsson / Salka
7. Almanak Háskóla Íslands
2012 - Þorsteinn Sæmunds-
son o.fl. / Háskóli Íslands
8. Þóra - heklbók - Tinna Þór-
udóttir Þorvaldsdóttir / Salka
9. Málverkið - Ólafur Jóhann
Ólafsson / Vaka-Helgafell
10. Hjarta mannsins - Jón Kal-
man Stefánsson / Bjartur
Frá áramótum
1. Heilsuréttir
Hagkaups -
Sólveig Eiríks-
dóttir / Hag-
kaup
2. Þóra - heklbók
- Tinna Þóru-
dóttir Þor-
valdsdóttir / Salka
3. Gamlinginn sem skreið út um
gluggann - Jonas Jonasson
JPV útgáfa
4. Almanak Háskóla Íslands
2012 - Þorsteinn Sæmunds-
son o.fl. / Háskóli Íslands
5. Einvígið - Arnaldur Indriðason
/ Vaka-Helgafell
6. Minnisbókin - Nicholas
Sparks / Vaka-Helgafell
7. Konur eiga orðið allan ársins
hring - Kristín Birgisdóttir /
Salka
8. Almanak Hins íslenska þjóð-
vinafélags 2012 - Hið ís-
lenska þjóðvinafélag / Hið ís-
lenzka þjóðvinafélag
9. Brakið - Yrsa Sigurðardóttir /
Veröld
10. Bernskubók - Sigurður Páls-
son / JPV útgáfa
Bóksölulisti
Skannaðu
kóðann til að
lesa
Listinn er byggður á upplýsingum frá
Bókabúð Máls og menningar, Bóka-
búðinni Eskju, Bókabúðinni Hamra-
borg, Bókabúðinni Iðu, Bókabúðinni
við höfnina Stykkishólmi, Bóksölu-
stúdenta, Bónus, Hagkaupum,
Kaupási, N1, Office 1, Pennanum-
Eymundssyni og Samkaupum. Rann-
sóknasetur verslunarinnar annast
söfnun upplýsinga fyrir hönd Félags
íslenskra bókaútgefenda.