Skírnir - 01.01.1980, Blaðsíða 23
SKÍRNIR
21
UM LEIKSTJÓRN
vitað fyrst og fremst mark hans eigin skaphita. Jón Sigurbjörns-
son hefur einnig lialdið sig á svipuðum slóðum, en stóð þó fyrir
skemmtilega gegnumfærðri yfirtónasýningu á Yfirmáta ofur-
heitt (1968).
Annars er hægt að brjóta upp hefðir á margvíslegan máta og
taka í brúk ný og ný stílvopn, þó að önnur virðist í fyrstu liggja
beint við. Þannig var um stílfærsluna í sýningum Christians
Lund á Þjófum, líkum og fölum konum (1965), Sveins Einarsson-
ar á Yvonne (1968) og Antígónu (1970), Helga Skúlasonar á Mál-
sókninni (1967), Kevins Palmer á Næst skal ég syngja fyrir þig
(1966) og ítölskum stráhatti (1967) og Brynju Benediktsdóttur
á Lýsiströtu (1972), ellegar svo nýlegustu dæmin séu nefnd:
Öskubuska Stefáns Baldurssonar (1978) og Kirsiblóm á Norður-
fjalli í túlkun Hauks J. Gunnarssonar (1979); í þessum ólíku
dæmum er dregið víða að til fanga og ólíkum aðferðum í hreyf-
ingu og hrynjandi, línum og litum beitt, en eitt er þó sammerkt:
speglinum er ekki ætlað að vera hermispegill, og í engu er leynt
að leikhús er leikhús, því er þvert á móti lialdið fram með hinum
fjölbreytilegustu áherslum. Það má ekki halda, að með þessu
segi ég, að þær sýningar, sem hér hafa verið taldar, séu þær mark-
verðustu í íslensku leikhúsi að undanförnu, sem betur fer er
fjöldi úrvalssýninga, sem hér verða ekki taldar, sem skilið hafa
eftir sig varanleg áhrif í krafti annarra kosta; hér stóð heldur
aldrei til að vera með einkunnagjöf.
Hins vegar verður ekki komist hjá því að fjalla hér lítillega
um þá nýju stöðu, sem komin er upp í íslenskri leiklist við það
hversu mjög innlend leikritun hefur eflst að fjölbreytni og
magni undanfarinn hálfan annan áratug og orðið almennings-
eign í ríkari mæli en nokkru sinni fyrr. Leikstjórarnir eiga þarna
ótvíræðan hlut að máli, hvort sem um er að ræða sýningar sem
tala til áhorfandans eftir gamalkönnuðum leiðum, sem gæddar
eru nýjum ferskleika, vegna þess að efnið er brýnt, eins og t.d.
í Týndu teskeiðinni hjá Bríeti Héðinsdóttur (1977). Eða þá að
leitað er nýjunga í formi og innihaldi. Ég tek fyrst tvö elstu
dæmin, Forsetaefnið hjá Benedikt Árnasyni (1964) og Jóðlíf
Erlings Gíslasonar (1965), þá Frísir kalla, sem til varð í Leik-
smiðju Eyvinds Erlendssonar (1969), Myndir Litla leikfélagsins,