Skírnir - 01.01.1980, Blaðsíða 53
SKÍRNIR
LOFTUR Á LEIKSVIÐINU
51
Lofts sjálfs. Lokaatriðið, þar sem Dísa, Ólafur og biskupinn
koma inn í kirkjuna og finna Loft látinn, var fellt niður.
Viðhorf Lofts gagnvart Ólafi sagði Gunnar hafa einkennst af
því, að Loftur stendur nokkru hærra í samfélaginu en hann og
lítur því niður á hann. Honum finnst hann alls ekki hafa komið
illa fram gagnvart Ólafi, þvert á móti nýtur hann þess á dálítið
kvikindislegan hátt að pína hann. Þegar vinnufólkið ber á góma
kemur bæði sjálfsöryggi og yfirstéttarhroki fram hjá Lofti. Og
gagnvart ráðsmanninum, föður sínum, er Loftur alls ekkert sér-
lega auðmjúkur, því að hann veit ofurvel að komist faðir hans
á snoðir um samband þeirra Steinunnar muni hann örugglega
þagga hneykslið niður, fá Steinunni peninga og senda hana burt
af staðnum.
Að lokum lagði ég nokkrar almennar spurningar fyrir Gunnar
(sbr. spurningalistann) og staðfestu svör hans í flestu þá mynd
sem þegar var fengin. Hann sagði að eitt af því sem gerði hlut-
verkið vandleikið væri, að það væri í senn bundið við ákveðið
sögulegt umhverfi, en þó hafið yfir stað og stundu. „Loftur er
íslenskur bóndastrákur, en þó er hann líka súpermaður, sem
gæti verið uppi livenær sem er,“ sagði Gunnar, og hann er inn-
hverfur og einangrar sig frá öðru fólki. Hinar miklu geðsveiflur
bera ekki vitni um truflanir í taugakerfinu, heldur stórbrotið
skapferli. Gunnar taldi sig einnig hafa lagt áherslu á gáfur hans
og þekkingu og ekki gert Loft sjúkan að öðru leyti en því, að
hann er haldinn sjúklegri löngun í völd. Spurningu minni um
hvern af eiginleikum Lofts hann hefði lagt megináherslu á
svaraði Gunnar þannig: „Þrá hans eftir því ókunna, því hulda,
myrkrinu." Og hann bætti við: „Ég ræð öllum sem leika Galdra-
Loft að „gardera" sig vel með bæninni, því að þeir mega ekki
verða fyrir áhrifum af honum.“
Nú hefur verið gerð grein fyrir tveimur túlkunum á Lofti,
og er því ekki úr vegi að bera þær lítillega saman. Eins og ég
gat um í inngangi hefur Gunnar ekki getað heyrt Lárus leika
Loft, þar sem hann dvaldist erlendis veturinn 1947. Engu að
síður eru ákveðin líkindi með túlkunum þeirra augljós. Báðir
gera þeir harmleik Lofts að baráttu milli góðs og ills, þar sem
hið illa hefur undirtökin. Hið góða mætir til leiks í gervi Dísu,