Ljóðormur - 01.06.1990, Qupperneq 8

Ljóðormur - 01.06.1990, Qupperneq 8
6 KatúUus Katúllus Hatri er ég haldinn og ást. Hvað veldur því veit ég samt ekki. Eitt veit ég aðeins og finn: endalaust kvelur það mig Þessar línur rómverska skáldsins Gaiusar Valeríusar KatúUusar gætu verið einhvers konar yfirskrift að arvi hans og skáldskap, og þón orðin tvö sem hann nefnir þar í upphafi, hatur og ást, myndi í okkar huga sterka andstæðu, þá er býsna skammt á miUi þessara tilfinn- inga i skáldskap KatúUusar og aldrei að vita hvor verður ofan á hverju sinni, enda er þetta tvennt, eins og hann bendir á, ekki neitt sem honum er sjálfrátt um, heldur ryðst það fram úr hugardjúpum án J>ess að hann fái rönd við reist og veldur honum stöðugri kvöl. Og þcssar iínur sýna einnig það umbúðaieysi sem einkennir KatúU- us, ekkert er fjær honum en aö hyljast mauriidahjúpi orðskrúðs í kveðskap sínum, heldur ber hann á borð hugsanir sínar og tilfinn- ingar á svo nakinn, opinskáan og beinskeyttan hátt að það er líkast því sem hann standi við hlið okkar og tali við okkur í trúnaði. Ævitfmi Katúllusar, sem stóð frá 84-54 fyrir Krists burð, átti það sammerkt með okkar öld að vera tími nokkurrar ólgu og upplausn- ar í þjóðlífinu og rótleysis f lífi einstaklinga f Rómaborg. En Róm- verjar voru þá einmitt að festa sig f sessi sem herrar þessa heims og ná þrælataki á hinum sundurieitustu þjóðum, þannig að til borgar- innar streymdi auður og vamingur hvaðanæva að. Ein hinna undir- okuðu þjóöa voru Grikkir, sem fterðu sigurherrunum ekki aöeins veraldleg verðmæti heldur öðru firemur þær afúrðir andans sem spruttu af þjónustu við menntagyðjumar, og Rómverjar báru gæfú til að feta f fótspor þeirra á þvf sviði, er fram liðu stundir. Rómversk skáldlist er því arftaki hinnar grísku, og þótt hún kunni því oft aö orka sem tillærö og ekki sprottin beint upp úr frjóum jarðvegi þjóölífsins sjáifs aö sama skapi og hin grfska, ná þó einstaka skáld f Róm að gera hin viðteknu grísku skáldskaparform aö farvegi fyrir sfnar eigin persónulegustu tilfinningar og innstu hugrenningar, og einn hinna fremstu í þeim hópi er Gaius Valeríus Katúllus, þótt hann næði þvf aöeins að verða þrítugur að aldri. Reyndar var hann ekki Rómverji í þrengri merkingu, heldur feedd- ur í Verónu eða Verónsborg á Norður-Ítalíu, sem Rómverjar nefndu GaUíu nær. Hann mun hafa verið kominn af mektarfólki, eins og marka má af því að hinn mUdi Júlíus Sesar á að hafa gist hjá föður hans á feröum sfnum norður á bóginn, þegar sýna þurfti GöUum og Germönum í tvo heimana. Þegar Katúllus kemur til Rómaborgar um tvítugt, heldur hann sig ríkmannlcga og kemst fljótt inn ( hringiöu samkvæmislífsins, sem einkenndist af talsverðri lausung. Afdrifaríkast fyrir bæði líf hans og skáldskap þar verða kynni hans og ástarsamband við gifta konu sem var firæg jafht fyrir fríðleiks sakir sem léttúðugs lífemis og lét sér ekki nægja að hafa Katúllus einan sem fiiðU heldur hafði fleiri f tak- inu, skáldinu aö vonum tU ærinnar skapraunar. KatúUus felur þessa konu í kvæöum sfnum undir nafniu Lesbía, en þá nafngift ber vita- skuld ekki að tengja nútfmalegri merldngu þess orðs heldur má rekja hana tU dálætis hans á kvæðum Sapfóar skáldkonu hinnar
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Ljóðormur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ljóðormur
https://timarit.is/publication/1207

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.