SunnudagsMogginn - 05.02.2012, Blaðsíða 13

29. janúar 2012 13
Stúdentar efndu til mótmæla ágötum Lahore í dag þar sem þeirkröfðust þess að svokallað Davismál yrði tekið fyrir og rann-
sakað. Ár er nú liðið síðan bandaríski
sendiráðsmaðurinn Raymond Davis
skaut tvo Pakistana til bana, að eigin
sögn í sjálfsvörn. Málið hlaut aldrei fulln-
aðarrannsókn heldur var Davis sleppt að
kröfu Bandaríkjamanna
eftir að ættingjar hinna
látnu höfðu þegið bætur
fyrir víg þeirra.
„Við teljum að þetta
sé óþolandi, þetta eru
ekkert annað en afskipti
Ameríku af innanlands-
málum og við mótmæl-
um drápi á þessum
tveimur saklausu mönnum. Við gerum
kröfu um að amerískir njósnarar, her-
menn og útsendarar fari burt úr Pak-
istan,“ sagði talsmaður stúdentanna í
samtali við pistlahöfund Morgunblaðs-
ins. Hreyfingin sem stóð að mótmæl-
unum, ISF, tilheyrir frekar hófsömum
stjórnmálaflokki Imran Khan krikket-
leikara en hann þykir sigurstranglegur í
komandi kosningum árið 2013.
Raymond Davis málið olli mikilli ólgu
hér í Pakistan og stúdentarnir sem mót-
mæltu í dag voru ekki í vafa um að
mennirnir sem Raymond skaut hefðu
verið saklausir. Atburðurinn átti sér stað
um miðjan dag í fjölfarinni umferðargötu
í Lahore og hinir látnu voru þar á ferð á
mótorhjóli. Þriðji maðurinn sem lést var
einnig á mótorhjóli. Hann varð fyrir
jeppabifreið bandarískra embættismanna
sem komu Raymond til aðstoðar.
Raymond Davis var starfandi verktaki í
öryggismálum fyrir Bandaríkjastjórn og í
myndavél hans fundu pakistönsk stjórn-
völd meðal annars myndir af hern-
aðarlegum mikilvægum stöðum, myndir
tengdar starfssemi þekktra hryðjuverka-
samtaka í Pakistan og myndir frá ætt-
bálkasvæðum Pakistan í norðvesturhluta
landsins sem hafa verið heimkynni fjöl-
margra alþjóðlegra útlaga.
Raymond Davis hélt því fram við
handtöku að mennirnir hefðu ógnað
honum með byssu og hann skotið þá í
sjálfsvörn. Pakistanskir blaðamenn hér í
Lahore sem rætt var við voru ekki í vafa
um að Davis hefði talið sig vera að fella
hryðjuverkamenn. En þeir voru líka
samdóma um að hann hefði þar haft
rangt fyrir sér og hinir drepnu verið sak-
lausir borgarar. Það sem gerir fullyrð-
ingar hins bandaríska verktaka um
sjálfsvörn ótrúverðugar er að hann skaut
mennina í bakið og vitni halda því fram
að hann hafi eftir skothríð úr bíl sínum
farið út, skotið fleiri skotum og tekið
myndir af vettvangi.
En það eru ekki bara stúdentar sem
mótmæla í dag, Sajjadur Rehman, bróðir
eins hinna látnu, hefur boðað til mót-
mæla og blaðamannafundar vegna máls-
ins. Raymond Davis var látinn laus eftir
að fjölskyldum þeirra Faizan Haider og
Faheem Shamshad voru hvorri um sig
greiddar 200 milljónir rúpía sem jafn-
gildir 280 milljónum íslenskra króna.
Þriðji maðurinn, Obaider Rehman, lést
eins og fyrr segir eftir að Range Rover
jeppa bandarísku sendiskrifstofunnar hér
í borg var ekið yfir hann. Bifreiðinni var
snúið við á umferðareyju og síðan ekið á
ofsahraða á móti umferð með fyrr-
greindum afleiðingum. Eftir atvikið flúðu
Raymond Davis og hinir ónafngreindu
Range Rover menn af vettvangi. Jeppa-
mennirnir komust í skjól á lóð banda-
rísku sendiskrifstofunnar og þaðan úr
landi en Raymond Davis var stöðvaður af
umferðarlögreglu og sat eftir það í varð-
haldi um nokkurra vikna skeið.
Rambo gengur berserksgang í Lahore
var fyrirsögn eins dagblaðsins hér í La-
hore þegar fjallað var um málið fyrir ári.
Og einmitt það að „Rambo“-mennirnir
sem urðu Obaider að bana komust undan
ræður því að Rehman fjölskyldan hefur
engar bætur fengið.
Pakistanar hafa um áratugi verið einir
helstu liðsmenn Bandaríkjanna í Suður-
Asíu en samskiptin hafa aldrei verið
verri. Barack Obama einsetti sér að bæta
samskiptin við Pakistan en árið 2011 hef-
ur gert heldur lítið úr þeim ásetningi. Á
því ári er Raymond Davis-málið fyrst í
röð árekstra milli landanna. Hæst ber
síðan dráp Bandaríkjamanna á Osama
Bin Laden innan pakistanskra landa-
mæra, án þess að hafa um það samráð við
stjórnvöld landsins. Í september gerðu
Haqqan-hryðjuverkasamtökin árás á
sendiráð Bandaríkjanna og höfuðstöðvar
NATÓ í Afganistan og í kjölfarið gagn-
rýndu Bandaríkjamenn Pakistana fyrir að
halda hlífiskildi yfir þeim samtökum sem
eru talin hafa höfuðstöðvar innan landa-
mæra Pakistans. Í nóvember drápu
bandarískar hersveitir 24 pakistanska
hermenn í norðvesturhéruðum Pakist-
ans, fyrir mistök, að sögn bandarískra
yfirvalda.
Bjarni Harðarson skrifar frá Pakistan.
Mótmæli
í Lahore
í Pakistan
Mótmæli pakistanskra stúdenta, nú réttu ári eftir að Bandaríkjamaðurinn Raymond Davis skaut tvo menn til bana í miðbæ Lahore.
Ljósmynd/Bjarni HarðarsonBjarni Harðarson
Á síðari árum, eða eftir að fram-kvæmdirnar við Kárahnjúkahófust á sínum tíma, hefuráhugi á umhverfismálum auk-
ist mjög hér á landi.
Uppspretta flestra deilna er það hvernig
eigi að umgangast og nýta náttúruna.
Vandamálið er það, að iðulega liggja ekki
fyrir nægjanlegar rannsóknir og þekking
á ákvörðunum stjórnvalda um friðun . Í
stað þess að auka rannsóknir og samstarf
við hagsmunaaðila er gripið til ótíma-
bærra friðana sem flestir eru ósáttir við og
eru rök stjórnvalda ætið þau sömu, „nátt-
úran á að njóta vafans“. Nýjasta dæmið á
þessum vettvangi eru áform umhverf-
isráðherra um að friða nokkrar tegundir
svartfugla. Þess má geta að á Íslandi verpa
24 tegundir sjófugla og eru stofnar sumra
þessa tegunda gríðarlega stórir, hundruð
þúsunda einstaklinga. Talið er að
sjófuglar éti svipað magn af sjávarfangi og
fiskafli landsmanna er eða um 2 milljónir
tonna. Talsverð fækkun hefur orðið á
nokkrum tegundum svartfugla sem eru
nýttir, þetta eru lundi, teista, álka,
langvía og stuttnefja. Helstu ástæður
fækkunar eru taldar vera fæðuskortur og
þá helst fækkun sandsílis sem líklegast
orsakast vegna hlýnunar sjávar.
Hitastig sjávar við Ísland er nú svipað
og það var á árunum 1920 – 1940. Tals-
verðar sveiflur hafa því verið á stofnum
svartfugla, ástand lundastofnsins við
Vestmannaeyja er nú svipað og það var á
árunum 1978 til 1985. Vegna fækkunar
svartfugla hér við land ákvað umhverf-
isráðherra að setja á stofn nefnd til að
skoða málið, safna upplýsingum og koma
með tillögur um það hvernig hægt væri að
auka vernd þessara stofna og þá líklegast
til þess að þeir gætu náð sér aftur á strik.
Skemmst er frá því að segja að engin
samstaða var í
nefndinni, Umhverfisstofnun og
Skotveiðifélag Íslands skiluðu
séráliti og fulltrúi Bænda-
samtakanna sagði sig úr nefnd-
inni. Í viðtölum við fjölmiðla
minnist ráðherra ekkert á þær
ólíku skoðanir sem komu fram í
störfum nefndarinnar og ekki var hægt
skilja orð ráðherra öðruvísi en svo að hún
ætlaði ekki að taka neitt tillit til ábend-
inga minnihlutans. Ljóst má vera að til-
lögur meirihluta svo kallaðrar svartfugla-
nefndar eru afar umdeildar og
ósannfærandi þó ekki sé meira sagt.
Flestir eru þó sammála um að draga þurfi
talsvert úr veiðum á lunda og líklegast
friða hann svæðisbundið, þá er samstaða
um að friða beri teistu í nokkur ár, mögu-
lega tvö ár. Þá eru allir sammála um að
stórauka þurfi rannsóknir á svartfuglum
en til dæmis er lítið vitað um fæðu svart-
fuglanna. Engin rök eru hinsvegar fyrir
því að friða eða stytta veiðitíma á álku,
langvíu og stuttnefju, veiðarnar eru sára-
litlar, líklegast undir 1% af stærð stofn-
anna, sennilega eru veiddar um 1000
langvíur hér við land á ári hverju. Helsta
ógnin við fækkun svartfugla er, eins og
áður sagði, hlýnun sjávar sem við getum
lítil áhrif haft á. Það er því fáránlegt, þó
ekki sér meira sagt, að banna veiðar úr
stofnum sem eru að dragast saman vegna
fæðuskorts. Þá virðist meirihluti nefnd-
arinnar ekkert tillit taka til fornra hefða
og veiða. Það eru fáar tegundir veiðidýra
hér við land og veiðitími á sumum þeirra
stuttur. Svartfugl og svartfuglsegg hafa
verið nýtt til matar frá landnámi, á vorin
er enga bráð að hafa nema svartfugl. Þá
ætlar umhverfisráðherra að svipta bænd-
ur og landeigendum hlunnindarétti á
svartfuglum. Hér er verið að skerða rétt
landeigenda svo um munar og er senni-
lega brot á stjórnarskrá. Það er greinilega
lítil sátt í þessu máli, umræðan virðist
vera að fara í svipaðan farveg og umræðan
um Vatnajökulsþjóðgarð en í þeim efnum
kaus umhverfisráðherra að taka lítið sem
ekkert tillit til skoðana útivistarfólks sem
eru tíðustu gestir þjóðgarðsins á öðrum
tímum en yfir hásumarið. Annars eru
skoðanir sumra þeirra sem telja sig vera
sérfræðinga á sviði náttúruverndar með
ólíkindum. Sigrún Helgadóttir nátt-
úrufræðingur lagði til dæmis til í fyr-
irlestri hjá Landvernd um þjóðgarðinn á
Þingvöllum að „veiðum á ref yrði hætt og
jafn vel á minki líka. Ef minkur er drepinn
verður það að gerast undir stjórn dýra-
fræðinga“. Þeir fræðimenn sem láta svona
ummæli frá sér fara eru ekki í tengslum
við raunveruleikann. Talandi um raun-
veruleikann, ef umhverfisráðherra ætlar
að láta sér detta í hug að banna eggjatöku
og veiðar á álku, langvíu og stuttnefju er
bara eitt svar við því og það er borgarleg
óhlýðni.
Borgaraleg óhlýðni
Svartfuglar
Sigmar B. Hauksson