Vísir - 24.12.1953, Blaðsíða 19

JÓLABLA.Ð YÍSíS

eftir Guðlaugu Benediktsdóttur
„Æ. láttu þér ekki leiðast 'þó
jlla líti út með, að þú komist
heim fyrir jólin,“ sagði frú
Anna íóelsdóttir við mig'. „Þú
'éiganclanúm, — nei, láttu mig j mennsku og komið krökkunum
aldrei heyra aðra eins vitleysu. I fyrir. Hún ælti 'að kömast af,
Með þeirri framkomú gerirðu
þíg einfalda, aulinn þinn. Ao
ert velkomin í mitt hús hvenær jy'éra of hreinhjartaður er
j hættulega. Slíkt þölir heimur-
| inn ekki, mundu það.“
is'em er og hvort sem þú dvelui
þar lengri'eðá skemmri tíma;“
Eg 'þakkaði konúnni velvild
hennar og fullvissaði hana um,
að mér leiddist ekki, en hitt
varð eg aS játa,að gerða áætlun
vilja menn gjarnan halda og
íinnsf alltaf slæmt, þegar nátt-
iiruhamfarirnar hamla því.
..Komdu hérna,“ sagði frú.
Anna Jóelsdóttir með sinni sér-
stökú rödd. ,,Æ, sestú hérna i
stóiinn á móti méf við ofninn.
Það er svo skammt til jóla og'
eg vildi gjarnan segja þér mína
jólasögu, þá einu, sem tilheyrir
mér persónulega.“
Hugsunin um áætlun mína
hrökklaðist frá mé'r'.í bili, áhugi
niinn hvarflaði til konunnar,
sem sat á móti mér. Eg dáði
þessa konu, á minrí hátt, og
maí hana mikils.
,,Þú kannast kannske við
hann Sölva frænda minn, sem
lengst: af var á Hellunesi,“ sagði
Anna. ,.En livað um það, hann
er genginn sína götu og blessuð
í.é minning hans. Er ég var
ung, flæktist; eg að Hellunesi til
Sölva. Ævintýralöngunin dreif
-níig þangað, heimskingjann litia
—voríin um að hitta á eitthvað
nýtt og betra en heima. Ef tii
árill hefur þú orðið vör við
svipaða tilfinningu?“ Anna leit
spyrjarídi á mig.
Eg brosti en anzáðí' litlu og
fru Airná h'élt áíram.
„Heppni má það teljast, hvað.
eg sigldi beggja skauta byr a
því heimili. Þar var með ltöfl-
um sukksamt í meira lagi, uss,
uSs,“ Anna hristi höfuðið.
Eftirvænting læddist að mer.
Ef til vill myndi eg engu tapa,
þó eg kæmist ekki alla leið i
dag, og alltaf var eitthvað
elskulegt: við að vera í návist
Önnu, eí ihún gat sinnt manni
á annað borð.
,,Já, það mátti nú segja, að
bað vár sukksamt hjá Sölva
•frtenda á Hellunesi,11 tók Anna
upp- „Og aldrei hefðu þau
heima sleppt- mér þangað, ef
-þau hefðu þekkt heimilið eins
og þáf var. En í þá daga kornst
ckkert illt að mér, öll mín ó-
þægindi snérust u.m það, að
finna til með öðhinl“ Annn
brostií angurblítt. „Og svo var
cg fröm að eðlilsfari, að fyndi
eg fimmtíu áura eða krónu á
göUimii. rcyrídi eg að finna
eigandann. Apðvitað kom alltaf
t inhyfcf, seni átti krónuna eða
ijvað’ jþað nú var, sem eg vildi
fomditil skila.
Þcýár þetta komst til tals
heima hjá Sölva frænda, varð
ham sárgramur. „Þetta dugar
'kký Anna,“ ságði hann. „Því-
’.íkt og annað eins er sjúkleg
i amrri.zkusemi. Ekki ef það
beí.ra ;en anrtáð að!háfa rugláða
am.;, izku. Finnirðu einhverja
;aura, sem þú viít losna við, þá
Játfu rnig fa þá. ÍSg ér heinis-
'maðúf og kann tökin á hlut-
'imúríiv,'~.Ærísáð-iákáráð.,l'eÍíáiÚð,l
Að vissu marki tók eg þessu
rausi Sölva vel. Eg vissi, að
þetta sem hann sagði, tilheyrði
horíum en ekki mér, Það var
satt, hann vildi hvorki né þolcu
alltof mikla samvizkusemi, en
eg hafði þó haldið, að hann gæti
verið drenglynd.ur ef á reyndi.
I marga dága, líklega vikum
saman, var eg búi'n að ganga
með þao í kollinum, aö þiðja'
Sölva að hjálpa fátæku ekkj-
unni á 'Möéýri. Hún var þár
með tvo börn, dreng og stúlku.
Það leit út fyrir að konan
án þess' að sitja i sjálfseignar-
húsi, finnst manni,“. sagði Sölvi
rausandi og óðamála, kæmist
ekkjan til tals.-----En bæri
eitthvað út af á heimiii Dag-
nýjar og Sölva, kom annað
hijóð í skrokkinn. þá ætlaði
allt af göílunum áð gangs
Um þessar mundir var það
aðal áhyggjuefni Sölva, að'
kehnslukonan, sem hann átti
von á handa börnunum sírtúm
var ennþá ókomin. Hún myndi
ekki koma fyrr e-n þrem ■ vik-
um til mánuðí seinna en tk
kom Jóhanna inn- í stofu.til Asu
og bað Iiáría að koiría fram i
cldhus. Eg vissi áð þetta boð
tilheyrði mér einnig ög lagði
frá mér bókina. Ása lagði frá'
sér gleraugun, tók saman
saumadotið sitt og fór á eftir
Jóhönnu.
„Það er bærilegt að fá auka-
•sopa,“ ságði Dísa sem var
þjónustustúlka á heimilinu.
„Það eru lög á þessu heimiii,
að þegar hjó.nin fara út að
skemmta sér, þá vill frúin
einnig, að við éigum glaða
stund,“ sagði Jóhanna við Ásu,
svo hún skildi, að hér væri um
enga undantekningu að ræöa.
Við drukkum kaffið, en frek-
ar var dauft yfir sarnræðunum.
Eg hafði samvizkubit. Þessa
daga síðan Ása kom, hafði eg
íitið hugsað um, hvað hægt
væri að gera Margréti til hjálp-
ar. Það var því líkast, að eg
hefði' smitast af liinu fólkinu, Dökk augu hennar bjuggu yfir
bollaríum mínum, lagð-i á ser
gleraugun og leit í hann.
„Þú lest þó aldrei í b^lla?'
sagði Dísa og í röddinni gætíi
bæði ótta og ákafa.
„Jú, svona éins og þið, ‘
sagði hún rölega. „Eg ætla aS
gieðja hana Önnu, hún er svc
dauf í dálkinn eins og. þift-
sjáið.“
„Hún þarf þess þá helzt,'1
sagði Jóhanna. „Ilún sem ekk-
ert gerir, nema læra og stássa
sig. Það væri þó ekki alveg'
laust við vanþakklæti, ef hún.
v'æri með duttlunga, telpan,“
„Slíkt er f-jarri Önnu,“ sagði
Asa. „Mig grunar að hún van-
þakki ekki sín kjör.“
Þessi óvæntu afskipti Ásu
höfðu serstaklega góð áhrif ó
mig og þakklát var eg henni og
skuldbundin. Og' nú sá eg dá-
lítið, sem ekki hafði áður vakið-
éftirtekt mína. Ása var falleg.
var tekið, án þess nokkuð yxöi | sem fannst öllu borgið, ef kon-
.aðgert.
Seinustu dagana í nóvember
kom „Esja“ og, kenr.slukonan
að ílellunesi með. henni.
an gæíi að rne'Stu borg'að upp
skuld sína, hvernig sem ástæð-
ur hennar yrðu á eftir. — Nu
var eg enn á ný gripin sorg
Sölvi frændi var lágkúru- | út af þessu, og áhugi minn fyr-
helöi. vel getað bjargazt, ef hun j jegUr> þegar hann kom upp i ir náminu varð að víkja fyrir
hefði mátt halda þeirn reitum
sínum, sem hún hafð'i undir
höndurn, en til þess var lítil
von. Margí’ét á Móeyri var
pi lónakona, dugleg og drífandi,
en Iangdregin spítalaiega eigin-
stíginn að húsinu, berandi tvær j umhugsuninni um ekkjuna.
þurígar ferðatöskur,' og ók'unn | Allt var tómt og ömurlegt 1
stúlka við hlið hans. j kring um mig, það var eins og
Ég vissi vel; hvað á spítunni j afkonxa þessarar konu lægi með
hékk,“ sagði fru Anna • Jóels-
dóttir og horfði á mig. „Sölva
mannsins hafði soi’fið mjög að fanns^ hún lítil fyrir rnann að
sjá, þessi ókurina stúlka.'Méð-
mæli hafði hún þó fengið, sern
mjög fær kennslukona,, starfi
síixu fyllilega vaxnirí, 'og 1 því
hafði hún hlotið þenna síarfa
á Hellunsei.
Kennslukonan hét Ása. Hun
var lítil og dökkhærð með slór
gleraugu í svörtum unigjörðum
efnahag hennar. Hún varð að
láta sér .lynda að selja allt sem
hún átti, tii að fá sem mest upp
í skuldina.
Yfirvaldið tjáði henni, að hún
gæti ekki .vænzi; þess að halda
húsinu. Allt sem hægt væri,
yrði að seljast, meira að segja
prjónavélin.
Þetta var hart aðgöngu fvrir
Margréti, ’ þótt enginn heyrði
hana ásaka ’eða mögla. Ekki
duldist henni það, að hún varð
að gera sitt bezta til að greiða
þessa. skuld.
Við sem ekkert gátum, vor-
kenndum ekkjunni, en slik
geðhrif náðu skammt henni til
hjálpar. Hinir, þeir sem gátu
rétt henni hjálpai’hönd, létu
sig ástæður hennar engu skipta.
Eg vissi, að ekki var það
óalgengt, að fólk væri hjálpað
með frjálsum samskotum, og
mér hafði hugkvæmst að fá
Sölva frænda til að gangast
fyrir slíkmn styrk Margréti tii
handá, en nú var mér orðið það
ljóst, hverju hann myndi svara
slíkri beið-ni.
Það veit Guð,- að eg var ráð-
Gleraugun hennar fundust mér
allt of st.ór í samánburði“við
nett andlitið. En þó hún væri
akki há í loftinu, var húrí
fyllilega sjálfri sér samkvæm,
róleg og örugg, og lét allt fljóts’
fram-hjá sér sem húrí taldi sér
ekki koma við. Strax sarna
daginn og hún kom að Hellu-
ríesi, útbjó hún börnunum
stundatöflu og allt fyrirkomu-
lag, sem við kom kennslunni,
hafði Ása fyrirfram ákveðið.
Ása átti einnig að kenna mér,
eftir því sem um semdist okkar
á milli.
í allri framkomu sinni var
Ása kennslukona ákaflega ró-
leg. Hún lét sig engu skipta,
hvað fólki fanrist úm hana.
Ekkert óviðkomandi, lét hún
vitund á *sig bíta. Öllum féll
þrota. Þessi fátæka ekkja fór vel við haná, jafnvel Sölva
vart úr huga mínum nótt né 1 frænda, sem sætti sig fljótlega
öllum sínum þunga á mínum
vanmáttugu herðúm.
Jóhanna tók kaifibollann
sinn og leit i hanri. Það var al-
vanalegt, . að stúlkurnar á
IJellunesi litu í kaffibollanii
sirín, þegár þær Höfðu drukkið
úi’ honum, og hvggðust lesa
þ.ar úr fránitíð sína. Eitthvað
ui'ðu þær að hafa til að tala og
ruríir þær, sem bollinn bjó yfir
Vr þornuðu kaffinu, var ekki
ærra umræðuefni en hvaö
árínáð.
„Ósköp ertu annars hugar,
Anna Iitla,“. sagði Ása. „Mamii
•jæti dottið í hug, að þú byggir
’fir sorg,“ Um leið og hun
agði þetta, seildist liún eftir J
meira viti og hlýju en maður
tók eftir við fyrstu sýn.
Ása horfði aðgætin í bollann
minn. „Þú getur bjargað þessu,
sem þú hefur óþægindi af,“
sagði hún. „Þú átt möguleika
fyrir stórum vinning nuna á
þessu ári.“
Asa horfði alvarlega á mig i.
gegn uin stóru gleraugun sín
og enginn efi komst að í huga
mínum um það, að hún. segði
ekki satt.
„Finnst þér eg ekki spá vel?“
sagði Ása og hló við, um leio
og hún setti bollann fyrir frarn-
an mig.
„Jú, mjög vel, þakka þéi
fyrir.“
„Yiltu líta í okkar bolla?'
sagði Dísa. „Það er ekki voh
þú sjáir neitt í bolla stelpúnn-
ar,“
„Blessuð, eg sé aldrei neitt.
Þakka þér fyrir kaffið,“ sagði
Ása og stóð upp.
Eg fíýtti méf irín í lxer-
bergið mitt og hugsaði um það,
sem Ása hafði sagt, þetta
Framhald á 23. síðu.
nýtan dag. —* A hvern 'nátt átti
Margrét að sjá fyrir börriunum,
ef rífiónávélirí ýrði • tekin itl
henni hvað þá annað?
En livað sein eg v'il’di vél
gera, fann eg engin ráð. Eg var
við, að hún bar ekki það útlit,
sem hann óskaði að sú stúlka
hefði. sem kenndi hörnunum
hans.
Ásá -var fús'til að s-ýna Sölva
fraéndá þolinmæSi, líkt og
svo hrein og eirtiæg ög latis -við j börnunum. Henríi. fannst hann
aí sýnast, að cg.það þess aðigjarn til iyfir.sjóna engu síður
forsjónin vildi nota míig á ein- en þau. -— f'ramkoma h(mnar
bar það-með-séi', að hún deildi
aldrei á neinn.
Það kom brátt í Ijós hjá nem-
endrím Ásu, að þeir vildu
gjarnan kunna það, sem hún
hvern. hátt, Margréti á Móeyri
til hjálpar, — og þó spurði eg
sjáifa mig, hvei'ríig slíkt maitti
•k.p? í tíma og ótífna hafði eg
teynt að vekja athvgli Sölva á
bessum kringumstæðum ekkj- setti fyrir á annað boi'ð.
unnr.’ en þar varð engú um Viku eftir ao Ása. kom að
bokað. og Ðagný kona hans var Héllunesi, fórú þau hjðnin í
honum samrnála. ! sitt venjulega spilak.vöid. —
. ..ÞeTta: er það sein gerígur og Jóhanna eldhúsi’áðs.konan sá
“éftst, að r.ienn vefða að láta um heimilið eins og alltaf. þeg-
álcígu siríá iil áð stánda í skli- ; ar húsbændumif vofu aö lxeim-
'nn. Margrét er. á bezta aldri^ an.
hún þetur.'-'- fárið. :-i- vinriu-
Á'-ílSegíií'-ihúrirírí; 'íýöiúA ix'áttúrí-
Þcssar litlu stúlkur eru tvíburar, og heita Susanne og Marie,
Þser ætla búðar að verða hjúkrunarkonur, og á myndinni sjásfc
' . þser a*fa sig undir starfið. '..- - ■ - - - '