Morgunblaðið - 26.06.1930, Blaðsíða 46
títvegsbanki íslands h. f.
er stofnaður með lögum nr. 7, 11. mars 1930 og hefir það
verkefni sjerstaklega, að styðja sjávarútveg, iðnað og verslun
landsmanna. Samkvæmt sömu lögum tók Útvegsbankinn við öll-
um eignum, skuldum og ábyrgðum íslandsbanka svo og forgangs-
hlutafje því, er lagt hafði verið þeim banka frá ríkissjóði, ein-
stökum mönnum og fjelögum innlendum, erlendum bönkum og
fjelögum, og nam sú upphæð um 6 miljónum króna. Auk þess
lagði ríkissjóður fslands Útvegsbankanum í peningum IV2 miljón
króna í hlutafje, svo að samanlagt verðiur hlutafje hans 7.500.000
krónur, og er þannig langsamlega fjársterkasta hlutafjelag á
landinu. —
Auk þessa hlutaf jár, sem er til tryggingar öllum viðskifta-
mönnum bankans, er ennfremur innstæða ríkissjóðs Dana, sem
er um kr- 4.700.000,00, er gengur næst hlutafjenu að áhættu. —
Þetta eru samtals kr. 12.200.000,00, og þótt frá þeirri fjárhæð sjeu
dregnar þær cá. 3.500.000,00, sem matsnefnd taldi að á vantaði
til þess að íslandsbanki ætti fyrir skuldum, verður samt eftir um
ca. kr. 8.700.000,00, sem eru til tryggingar þeim, er fje leggja í
bankann. —
Það er því alveg óhætt að mæla með því, að fólk leggi spari-
f je sitt á vöxtu í Útvegsbankann. — Auk þess fjár, sem áður get-
ur, og er til tryggingar sparifjenu, skal ennfremur 10% af spari-
fjenu vera í auðseldum og tryggum verðbrjefum, og þessa verð-
brjefaeign skal hækka upp í 20%, ef fjármálaráðherra, að fengn-
um tillögum fulltrúaráðs, telur þess þörf. —
Bankinn hefir fengið nýjar sparisjóðsbækur, sem eru
prýðilegar að) allri gerð- — Eru þær bundnar í dökkblátt skinn-
band, og fylgir þeim hylki, einnig úr bláu skinni. — Á bókunum
er nafn bankans í gyltu letri, í hringmyndaðri umgerð, en innan
í hringnum sjest bátur, sem er að lenda, með hlífðarklæddan sjó-
mann í stafni; eru bækurnar hinar eigulegustu. —
Fiskiveiðasjóður.
Með lögum nr. 52, 10. nóv. 1905 var stofnaður Fiskiveiða-
sjóður íslands. Hefir þessi sjóður haft
frekar lítið fje til umráða alla tíð, (en
tekjur sínar fjekk hann með árlegu
framlagi ríkissjóðs). Lagði ríkið fram
stofnfje sjóðsins 100 þús. kr. í skulda-
brjefum og peningum, og 6 þús. kr. ár-
gjald. Ennfremur fjekk sjóðurinn um
nokkurt skeið þriðjung sektarfjár fyr-
ir ólöglegar veiðar í landhelgi.
Tilgangur sjóðsins var að efla
fiskiveiðar og sjávarútveg landsmanria
í árslok 1928 var sjóðurinn orðinn 620
þús. kr. og er það fje mestmegnis í út-
lánum vegna skipakaupa. —
í lögunum um stofnun Útvegs-
bankans er gert ráð fyrir því, að Fiski-
veiðasjóður íslands verði afhentur Út-
a.
b.
Bankahúsíð i Austurstrœti.
vegsbankanum og taki hann að sjer stjórn og starfrækslu sjóðs-
ins, og verði sjóðurinn sjerstök deild í bankanum með aðskildum
fjárhag og sjerstakri bókfærslu.
Á síðasta þingi var gerð breyting á Fiskiveiðasjóðslögun-
um og sjóðurinn aukinn. Ríkissjóður leggur fram að nýju 1 milj.
kr. og sje þeirri greiðislu ríkissjóðs eigi lokið síðar en 1. júní 1941.
Þá er og Fiskiveiðasjóði heimilt að gefa út handhafa vaxtabrjef
alt að IV2 milj. kr., trygð með stofnfje sjóðsins og ábyrgð ríkis-
sjóðs, og er stjórninni heimilað að taka lán til kaupa slíkum brjef-
um alt að jafnhárri upphæðL
Þá er og í sjerstökum lögum frá síðasta Alþingi ákveðið
hundraðsgjald af útfluttum fiskiafurðum Vs % af verði þeirra,
er renni í Fiskiveiðasjóð, þar til höfuðstóll sjóðsins nemur 8 mil-
jónum króna. —
Fje Fiskiveiðasjóðs má eingöngu lána til:
Skipakaupa, alt að 50 rúmlesta. Þó má veita lán til kaupa á
stærri skipum, ef fje er fyrir hendi. —
Stofnsetningar iðnfyrirtækja í sambandi við fiskiveiðar, svo
sem til hagnýtingar fiskúrgangi, íshúsa og kælihúsa.----
Ekki hafa enn verið gerðir samningar um afhendingu
sjóðsins til Útvegsbankans, en búist er við, að bankinn taki við
sjóðnum á þessu ári- —
Á aðalfundi Útvegsbankans voru kosnir í fulltrúaráð:
Svavar Guðmundsson, verslunarfulltrúi, formaður.
Stefán Jóhann Stefánsson, hæstarjettarm.fl.m.
Magnús Torfason, sýslumaður.
Lárus Fjeldsted, hæstarjettarm.fl.m.
Eggert Claessen, hæstarjettarm.fhm.
Bankastjórar hins nýja Útvegsbanka voru skipaðir þeir:
Jón Ólafsson, alþm., framkv.stj. Fiskiveiðahlutafjeh Alliance.
Jón Baldvinsson, alþm-, forstj. Alþýðubrauðgerðarinnar í Rvík.
Helgi P. Briem, hagfræðángur, skattstjóri í Reykjavík.
Bankinn tók til starfa laugardaginn 12. apríl 1930 og hófust þá þeg-
ar mikil viðskifti. Höfðu sumir óttast, að innstæðueigendur mundu taka
út fje sitt, þegar nýi bankinn opnaði, en svo hefir ekki verið. Fyrstu vik-
una var tekið út lítið eitt meira en inn var
lagt. En því nær undantekningarlaust var
það, sem út var tekið, notað til greiðslu
skulda, eða til reksturs atvinnu. Var þag
samandregin fjárþörf þeirra, er eigi höfðu
náð í fje sitt frá þeim degi að Islandsbanki
lokaði, og þar til Útvegsbankinn opnaði. Þeg-
ar-frá leið, komst svo jafnvægi á þetta, og
eftir lokin, úr miðjum maí, urðu fleiri inn-
borganir í sparisjóð en útborganir, og hærri
fjárhæð samanlagt inn en út. Með hverri
ferð frá útlöndum aukast erlend viðskifti
bankans, og má gera ráð fyrir, að innan
skamms tíma hafi hann náð viðskiftasam_
böndum þeim, er íslandsbanki hafði áður. .—
Enda eru bankasambönd Útvegsbankans hin
sömu og Islandsbanki hafði áður.
Síðan bankinn tók til starfa hefir
hann veitt nokkur lán, aðallega til útgerðar,
en einnig nokkuð til verslunar og iðnaðar.
— 46 —