Morgunblaðið - 31.12.1963, Qupperneq 6

6
MORGUN BLAÐIÐ
Þriðjudagur 31. des. 1963 •
Ellert Eggertsson
Meðalfelli sjötugur
Áramótabrennur í Reykjavík
„Bóndi er bústólpi, bú ér land-
stólpi, því skal hann virður vel“.
ÞEGAR haldið er frá Reykja-
vík, inní Kjós liggur leiðin sunn
an Hvalfjarðar, og inn með Lax-
vog að sunnan. Þegar komið er
innfyrir smá sprænu, sem Skor-
á heitir, er komið að vegamót-
um, og er þá beygt til hsegri,
inn á svokallaðan Kjósarskarðs-
veg. Liggur leiðin eftir honum
upp að Meðalfelli. Þegar komið
er uppá samnefnt holt, vestán
við túnið á Meðalfelli — blasir
við vegfarandanum býlið Meðal-
fell. Stendur bærinn undir sam-
nefndu fjalli, og nær túnið fast
að fjallsrótum stórt og allt renni
slétt. Auk þess er verið að gera
að túni óræktarholt og mýrar-
bletti vestan við túnið. En neð-
an við túnfótinn liggur Meðal-
fellsvatn, ýmist spegilslétt eða
allúfið, eftir því hvernig „Kári“
blæs. Er þetta heillandi um-
hverfi, og eitt með því fegursta
hér í sveit. f þessu umhverfi,
hefir Ellert alizt upp og mót-
azt.
Áður var þarna annað býli,
Meðafellskot. Þar bjó síðast,
Þórður Edilsson læknir, þar til
'hann flutti til Hafnarfjarðar
1904. Var Meðalfellskot þá sam-
einað Meðalfelli, og hefir verið
ein jörð síðan.
Jóhannes Ellert, en það er
hans fulla nafn, þó að hann
gangi undir því síðara meðal
kunnugra, er fæddur 31. des.
1893 að Meðalfelli. Voru for-
eldrar hans sæmdarhjónin Eiín
Gísladóttir, prests að Reynivöll-
um, Jóhannesssonar og Eggerts
Finnssonar, Einarssonar, prests
að Reynivöllum. Afi og langafi
Ellerts bjuggu báðir á Meðal-
felli, Eggert faðir Ellerts bjó þar
frá 1886-1940. Eggert var mikill
umbótamaður eins og kunnugt
ér. Hann lauk námi við land-
búnaðarskóla í Noregi eftir 2ja
ára nám. Eftir að hann kom frá
Noregi beitti hann sér mikið
fyrir votheysverkum, og fleiri
nytjamálum í þágu landbúnaðar-
ins.
Ellert bjó félagsbúi við föð-
ur sinn á Meðalfelli 1925—42,
en tók þá við jörðinni með óðals
rétti, og bjó þar til 1959. Tók
þá við jörð og búi Gísli sonur
hans og kona hans Steinunn
Þorleifsdóttir af Akranesi. Ellert
hefir bætt jörðina mikið, bæði
með byggingum og ræktun.
Ellert naut allgóðrar menntun
ar í æsku. Hann lauk námi við
Flensborgarskólann í Hafnar-
firði og einnig við bændaskólann
á Hvanneyri. Hann hefir heldur
ekki farið varhluta af því að
starfa að málefnum sveitar sinn-
ar, þó að sumir kunni að telja
hann helzt til hlédrægan. Þær
em orðnar æðimargar stjórnir
og nefndir sem Ellert hefir ver-
ið kosinn í, bæði innansveitar og
utan, svo að vart verður tölu á
k<Mnið. Þessum man ég eftir í
fljótu bragði: í skattanefnd,
fræðslunefnd, hreppsnefnd, sýslu
nefnd, búnaðarfélagsstjórn,
forðagæzla, áburðakaup fyrir
sveitina, umboð fyrir Bruna-
bótafél. íslands, safnaðarfulltrúi,
í atjóm Bræðrafél., gjaldkeri
Raforkusjóðs og einnig karla-
kórs, form. U.M.F. „Drengs“,
virðingamaður, í stjórn Mjólkur
fél. Reykjavíkur, einnig í stjórn
Sláturfél. Suðurlands, og lengi
endurskoðandi reikninga þese,
og deildarstjóri um langt árabil.
Að sjálfsögðu er enn margt ó-
talið. Má af þessu ráða, að tölu-
vert hefir Ellert komið við sögu
þessarar sveitar. Að öllu þessu,
hefir Ellert unnið, með hinni
mestu samvizkusemi. Ellert var
einn með þeim fyrstu, sem eign-
uðust jeppa. Margan greiða hefir
hann veitt mér og öðrum, með
því, að aka til og frá um sveit-
ina, og útúr henni, í flestum til-
fellum, ef ekki öllum, án end-
urgjalds. Enda hverjum manni
greiðviknari.
Ellert er drengur góður, og.
glaður í vinahóp. Og hverjum
manni ólíklegri til þess að gera
öðrum órétt. Ef Ellert hefði
Framh. á bls. 21
í REYKJAVÍK verða að þessu
sinni 65 áramótabrennur á
gamlaárskvöld. Erlingur Páls-
son, yfirlögregluþjónn, skýrði
blaðinu frá því í gær, að í aðal-
brennunum, sem eru fimm, yrði
kveikt kl. 23.15 á gamlaárskvöld.
Erlingur kvað líklegt, að í öðrum
brennum yrði kveikt milli kl. 21
og 22. Stærsta brennan verður á
Klambratúni á vegum Reykja-
víkurborgar. Sagði Erlingur, að
bálkösturinn væri mjög stór og
í hann hefðu m.a. verið fluttir
nokkrir bátar. Hinar aðalbrenn
urnar verða við Ægitssíðu og
Sörlaskjól.
Hér fer á eftir listi yfir ára-
mótabrennurnar:
Austurbœr
1. Milli hitaveitustokks og
Langagerðis.
2. Á auðu svæði sunnan Hafn-
arfjarðarvegar, vestan Shell.
3. Suðaustur af Húsmæðra-
kennaraskólanum við
Hamrahlíð.
4. Á auðu svæði vestan Dal-
brautar.
5. Á auðu svæði milli Valsheim
ilis og Hafnarfjarðarvegar.
6. Á auðu svæði milli Stóra-
gerðis og Hvassaleitis, við
syðri enda Stóragerðis.
7. í gryfjunni fyrir sunnan hús
H. Ben. & Co. við Suður-
landsbraut.
8. Á auðu svæði út af Bolholti
á móti Kringlumýri.
9. Beint norður af Klepps-
vegi 52.
10. Á auðu svæði við Hallgríms-
kirkju.
11. Yið Bústaðaveg austan
braggahverfisins.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
Á auðu svæði austan Skip-
holts.
Fossvogsbletti 52.
Á auðu svæði austan Reykja-
veg»r.
Á túninu neðan við Laíigaf-
ásveg.
Á auðu svæði á Grensáshæð-
inni bak við Grensásveg
56—60.
Móts við Bústaðaveg 91.
Móts við Bústaðaveg 31.
Við Elliðaár austan Skeið-
vallar.
Sunnan Miklubrautar á móts
við Tunguveg.
Sunnan Suðurlandsbrautar
móts við Hálogaland.
Sunnan Miklubrautar móts
við Melavelli.
Norðan Miklubrautar móts
við Fagradal.
Á túninu norðan Suðurlands
brautar austan Álfheima.
Yestan Grensásvegar norðan
Ármúla.
Sunnan Miklubrautar vestan
Grensásvegar.
Vestan Álfheima móts við
Álfheima 36.
Norðan Langholtsvegar
austan Drekasunds.
Sunnan Barðavogs móts við
Barðavog 20.
Vestan Skeiðavogs sunnan
Keilis.
Norðan Njörvasunds við hús
ið nr. 20.
Vestan Njörvasunds við
húsið nr. 8.
Norðan Skipasunds við
húsið nr. 31.
Norðan Kleppsvegar við
húsið nr. 108.
Milli Kleppsvegar og Vatna-
garða.
Norðan Kleppsvegar við
húsið nr. 34.
37. Móts við Laugarnesveg 104.
38. Norðan Bólstaðahlíðar suna
an Kennaraskólans.
39. Móts við Hvassaleiti 113. ,
40. Móts við Hvassaleiti 46.
14. Vestan Dalbrautar norðan
Sundlaugavegar.
42. Sunnan sundlaugarinnar
í Laugardal.
43. Móts við Laugarásveg 34.
44. Milli Austurbrúnar og
Vesturbrúnar.
45. Móti Klúbbnum norðan
Borgartúns.
46. Á Víkingsvellinum.
47. Við Miklubraut og Kringlu-
mýrarbraut.
48. Milli Lönguhlíðar og
Stýrimannaskólans.
49. Sunnan Sogavegar móts vM
Akurgerði 25.
50. Á auðu svæði í Blesugróf.
51. Á íþróttasvæði Ármanns.
52. Á Kleppstúni.
53. Á auðu svæði norðan Klepps
vegar móts við Kambsveg.
54. Á Klambratúni.
Vesfurbœr
1. Á horni Faxaskjóls og
Sörlaskjóls.
2. í mýrinni fyrir vestan
Granaskjól.
3. Á auðu svæði við Brú í
Skerjafirði.
4. Á móts við Baugsveg 19.
5. Móts við Ægissíðu 54.
6. Móts við Ægissíðu 72.
7. í fjörunni við gatnamót
Faxaskjóls og Sörlaskjóls.
8. Móts við Faxaskjól 26.
9. Norðan Kapplaskjólsvegar
austan KR hússins.
10. Vestan flugvallarins sunnan
Reyk j avíkurvegar.
11. Við Granaskjól.
• TÍMINN FLÝGUR ÁFRAM
ENN eru komin áramót. Ýms
um okkar finnst sennilega,
að stutt sé síðan við fögnuð-
umum áramótum síðast. Marg
ir kvarta yfir því að tíminn
fljúgi bóks'taflega áfram. Þann
ig tala þeir, sem um nóg hafa
að hugsa og eru önnum kafnir.
ÞeLm vinnst aldrei tími til að
ljúka öllu, sem gera
þarf, en þeir nota tímann
kannski ekki alltaf jafnvel og
skyldi.
Okkur, sem alltaf vinnum í
stöðugu kappi visð tímann
finnst þess vegna undarlegt að
heyra fólk kvarta yfir því, að
það sé í vandræðum með verk-
efni — og hversu margir eru
ekki alltaf að leita að ein-
hverju, finna einhver ráð til
að „drepa tímann“? Það er
hreinasti óþarfi að „drepa
tímann“. Hér er þörf fyrir
allar hendur, miklu meira en
það. Hér geta allir haft næg
verkefni — og það er eðlileg-
ar að tíminn „fljúgi áfram“
nú á okkar dögum heldur en
að hann „standi kyrr“.
• HVAÐ ER MERKAST?
Og þegar við gefum okkur
tíma til að setjast niður og
'hugleiða hve tírninn líður
annars fljótt — þá komumst
við líka að raun um, að það
er ekkert smáræði, sem er að
gerast í okkar heimi. Hraði
atbui'ðarásarinnar eykst með
'hraðaaulkningu í samgöngum
og fjarskiptum. Stundum er
sem allt gerist í senn.
Meðan atburðirnir eiga sér
stað — og meðan þeir eru fersk
ir er ekki alltaf gott að gera
sér grein fyrir þvi, sem merk-
ast er. Og þegar við lítum yfir
farinnn veg við áramót, erum
við ekiki alltaf viss um það
hvað merkast hefur gerzt, hvað
það er, sem víðtækastar afleið
ingar mun hafa í náinni fram-
tíð, hvað af atburðum ársins
mun lengst geymast á spjöld-
um sögunnar. Það er í
stuttu máli ekki alltaf gott að
gera sér grein fyrir því, sem
skiptir mestu máli. En við
getum samt verið viss um, að
okkar kynslóð lifir mjög af-
drifaríkt tímabil í mannkyns-
sögunni — og það, sem gerzt
hefur á þessu ári — og annað
sem næsta ár ber í skauti sér
það á áreiðanlega eftir að hafa
víðtaekar afleiðingar, ekki
bara fyrir okkar kynslóð
— heldfur líka fyrir þá næstu.
• BARNABÖRNIN MUNU
SPYRJA
En ef við reynum að fara í
huganum eina öld fram í tim-
ann — og spyrjum síðan eins
og kennari í skólabekk. Hvað
gerðist merkast árið 1963?
Hvað verður afkomendum
okkar minnisstæðast í sam-
bandi við árið 1963, þegar þau
eru búin að lesa sögubókina
sína árið 2063? Kannski verður
ekki minnzt á árið 1963 — og
þó. Á þessu ári hafa gerzt at-
burðir, sem áreiðanlega míinu
standa í sögubókum eftir 100
ár. Við höfum lifað, við höfum
öll orðið vitni að a.m.k. einum
viðburði, sem ekki verður máð
ur út af spjöldum sögunnar
í bráð. Það eru atburðirnir,
sem áttu sér stað í Dallas fyrir
nokkrum vikum. Þeir hafa
sennilega baft dýpri áhrif á
allt manrikyn en nokkrir aðrir
atburðir érsins — og þeir hafa
verið stærri lexía fyrir heim-
inn en flest annað, sem gerzt
hefur á þessu ári.
Börn okkar og barnabörn
munu spyrja okkur: Mannst
þú eftir því, þegar Kennedy
Bandarílkjaforseti var myrtur?
Hvernig var það? Hvernig
brást fólkið við? Segðu okkur
frá því.
Og margir okkar eiga eftir
að segja þá sögu aftur og aftur,
því á þessu ári höfum við oið-
ig vitni að því, sem ekki gleym
ist. Við höfum lifað heimssögu
legar stundir. Enn einu sinnL
Slíkir atburðir hafa djúp áhrif
af þvi að þeir vekja fólk til
umihugsunar, vekja fólk upp
af móki hversdagsleikans — og
í þessu tilifelli verður okkur
ljóst, að þrátt fyrir allar til-
raunir okkar, þrátt fyrir allar
aðgerðir sem eiga að lyfta
okkur hærra, þá erum við enn
langt niðri --- og að sumu
leyti hefur miðað skemmra
en við héld'um. Enn er baráttan
milli hins góða og illa í frum-
stæðri mynd og svo heldur
áfram.
En kannski á mannfólkið
eftir að vakna upp við góðan
draum, sönnun þess, að árið
1963 hafi mannskepnan í raun-
inni verið ósköp varuþróuð?
Samt er sennilega langt í land.
• AÐ BYRJA NÝJAN
KAFLA
Þegar líðandi ár er hvatt og
nýju ári heilsað fer vart hjá
því að flestir finni nálæ-gð
tímamótanna, sem að visu eru
aðeins tímamót á pappírnum.
eins og kallað er. En þetta
eru viðurkennd skil á mili
flortíðar og framtíðar — og
þau hjálpa e.t.v. einihverjum
til að byrja upp á nýtt — eða
gleyma. Menn eru fullir af góð
um ásetningi alveg eins og um
síðustu áramót — staðráðnir
árs. Þeir eru ríkari af reynslu
í að geyma vel lærdóm heils
árs. Þeir eru ríkari af reynslu
og minningum. En í samein-
ingu höfum við skapað sögu
og við ætlum að halda henni
áfram þótt við ráðum sjaldnast
atburðarásinni sjálf. Þegar við
þökkum 'hvert öðru samfylgd-
ina og byrjum nýjan kafla, þá
bugleiðum við ósjálfrátt það
merkasta, sem gerðist í síð-
asta kafla og við vonum, að
sögupersónurnar hafi lært eitt
hvað af honum.
GLEÐILEGT ÁR !