Morgunblaðið - 24.11.1964, Blaðsíða 20

r
20
MORGUNBLAÐIÐ
ÞriSjudagur 24. nóv. 1964
Frú Pandit fetar
í fótspor Nehrus
Er í framboði í kjördæmi hans
við aukakosningar í dag
ÞÓTT stutt sé síðan Nehru,
fyrrum leiðtogi Indverja, lézt,
eiga ættingjar hans fullt í
fangi með að halda við því
áliti, sem hann hafði áunnið
sér meðai landsmanna, og
hafa þeir ncyðzt tii að leita
aðstoðar Shastris, arftaka
Nehrus.
íbúar Phulpur, kjördæmis
Nehrus í Uttar Pardesh ríki,
ganga til kosninga í dag til
að kjósa sér nýjan þinigmann.
Frambjóðandi stjórnarflokks-
ins er systir Nehrus, frú
Vijaja Lakshmi Pandit, fyrr-
um sendifulltrúi Indlands í
London, sendiherra í Washing
ton og Moskvu, og eitt sinn
forseti Allsherjarþings Sam-
einuðu þjóðanna. Keppinaut-
ur hennar um þingsætið er
Saligram Jaiswal, frambjóð-
andi Sambandsflokks sósial-
ista.
Þótt Jana Sangh, flokkur
róttækra Hindiúa, bjóði einnig
fram vi'ð þessar aukakosning-
ar, benda allar líkur til þess
að baráttan verði aðeins milli
frú Pandit og Jaiswals.
Að undanförnu hafa mörg
indversk blöð, þeirra á meðai
máigagn stjórnarinnar, dreg-
ið í efa að frú Pandit muni
bera sigur af hólmi, þrátt fyrir
vinsaeldir Nehru-fjölskyldunn
ar. Þessvegna var leitað á náð
ir Shastris. Og hann braut all-
ar fyrri venjur þegar hann fór
til Phulpur til aðstoðar frú
Pandit, því forsætisráðherra
Indiands hefur hinga'ð til látið
aukakosningar afskiptalausar.
Nehru vann yfirburðasigra
í Phulpur við tvennar fyrstu
kosningarnar þar, en árið 1962
mætti hann skæðum keppi-
naut, dr. Kam Manohar Lohia,
frambjóðanda indverska sósí-
alistaflokksins. Dr. Lohia
hlaut þá 54.360 atkvæði, en
Nehru 118.934. Lýsti dr. Lo-
hia því yfir eftir kosningarn-
ar að „næst þegar íbúar Phul-
pur ganga til kosninga mun
ég sjá um að þeir afsanni
goðsögnina um Nehru fyrir
fullt og allt og á áhrifaríkan
hátt.“
Stjómarflokkurinn og rikis
stjórn Shastris áttu í miklum
erfiðleikum með að ákveða
frambóðið í Phulpur. Pyrst
var ákveðið að fela frú Gandi,
dóttur Nehrus, sem nú er upp-
lýsingamálaráðherra í stjóm
Shastris, framboðið. En eftir
að hún hafði litast um í Phul.p
ur og kynnt sér ástandið tii-
kynnti hún stjórn Kongress
flokksins að hún kærði sig
ekki um það.
Stjórnmálaleiðtogar í Phulp
ur ráðlögðu einnig frú Pandit
að leggja ekki út í kosninga-
vöru og skort á nauðsynjum.
Jaiswal hamrar stöðugt á því
að Kongressflokkurinn hafi
algjörlega brugðizt þeim kröf
um, er til stjórnarflokksins
voru gerðar.
Þótt undarlegt miegi teijast,
álíta margir í Phulpur að
Nehru hafi ekki sinnt kjör-
dæmi sínu sem skyldi. En
það vill svo til að Nehru vildi
ekki sæta þeirri ásökun að
hann hyglaði um of að eigin
kjördæmi á kostnað annarra,
og gekk svo langt að gefa ósk-
um kjósenda sirma lítinn
gaum.
Þetta hefur m.a. orðið til
þess að á framboðsfundi Jana
Sangh var ræðumanni Hind-
úa ákaft fagnað er hann sagði:
„Nehru var fulltrúi ykkar á

Frú Vijaya Lakshmi Pandit.
baráttuna þar, en hún tók
engu að síður að sér fram-
boðið. Eins og hún sagði á
framboðsfundi: „Sá sem er
hræddur, verðskuldar ekki
frelsið. Sá sem vill sinna
stjórnmálum, verður að vera
við öllu búinn." A'ð því er
varðar Jaiswal hefur frú
Pandit gífurlega yfirbúrði.
Um 12 ára skeið var hún í
alþjóða sviðsljósi. Engin ind-
versk kona er jafn áhrifamikil
og hún. Árið 1937, þegar hún
var 37 ára, varð hún fynsti
Indverjinn, er fékk sæti í Ný-
lendustjórn Breta.
Mikill mannfjöldi sækir
jafnan framboðsifundi hennar.
Mörgum vöknar um augu við
að sjá hana vegna minningar-
innar um bróður hennar. En
efnahagserfiðleikamir í héxað
inu verða til þess að efla fylgi
við frambjóðanda sósíalista. í
Phuipur búa menn við stöð-
ugt hækkandi ver'ð á korn-
a'ð ýta undir kröfu sína um
áhrifaembætti innan ríkis-
stjórnarinnar í Nýju Delhi.
Shastri á erfitt með að virða
að vettugi kröfu frú Pandit.
En hinsvegar, eins og blaðið
Bombay Free Press Journal
hefur bent á, verður frú Gand
hi að víkja úr stjórninni ef
frú Pandit tekur þar sæti.
Frænkurnar tvær greinir á í
grundvallaratriðum bæði að
því er varðar innan- og utan
ríkismál. Einnig er talið a’ð
fleiri ráðherrum reynist erf-
itt að sitja áfram ef frú Pand
it kemst í áhrifastöðu.
Sumir kunnugir telja að
frú Pandit muni frekar kjósa
að halda sig utan ríkisstjórn-
arinnar, ef hún ber sigur af
hólmi, og koma fram sem öt-
ull en vingjarnlegur gagnrýn-
andi ríkisstjórnar og stjórnar
flokks. Telja þeir að hún vilji
með því afla sér frekari al-
mennra vinsælda áður en hún
gefur metorðagirni sinni iaus-
an tauminn, en meðal fram-
tíðardrauma hennar ér hugs-
unin um að ver'ða fyrsta kon-
an, sem gegnir embœtti for- ■
sætisráðherra á Indlandi.
(Lausl. þýtt úr Observerj.
1«
Lal Bahadur Shastri
þingi í nærri hálfan annan
áratug. En afrekaði hann
nokkru fyrir ykkur? Bendið
mér á eitthvað, sem hann
hefur gert til að draga úr
neyð íbúanna í Phulpur."
Ef frú Pandit ber lægri hlut
í kosningunum í PhulpUr, er
þar með lokið stjórnmálaferli
hennar. En sigri hún, mun
hún nota umboð kjósenda til
Jawaharlal Nehru.
— Brýn nauðsyn
Framhald á bls. 13.
y.ði sérstakur sjóður til þess að
gera þessa flutninga kleifa.
— Á þessu voru talín einkum
tvö tormerki. Ekki væri unnt að
flytja síldina óskemmda svo
langa leið og flutningarnir yrðu
óheyrilega dýrir, ef leigja ætti
sérstaklega útbúin flutningaskip í
því skyni. Þá var því einnig hald-
ið fram, að síldveiðiskipin myndu
ekki fást til þess að flytja sild-
ina alla þá leið, þótt ráð yrði
fundið til að flytja hana ó-
skemmda.
Hægt aff flytja.síldina óskemmda
— Síldina er hægt að flytja
óskemmda frá Austurlandsmið-
um til Norðurlandshafna. í því
eambandi þykir mér rétt að
benda á, að meirihluti þeirrar
eíldar, sem Vestur-Þjóðverjar
taka til alls kyns vinnslu í hafn-
arborgum sínum, er ísuð um
Iborð í veiðiskipunum og er hún
venjulega margra daga gömul er
vinnslustöðvarnar taka við henni.
Einnig er nauðsynlegt að kanna,
hvort unnt sé að flytja síldina
óskemmda langa leið á annan
hátt en ísaða.
— Hvað kostnaðarhliðina snert
ir tel ég að hana megi leysa þann
ig, að ákveðnum hluta síldar-
verðsins verði ráðstafað í sérstak
an sjóð, sem varið verði til að
greiða fyrir flutningi söltunar-
hæfrar síldar til þeirra staða,
eem skortir síld vegna veiði-
brests á nærliggjandi miðum. Á
ég þá við, að sjóðnum yrði varið
til þess að greiða sérstakar upp-
bætur til þeirra veiðiskipa, sem
flytja vildu síldina ísaða og til
þátttöku í kostnaði við flutning
eölunarhæfrar síldar með sérstak
lega útbúnum síidarflutninga-
skipum. Ekki teldi ég óeðlilegt,
að síldarsaltendur á viðkomandi
vinnslusvæði, sem ekki fenigju
#íld ella, legðu eitthvað af mörk-
um í sama tilgangi. Fleiri fjár-
öflunarleiðir fyrir slíkan sjóð
kæmu einnig til greina.
— Vegna hinnar miklu síldar-
gengdar fyrir Austurlandi, hefur
miklu fjármagni verið varið til
uppbyggingar síldarvinnslu-
stöðva þar. Af sömu ástæðum
befur miklu fjármagni verið var
ið til annarra framkvæmda á því
svæði.
— Tækist nú svo illa til, að
síldin hyrfi af Austurlandsmið-
um og veiddist t.d. aðeins fyrir
vestanverðu Norðurlandi, væri
þá rétt að leggja árar í bát aust
anlands og kasta á glæ öllum
verðmætunum þar?
— Og hvemig væri þá aðstað-
an til að taka á móti síld á Norð
urlandi ,ef fólkið væri horfið
„suður“ í millitíðinni og síldar-
vinnslusöðvarnar grotnaðar nið-
ur?
Skúk
í ÁTTUNDU umferð á skákmót
inu í Tel Aviv tókst Júgóslafan-
um Gligoric að sigra fyrrverandi
heimsmeistara M. Botvinnik;
eftir tíu klukkustunda baráttu.
Gligoric fórnaði tveimur peðum
fyrir hraða útkomu manna
sinna, og þegar skákin fór í bið
hafði Botvinnik orðið að gefa
bæði peðin til baka auk tveggja
í viðbót. í síðari setunni gaf
Gligoric eitt peð til baka og þá
sá Botvinnik að frekari barátta
var vonlaus og gafst upp.
Úrslit í 9. umferð í C-riðli
Tyrkland: 3 írland: 1
Kólumbía: 2% Grikklland: líé
Frakkland: 3% Monarko: 14
ísland: 314 — íran: 14
Finnland: 314 Mexico: 14
Indland 2 Puerto Rico: 2
Sviss: 3 Venzuela: 1
í tíundu umferð urðu úrslit
þessi í sama riðli!
Venezuela 3 Puerto Rico: 1
Sviss: 214 Finnland: 114
íran: 2 Mexco: 2
ísland: 4 Monaco: 0
Kólumbía: 2 — Frakkland: 2
í 11. umferð er vitað um þessi
úrslit:
írland: 114 Grikkl.: 114 og 1 bið
Tyrkland: 2 Frakkl.: 2 og 1 bið
Sviss: 2 íran: 1 og 1 bið
ísland: 114 Kólumbia 14 og 2 bið
Venezuela: 2 Indland: 2 og 2 bið
í 11. umíerð í A-riðli fóru
leikar svo:
U.S.A.: 2 Pólland: 1 og 1 bið
Rúmenía: 314: Spánn: 14
Júgóslafía í Tékkar: 1 og 1 bið
Búlgaria: 2 ísrael: 0 og 2 bið
U.S.S.R.: 3 Argentína: 0 og 1 bið
V-Þýzkal.: 3 Kanada: 0 og 1 bið
Ungverjal.: 2 Holland: 0 og 2 bið
Röðin í riðlunum eftir 11 um-
ferðir er þessi:
A-riffill.
1. U.S.S.R. 30 og 2 bið
2. V.-Þýzlaaland 2514 — 2 —
3. Júgóslafía 2514 — 1 —
4. Ungverjaiand 2414 — 1 —
5. Tékkar 2314 — 1 —
6. Rúmenía 23 —
7. U.S.A. 2214 — 1 —
B-riffill.
1. A-Þýzkaland 3014 og 2 bið
2. Danir 2614 — 1 —
3. Svíþjóð 25% — 2 —
4. Kú,ba 2514 — 1 —
C-rilI.
Sviss 31 og 1 biðskák.
Finnland 31.
ísland 2914 og 1 biðsk'ák.
Colombia 3914 og 1 biðskák.
D.-riffilI.
1. Ástralía 18
Vestur Þjóðverjar unnu fræg-
an sigur gegn Sovétskákmeist-
urunum í 5. umferð. Á fyrsta
borði áttust við þeir Smyzlof og
Unzicker.
Hvitt: Smyzlof.
Svart: Unzicker.
Katlana byrjun.
1. c4, Rf6. 2. g3, e6w 3. Bg2, d5.
4. Rf3, dxc4. 5. Da4t, Dbd7.
6. Dxc4, a6. 7. Dc2, Hb8. 8. O-O,
Be7. Ra3, 0-0. 10. Rc4, c5. 11.
a4, b6. 12. d3, Bb7. 13. Bf4, Ha8.
14. e4, Bc6. 15. Bd2, Re8. 16. Bc3,
BLAÐINU hefur borizt frá Bóka
forlagi Odds Björnssonar, annað
bindi af Vestur-íslenzkum ævi-
skrám, sem séra Benjamín Krist
jánsson frá Laugalandi hefur
búið til prentunar. Þetta bindi
er mjög vandað að öllum frá-
gangi eins og hið fyrra og hefur
iþað fram yfir allar aðrar ævi-
skrár og ættartölur að það er
prýtt myndum af miklum fjölda
þeirra manna er það fjallar um.
í bindinu, sem er 425 síður að
stærð, eru 500 mannamyndir.
í formála segir séra Benjamín
að með þessu bindi hafi meira
verið sveigt inn á þá leið að
taka heila ættbálka, þar sem
kostur hefur verið á nægum upp
lýsingum, segja fyrst frá land-
námsmanninum og gera síðan
meiri eða minni grein fyrir öll-
um afkomendum hans lífs og
liðnufn. Hefur þessi aðferð þann
kost, að betra er að átta sig á
skyldleika manna, auk þess sem
ekki þarf að telja sömu ættfeð-
uma á mörgum stöðum.
— Vitanlega kostar þetta
miklu meiri fyrirhöfn og er
naumast vinnandi verk nema
með góðri samvinnu við hlutað-
eigendur, segir séra Benjamki
ennfremur.
Loks segir höfundur að (þriðja
Rd6, 17. Rfe5, Rxe5. 18. Rxe5,
Bb7. 19. b3 Dc7. 20. Hacl, Hac8.
21.Bb2, b5. 22. d4, f6. 23. Rd3,
Bxe4. 25. dxc5, Bxb2. 25. Kxb2,
Dc6t. 26. Kgl, Rb7. 27. De2, e5.
28. Hfdl (?), bxa4. 29. bxa4,
Dea4. 30. Rxe5, fxe5. 31. Dxe5,
Hf7. 32. De6, Hxc5. 33, Hal, Dc6.
34. Gefiff. Smyzlof lét mann af
hendi, sennilega í þeirri von að
ná kóngssókn gegn svarti, en sú
von brást gjörsamlega.
bindi þessa verks sé nú í undir-
búningi og muni fylgja þvi við-
aukar og leiðréttingar við bæði
fyrsta og annað bindL
Bókin er prentuð í Prentverki
Odds Björnssonar h.f. á einkar
vandaðan pappír og hin smekk
legasta að öUum frágangL
aff auglýsing
í útbreiddasta blaðinu
borgar sig bezt.
Vestur íslenzkar
æviskrár 2. bindi