Morgunblaðið - 24.11.1964, Blaðsíða 23

( Þriðjudagur 24. nóv. 1964
MORCUNBLAOIO
23
Norskur reksturs-
sérfræðingur á ferð
Flutti hér fyrirlestra og veitti ráðleggingar
Hjalti Geir Kristjáinsson, Kristján Siffgeirsson og Timo
Sarpaneva.
SIMON Marcussen, forstjóri
Grossistforbundets Rasjonaliser-
ingskontor í Osló, var nýlega á
ferð hér á vegum Heildverzlun-
arinnar Heklu fyrir milligöngu
Fél. ísl. stórkaupm. Marcussen er
hagfræSingur að mennt, og fyr-
irtæki það, er hann veitir for-
stöðu, er deild norsku stórkaup-
mannasamtakanna. Að því standa
um 800 fyrirtæki í Noregi.
Hjá fyrirtæki Marcussans
vinna margir sérfræðingar á
sviði verzlunar og viðskipta, og
er srtarf þeirra aðaillega fólgið í
því að ráðleggja fé'agsimönniim
stórkaupm.samtakanna um allt er
Sérstæð sýning glermuna
OPNUÐ hefur verið sýning
hjá Kristjáni Siggeirssyni h.f.
I.augavegi 13 á mjög sérstæð-
um glermunum. Ber sýningin
nafnið „GL,ER“ og eru sýning
armunir gerðir af víðkunnum
finnskum listamanni, Timo
Sarpaneva. Er sýningin hald-
in í hans nafni, enda eru sýn-
ingargripir og fyrirkomulag
sýningarinnar að hans fyrir-
sögn. Var sýning þessi haldin
í Stockhólmi í september s.i.,
en fór þaðan til Parísar, þar
sem hún var opnuð í október-
mánuði og er nú komin hing-
að til Reykjavíkur.
Timo Sarpaneva er fæddur
í Helsinki ári’ð 1926. Hann
stundaði nám í Finnlandi og
hefur starfað þar, en sýningar
hefur hann haldið víða um
heim og listmuni eftir hann er
að finna á mörgum viðurkennd
um listasöfnum. Glermunasafn
hans, sem nú er hafin sýning
á hér, er að margra hygigju
eitt hið markverðasta, sem
fram hefur komið um langan
tíma í finnskum gleriðnaði.
Hér er um að ræða endumýj-
un, sem er ekki aðeins fólgin
I nýjum formum, heldur er
þetta gagnger nýjung í við-
horfinu við gleri og meðferð
þess.
Listmunirnir eru framleidd-
ir hjá Karhula-Ittala glerverk
smiðjunum í Finnlandi en for
stjóri útflutningsdeildar fyrir-
tækisins Ainamo er komin
hingað til lands vegna sýning
arinnar. Einkaumboð á íslandi
hefur Kristján Siggeireson h.
f. Sýningin verður opin í dag
og næstu viku frá kl. 9 árd.
til kl. 10 e. hád.
varðar rekstur og fra-mtíðar-
skipulag íélaga þeirra. Það er
sama hve vel fyrirtækin eru rek
in, all'tiaf eru möguleikar á að
bæta reksturinn. í Noregi er það
reynsla okkar að stæretu og
bezt reknu félögin eru beztu við
skiptavinir okkar, s*agði Marcus-
sen. Hér ér ekki beinlínis um
starfsskipulag að ræða, heldur
er starf okkar miklu yfirgnpis-
meira.
Marcussen dva'ldi hér í hálfan
mánuð og flutti m.a. fyrinestur
um . reksturssikipulag og starf-
semi félags síns í Háskólanum.
— En að öðru leyti starfaði
hann að því að kynna sér
rekstur Heildverzlunarinnar
Heklu. Starf mitt hér gefur
góða mynd af tilgangi okkar,
segir hann. Hér kynntist ég
reks-tri hverrar d-eildar Heklu,
hvernig s'bfnfé nýtist í deildun
um og -hvemig vinna skiptist.
Einnig kynnti ég mér bókhald
dei' d'anna, og hvernig fylgzt er
m*eð a/fkomunni frá degi til dags.
Þótt ég hafi ekki getað gefið ráð
leggingar, sem að gagni koma á
stundinni vagna þess að hér er
um vel rekið fyrirtæki að ræða,
þá hef ég unnið að því að gera
áseitlun um framitíðarþróun o-g
Meira
Ijós
RAFVEITUR ríkisins hafa látið
fara fram athugun á því, að ef
rafveitan væri lengd um 14 til
15 km. út frá Höfðakaupstað,
væri hægt að ná til 10 sveita-
býla, sem enn hafa ekki fengið
orkuna og ljósið frá veitunum
og auk þessara 10 bæja eru tveir
bæir á þessu svæði í byggð yfir
sumarið, oig annar þeirra vildis-
jörð, sem ólíklegt er að fari í
eyði og þessu til viðbótar er
éformað m-eð stofnun nýbýlis á
komandi vori.
Á bæjum þeim, sem hér um
ræðir, eru möguleikar fyrir
mikla aukningu landbúnaðar-
framleiðslu, og til undirbúnings
því að svo megi verða, hafa verið
ræstir þar fram nokkur hundruð
ha. mýrlendis, sem nú bíða þar
með sinn blundandi gróðurmátt.
eftir því að jarðræktarmaðurinn
komi með sinn töfrasprota og
gefi moldinni líf og klæði landið
oytjajurtum. Hér veltur því
eðeins á því að maðurinn láti sitt
ekki eftir liggja. Nú hagar þann-
ig til, að á umræddum bæjum
er margt af fólki á þeim aldri, að
eðlilegt er að það fari að stofna
*ér heimili, og veltur þá á miklu,
eða jafnvel öllu, fyrir byggðar-
Jagið, að aðstaða til heimilis-
myndunar sé sem bezt. Fyrir því
beini ég máli mínu til raforku-
málastjórnar landsins, að hún
komi til móts við okkur og
veiti rafmagni út á umrætt svæði
nú á næsta sumri, út í Skaga-
hreppinn. Það myndi mega segja
sem svo, að okkur væri ekki
vandara um, en öðrum, að bíða
þeirra þæginda sem rafmagn-
inu fylgja og getur það átt við
um ok-kar hina eldri sem aldrei
munum flýja atthagana hvað
sem á dynur, en gagnvart unga
fólkinu sem ég gat um fyrr,
gæti það verið of seint, því hér
myndi fara sem svo víða annars
staðar, að fari það að heiman
er óvist um endurkomuna, og þá
væri meiningarminna að vera
að kosta til fyrir gamla fólkið
eitt. Ég veit ekki til að Hag-
hreppingar hafi stundað þá
bjargræðisvegí að biðja, en nú
-gerum við það, og því aðeins að
okkur finnst mikið við liggja.
Þýzka stórskáldið Göthe hróp-
aði til alföður, þegar það sá
myritur dauðans nálgast: „Meira
ljós“. Nú legg ég orð hans mér í
munn og beini þeim til raf-orku-
málastjórnar og segi: „Gefið
ok-kur meira ljós, meiri orku,
meiri hita.
Það má segja að ekki sé um
lítið beðið, en ég hef þá trú að
við munum ávaxta það pund,
sem okkur verður fengið.
P.trReykjavík, 16. nóv. 1964
Sigurður Björnsson
. oddv.
vtjorn Sfómannafélags
Reykjavíkur sjálfkjörin
FRAMBOÐSFRESTUR til stjórn
nrkjörs í Sjómannafélagi Reykja-
vikur rann út kl. 22 sl. föstudag.
Fram kom aðeins einn listi frá
trúnaðarmannaráði félagsins, og
varð hann því sjálfkjörinn. — í
•tjórn fyrir næsta starfsár verða
því þessir menn:
Formaður: Jón Sigurðsson.
Varaform.: Sigfús Bjarnason.
Ritari: Pétur Sigurðsson.
Gjaldkeri: Hilmar Jónsson.
Varagjaldkeri: Kristján Jó-
hannsson.
Meðstjórnendur: Pétur Thor-
arensen og Karl E, Karlsson.
í varastjórn: Óli Barðdal, Jón
Helgason, Sigurður Sigurðsson.
— Mikil hey
Framhald af bls. 22.
vist og verðlaun veitt. Enda þótt
að spilið sjálft sé vitlaust, þá
gefur það þó tækifæri til þess
að efna til félagsskapar og það
er góðra gjalda vert. Allir þurfa
á félagsskap náungans að halda
og samgöngur í sveitum eru nú
ekki lengur Þrándur í götu þess
að félagslífi margvíslegu sé hald
ið uppi. Leiklist hefur hins vegar
lagzt hér niður og er það miður
farið en játa verður staðreyndir
á því sviði sem öðrum.
Gunnar Sigurðsson.
Simon Marcussen
vöxt félagsins í samráði við for-
stjórann og hina ýmsu deildar-
stjóra. En margir þeirra eiga yfir
20 ára starfsferil hjá Heklu, sem
er ekki nema 30 ára.
í Noregi er það vernja stærri
fél'a-ganna að láta reglubundið
kanna reksturinn, því það vill
koma fyrir að félögin staðni með
aldrinum. En það er okkar verk
efni að koma í veg fyrir að svo
fari. Einnig höfuim við tækni-
fræðingia, sem leiðbeina við
skipulagningu og nýsmíði skrif-
stofu- og iðnaðarhúsnæðis, svo
og birgðaskemma, en á því
sviði hafa orðið miklar
framfarir á undanförnum ár-
Framh. á bls. 25
Fyrsta stjórn nýstofnaðs félags matráðskvenna á sjúkrahúsum.
Standandi, talið frá vinstri: Guð rún Pálmadóttir, formaður, Snji
fríður Jónsdótir, gjaldkeri og Jó hanna Ingólfsdóttir, ritari. Sitj-
andi eru: Soffía Guttormsdóttir og Sigrún Arnórsdóttir.
Matráðskonur á sjúk-
rahúsum stoðna lélag
Endurbætur á eldhúsum og menntun
matráðskvenna aðaláhugamálið
NÝLEGA var sett á stofn nýtt
félag, Féiag sjúkrahúsmatráðs-
kvenna, og hélt félagið sinn
fyrsta aðalfund 15. september s.l.
Matráðskonur á sjúkrahúsum
hafa aldrei haft með sér neinn
félagsskap fyrr, hó þær myndi
orðið nokkuð stóra stétt. 24
sjúkmhús eru á landinu, þar sem
matreitt er fyrir allt upp í 400
—500 manns á dag, eins og á
I.andspítalanum, og bæði ráðs-
konan og aðstoðarráðskonan á
hverjum st-ið geta gerzt félagar
í hinu nýja félagi.
í stjórn voru kosnir: Guðrún
Pálmadóttir á Landspítalanum,
formaður; Jóhanna Ingólfsdóttir
á Landspítalanum, ritari; Snjá-
fríður Jónsdóttir á Reykjalundi,
gjaldkeri, og meðstjórnendur:
Sigrún Arnórsdóttir á Fæðingar-
heimilinu og Soffía Guttormsdótt
ir á Kópavogshæli. Fréttamaður
Mbl. hitti þær snöggvast að máli
og sögðu þær frá aðalmarkmiði
hins nýja félags.
Markmiðið með stofnun félags-
ins er að vinna að framfaramál-
um og kjaramálum matráðs-
kvenna. Mikill áhugi er t.d. rikj-
andi á því að beita sér fyrir ýms-
um umbótum í eldhúsum sjúkra-
húsanna, sem lítil áherzla hefur
verið lögð á. — Við vitum að
þetta stendur til bóta með eld-
húsin, en okkur þykir langt að
bíða eftir því, segja þær.
Annað sem félagskonur hyggj-
ast beita sér fyrir, er að koma
upp sérskóla fyrir matráðskon-
ur. Hér hefur ekki verið krafizt
nein-nar ákveðinnar menntunar,
aðeins ráðnar konur með góða
þekkingu á matreiðslu og sjúkra-
fæði ekki verið talin sérgrein. Á
Norðurlöndum þurfa ráðskonur
á slíkum stofnunum að ganga
í sérstakan skóla í 2—3 ár, en
hafa áður lært matreiðslu í skól-
um eða starfi. Slíkum skóla fylg
ir verklegt nám í eldhúsum
sjúkrahúsanna. Nokkrar íslenzk-
ar stúlkur hafa að vísu farið
utan til slíks náms, en þæ. nafa
þá setzt að úti á eftir. Af þessum
sökum er ekkert framboð af með
ráðskonum með tilheyrandi
menntun og í rauninni ekkert
framboð af konum, sem vitja
taka þessi störf að sér. Nú telja
matráðskonurnar að þörfin fyr-
ir konur í slíkar stöður verði
brýnni en nokkru sinni með til-
komu nýrra sjúkrahúsa. Og hvað
gerir stúlka sem vill fá menntun
til að verða matráðskona? Meðan
engin-n skóli er til hér, getur
hún snúið sér til hins nýja félags
og fengið upplýsingar. Og ekki
er ómögulegt að það geti aðstoð-
að hana við að komast á réttan
skóla á Norðurlöndum. Vonast
félagskonur til að geta unnið
málinu gagn með því að gera
stúlkum auðveldara að leggja
þetta starf fyrir sig og afla sér
menntunar í það.
Vandræðin að fá konur í' stöð-
ur matráðskvenna eru svo mikil
nú þegar, segja þær, að sums
staðár kemst ráðskonan alls
ekki í frí nema einhver leysi
hann af fyrir persónulega greiða
semi. Og þó stöður á stórum
sjúkrahúsum losni, kemur fyrir
að engin sæki um þær. — Það
gengur auðvitað ekki að byggð-
ir séu spítalar, en enginn fáist til
að sjá Um matinn þar, segja þær.