Morgunblaðið - 27.11.1965, Blaðsíða 6

6
MORGU N BLAÐIÐ
i
Laugardagur 27. nóv. 1965
RABBAD VIÐ JON
A LAXAMÝRI
Ný gerð leigubílo hér
Ei hér væri engin gréðurmold,
þú væri hér engin þjéð
ÞÓTT VIÐ gjarna viljum fylgj-
ast með öllum nýjungum á sviði
landbúnaðar megum við ekki al-
veg gleyma því að oft getur það
verið gott, sem gamlir kveða.
Við erum kannski ekki ávallt
sammála þeim, en við megum
aldrei flýta okkur svo að við
gefum okkur ekki tíma til að
hlusta á þá. hessvegna setjumst
við niður og röbbum nokkra
stund við gamlan þul og reynd-
an bónda, Jón E. Þorbergsson á
LaxamýrL Fyrst segir hann okk
ur almennar fréttir úr héraði.
— Það spratt seint hjá okkur
í vor og alltaf var heldur kált
í sumar og spretta varð aldrei
mjög mikil. Nýting á heyjum
var þó góð hjá okkur og hey-
skapur í meðallagi. Garðávextir
voru hinsvegar rýrir.
— Og hverju vilt þú svo spá
inn 1 framtíðina og hvaða hug-
leiðingar hefir þú um hags-
munamál bænda?
— Ég tel bændur varða mest
að hirða til fulls og nota bú-
peningsáburðinn. Þeir þurfa
einnig að fá jarðvegsrannsóknir
1 túnin til þess að vita hvemig
á að bera á. Þá tel ég að bænd-
ur þurfi að auka útflutning land
búnaðarvara til þess að fá
meiri peningaveltu í landbúnað
inn svo meira sé hægt að fram
kvæma. Við eigum að draga úr
því að flytja vöruna út sem hrá
efni og fullvinna hana betur
heima áður en hún er flutt út
og stefna verður að því að eng
ar útflutningsuppbætur þurfi.
Ég tel að flytja megi út án upp-
bóta, sauðfjárafurðir svo sem
unna ull og ullarafurðir og aðr
ar afurðir af sauðfé, sem betur
eru unnar en nú er gert, hesta,
vatnaíisk og jafnvel heymjöl og
heyköggla. Mér virðast engar
líkur til að hægt verði að flytja
út mjólkurafurðir, enda er nú sú
breyting á döfinni að bændur
eru að draga úr mjólkurfram-
leiðslunni og hefja sauðfjárrækt
f staðinn og auka fjölbreytni í
framleiðslu. Mér þykir trúlegt
að ekki líði langt þar til vöntun
verður á mjólk og mjólkurvör-
um hér í landinu.
— Ég er nýkominn ofan úr
Borgarfirði, heldur Jón áfram.
■— Þar hitti ég m.a. tvo bændur,
sem haft hafa um tugi ára hvor
um sig þetta 25—30 mjólkandi
kýr. Nú eru þeir báðir alveg
hættir við kúabúskapinn en
fara inná sauðfjárrækt, svína-
rækt og fleira. Þá er þess að
geta að það er miklu meiri vinna
▼ið kýrnar. Einnig hafa sauðfjár
efurðir hækkað og verðhlutfall
ið milli þessara afurða batnað
og loks er þess að geta að saUð-
fjárpestirnar eru ekki sá vágest
ur sem þær voru. Annars finnst
mér nú að miðað við margt
annað væri ekki hátt verð á
mjólk þótt líterinn kostaði 10 kr.
Tökum t.d. gosdrykki og öl, sem
▼íða er selt á miklu hærra verði.
— Þar er mín skoðun að land
Jón E. Þorbergsson.
búnaðinn eigi að reka sem út-
flutningsatvinnuveg vegna þess
að hér er svo mikil gróðurmold
sem lítið er notuð. Allir vita að
sjórinn getur brugðist. Það er
alþjóðarnauðsyn að byggðin í
sveitunum aukist en dragist
ekki saman. Mér dettur í hug í
þessu sambandi að félagsskap-
ur er stofnaður um allt milli
himins og jarðar. Því eru ekki
stofnuð félög í Reykjavík og
öðrum stærstu bæjum landsins,
sem hafa það að markmiði að
styðja og hjálpa ungu fólki, sem
vill setjast að við búskap í
sveit?
Og enn segir Jón: — Það þarf
að efla skilning fólks í þéttbýl-
inu á þýðingu landbúnaðarins
fyrir þjóðina. Þrátt fyrir hina
miklu fólksflutninga úr sveitun
um til kaupstaðanna undan-
fama áratugi er þó talið að land
búnaðurinn framleiði vörumagn
og verðmæti um 6 hluta á móti
7 borið saman við sjávarútveg-
inn. í því sambandi má líta á
það að lagt hefir verið margfalt
meira fé í sjávarútveginn og
hann flytur inn framleiðslutæk-
in til sinna þarfa, en aðalfram-
leiðslutæki landbúnaðarins eru
innlend, þar sem er sjálfur bú-
fénaðurinn.
— Nýlega heyrðist í útvarp-
inu hjáróma rödd um landbúnað
inn frá sjálfum viðskiptamála-
ráðherra þjóðarinnar. Var jafn-
vel gefið í skyn að landbúnaður
inn væri fjárhagslegur dragbít-
ur á þjóðinni og þá einkum fár-
azt um uppbætur á útfluttar
landbúnaðarafurðir, sem hann
taldi að yrðu fyrir eitt ár um
180 milljónir króna. Þetta er
lítil upphæð, þegar athugaður
er sá beini og óbeini hagnaður,
sem þjóðin hefur af landbúnað
inum. Segja má að landbúnaður
inn brauðfæði þjóðina sem gerir
henni kleift að byggja upp aðra
atvinnuvegi. Ætti t.d. sjávarút-
vegurinn að gegna því hlutverki
er ég hræddur um að lítið yrði
Framh. á bls. 23.
Hin nýja Checker leigubifreiff.
ÞEIR sem verzla mikiff viff
leigubilstöðina Steindór hafa
eflaust veitt atliygli nýrri
gerff leigubifreiðar, sem ný-
lega er þar fariff að nota. Bif-
reiff þessi nefnist Checker og
ber öll einkenni leigubifreiða,
eins og þær eru erlendis, enda
má glöggt sjá það á mynd-
inni hér að ofan. Mbl. hafði
nýlega samband viff Kristján
Steindórsson, sem hefur um-
boð fyrir þessar bifreiffir hér,
og spurðist nánar fyrir um
þær.
Hann kvað þær vera byggð-
ar af Checker Motar Corpor-
ation en þær verksaniðjur
eru í Kalamazoo Michigan-
fylki í Bandarikjunuim. Verk-
smiðjur þeasar hefðu um 40
ára skeið ætíð lagt böfuð-
áherzluna á smíði leigubif-
, reiða, þótt þær byggðu einnig
fólksþifreiðir. Chackertoifreið-
in væri nú ein mest selda
leigutoifreiðin 1 Bandarfkjun-
um.
Krtstján sagði ennfremur,
að þar sem Chceker væri sér-
staklega by.ggður sem leigu-
bifreið, hefði hann ýmsa kosti
fram ylfir venjulegar fólkstoif-
reiðir. Hann væri t.d. á tvö-
faldri grind, sem styrkti bif-
reiðina að sjálfsögðu mikið,
og rúmtoetri, því að hann
væri t.d. tveimur þumlung-
um breiðarí og hærri en
Chevrolet-toifreiðimar, sem
Steindór notaði nú. Kristjón
kvað útlitsbreytingar á bif-
reiðinni vera mjög hægar og
mætti reifcna með að útlit það,
sem væri á bifreiðinni nú,
yrði eins næstu fknm árin.
Vélin í Checker er sex strokka
og 140 hestatfla, smíðuð atf
General Motors sérstaklega
fyrir Ohecker-veriksmiðj um-
ar.
Réttur maður
á réttum stað
Maður að nafni Halldór
Pétursson er nýkominn heim
eftir sjúkralegu í Kaupmanna-
höfn og skrifar okkur bréf til
þess a'ð láta í ljós þakklæti sitt
vegna einstakrar umhyggju,
sem séra Jónas Gíslason, prest
urinn okkar í Höfn, sýndi hon-
um. Birti ég nokkrar glefsur úr
bréfinu:
„Mér varð það strax ljóst, þeg
ar ég hafði tekið í hönd hans,
að þarna var á ferðinni það,
sem ég kalla, mennskur mað-
ur. Ég legg sérstakan skilning í
þetta orð. Éftir að við höfðum
heilsazt og skipzt á nokkrum
orðum, spurði hann hvað hann
gæti gert fyrir mig. Ég þakkaði
og tiltók það, sem mig vanhag-
aði mest um, en hann hélt á-
fram að spyrja, hvort hann gæti
ekki gert eitthvað fleira.
Fyrir utan urnhyggjuna, sem
hann sýndi mér, er ma'ðurinn
svo drengilegur og bráðskemmti
legur, að viðurvist hans flýtir
fyrir bata. Honum leikur á
tungu að tala um hvað sem er,
jafnt bókmer.ntir sem dægur-
mál.
if Gat ekki orða
bundizt
„Ég hitti allmarga ís-
lendinga þarna úti og allir
sögðu sömu söguna, þegar
minnzt var á séra Jónas. Þeir
sögðu; að hann væri alltaf á
ferðinni á milli sjúklinga:
Sækti þá á flugvöllinn, ef hann
hefði veður af komu þeirra —
og fiytti þá þangað, sem þeir
ættu að fara. Þessar frásagnir
komu mér ekki á óvart, því að
hann útvegaði mér hótelher-
bergi, þegar ég fór af sjúkra-
húsinu, en ég átti að dveljast
þarna nokkra daga eftir leguna
og koma reglulega til skoðunar.
Hann sótti mig á spítalann
og ók mér á hótelið — og ekki
nóg með það: Um kvöldið
skauzt hann til mín til þess að
athuga hvernig mér liði. Það
hefðu ekki margir gert“.
„Nú á tímum snúast flestir
i kring um gullkálfinn. En eng
inn þarf að efa, að við slík
störf er þessi ágæti máður ekki
að vinna til fjár, heldur að lið
sinna þeim sem hjálpar eru
þurfi — og hann sparar hvorki
tíma né fyrirhöfn. — Ég get
ekki' orða bundizt vegna þess-
arar einstöku alúðar og hjálp-
semi, en þeir, sem eru heilir
heilsu skilja ef til vill ekki mál-
ið til hlítar — hve mikils virði
þetta var mér í öðru landi“.
it Það verður að
hafa það
„En hugsið ykkur sjúkl-
ing á sjúkrahúsi í ókunnu landi,
lítt færan í málinu — þekkjandi
fáa, e'ða engan. Allt í einu birt
ist slíkur maður við rúmið hans
og innan stundar veit sjúkling-
urinn, að þarna á hann víst at-
hvarf með þau vandamál, sem
hann getur ekki sjálfur leyst
úr. Og þetta hefur ekki lítil á-
hrif á andlega og líkamlega líð
an, það breytir öllu“,
„Þegar hringt er heim til
séra Jónasar, er alltaf svarað á
íslenzku og skilaboð eru skrif-
u‘ð niður. Ég hugsaði með sjálf
um mér, að þessi erill reyndi
ekki svo lítið á heimili hans
— og að hann mundi sjálfsagt
eiga góða konu.
Kannski þyngi ég á séra Jón
asi með þessum línum. En þaS
verður að hafa það. Ég get ekki
þaga’ð yfir þessari einstöku og
ómetanlegu aðstoð og góðvild“,
Gott starf
Þetta segir Halldór Pét-
ursson. Það er Velvakanda
ánægjuefni að birta þessar lín
ur, því hann hefur haft náin
kynni af starfi séra Jónasar
fyrir íslenzka súklinga í Kaup-
mannahöfn. Ég þekki nefni-
lega fyrrverandi sjúklinga, sem
segja það sama og Halldór Pét
ursson — og oftar en einu sinni
hef ég hitt séra Jónas í sjúkra-
vitjun á Ríkisspítalanum í Kaup
mannahöfn. Þangað kom hann
nær daglega — þann tíma, sem
ég hafði kynni af starfi hans —.
heimsótti sjúklinga, bauð að-
stoð sína, talaði við læknana,
kynnti sér ástand og batavon-
ir íslendinganna og skrifaði
heim til vandamanna, þegar
þess gerðist þörf í Kaupmanna-
höfn hefur séra Jónas unnið
mjög gott starf. Ekki aðeins
með því að veita fyrirgreiðslu
og vera boðinn og búinn til þess
að hálpa þeim. sem þurfa að-
stoðar með ,heldur líka — og
ekki síður — með heimsóknum
sínum til sjúklinga, ljúfmann-
legri framkomu og örfandL
Hann er eini íslendingurinn,
sem margir sjúklingar okkar
ytra sjá þann tíma, sem þeir
eru í sjúkrahúsi.
Kaupmcnn - Kaupfélög
Nú er rétti tíminn til að panta
Rafblöður fyiir veturinn.
Bræðurnir Urmsson hf.
Vesturgötu 3, Lágmúla 9.
Simi 38820.