Morgunblaðið - 27.11.1965, Blaðsíða 27

MORGUNBLADIÐ
27
Laugarcf&gur 27 nSv. 1965
—Alþmgi
Fram'hald af bls. 8
sem hér hafa talað, hafa sagt,
eru rökfærslur, sem eins og ég
sagði áðan hafa stangazt hver á
annars horn. Meðal annars segir
hv. 3. landsk. þm. í sinni ræðu,
sem er síðan prentuð í Þjóð-
viljanum með leyfi hæstv. for-
6eta: Um þessa embæittisveit-
ingu þegar hann er að komast
að niðurséöðu um, hver hefði nú
ótt að fá embættið samkv. sið-
ferðilegum rétti eða með tilliti
tii áldurs. Hann segir:
„Ég tel, að sérstök rök þurfi
að liggja frammi fyrir því að
víkja fá starfsaldursreglunni og
(það hafi ekki verið gert hér“'
þ.e.a.s., hér hafi engin rök verið
iögð á borð til þess að víkja
tfrá starfsaldursreglunni og þar
af leiðandi hafi Jóhanni Gunnari
í bæjarstjórninni á ísafiði bor-
ið embættið. Hann segir svo síð
ar í sinni ræðu: „Ég tel, að hin
langa seta Björns í emíbættinu
Ihafi fært honum siðferðilegt til-
kall til þess, þ.e.a.s. Björn hafi
átt að fá embættið í þessu til-
tfelli. Svona eru þessir hlutir. Þeir
eru meira og minna mótsagna-
kenndir og svo kastar nú tólf-
unum, þegar hér koma upp þ.m.
Framsfl. m.a. fkn. og lýsa því
yfir hvílkt einsdæmi sú veiting
sé, sem hér sé um að ræða. En
ihvað skeður, ef maður les grg. hv.
tflm.? í henni stendur bara allt
annað. Þar stendur:
„Hér á landi hefur það hins
vegar tíðkazt nokkuð, að menn
séu settir í embætti um lang-
en og ótiltekinn tíma og svo geng
ið framhjá þeim, þegar komi að
því að skipa í embætti."
Hafa ekki kynnt sér
embættaveitingar
Nei, það var vissulega orð að
eönnu, þegar hv. flm. lýsti því
hér yfir sl. þriðjudag, þegar hann
tflutti sína aðra ræðu, að hann
hefði ekkert athugað embættis-
veitingar aftur í tímann. Ég er
elveg sannfærður um það, að ef
þessir hv. þm. sem hér hafa tal-
®ð, hefðu eitthvað kynnt sér það,
sem á undan er gengið, mundu
þeir alls ekki hafa fellt þann
ófellisdóm, sem þeir hafa nú
gert. Mér er það ljóst, að þeir
hafa skynsemi til þess að bera að
iíta á hluti og geta svo metið
þá, ef þeir á annað borð vilja
ikynna sér þá. Hitt er svo annað
imál, að það geti vel verið, að
þeir hafi á engan hátt haft löng-
un til þess að kynna sér þessa
hluti. Þeir hafi haft einhverja
tilfinningu fyrir því, að saga
þessara mála væri ekki sem allra
skemmtilegust fyrir þeirra eigin
tflokk. Og það, sem vekur athygli,
«ð hér í þessum umræðum taka
engir af hálfu Framsóknarflokks
ins til máls aðrir en þeir, sem
eru tiltölulega nýkomnir hér inn
ó þing. Ekki einn einasti af þeim
tnönnum, sem hér hafa setið
kannski áratugum saman. Þeir
eru skynsamari en það, að þeir
vilji standa hér upp til að deiia
á þessa embættisveitingu. Þeir
vita, hvað hefur skeð.
Pólitískar árásir að undirlagi
Framsóknarmaana
Ég sé að það er senn komið
að lokum þessa fundartíma. Ég
vil aðeins segja þetta: Þær árás-
ir, sem unnið hefur verið að á
hæstv. dómsmrh. í sambandi við
þetta mál, eru með þeim hætti,
éð allt fólk, sem lítur á þetta
tfrá réttu sjónarmiði skilur, hvers
vegna þessar árásir eru gerðar.
Hæstv. dómsmrh. er þekktur í
íslenzku þjóðlífi fyrir störf sín,
hvort heldur er hér á Alþ. eða
annars staðar og hann er alls
staðar þekktur fyrir réttsýni og
fyrir dugnað.
Þessi maður hefur í dag og í
gær hlotið ámæli, sem hann á
ails ekki skilið og ég er sann-
tfærður um það, að þegar þessir
menn fara nú á annað borð að
athuga, hvernig þessum málum
er tekið hjá fólki munu þeir kom
ast að ráun um það, að hann
nýtur meira trausts hjá almenn-
ingi eftir slíkar árásir heldur en
áður.
Illfært nn NðrSaastdrlnnd
Fjallveglr á Austurlandl lokast
MBL. hafði í gær samband við
Hjörieif Ólafsson hjá Vegagerð
ríkisins og spurðist fyrir, um
færðina víSsvegar á landinu.
Hjörleifur kvað Suðurlands-
veginn við Ölfus, Þoriákshafnar
veg, og veginn austur að Mýrdal
hafa verið erfiðan yfirferðar að
— Spassky
Framhald af bls. Z
í reyndinni tókst honum það
ekki fyrr en í níundu, tíundu
og elleftu skákinni. Virðist
þetta benda til þess, að líkam-
legt þrek hafi þarna haft sitt
að segja.
Því miður get ég ekki dæmt
um gildi taflmennskunnar í
einvígisskákunum, þar sem
þær hafa ekki borizt mér í
hendur, en enginn vafi leikur
á því, að hart hefur verið
barizt.
INGI R. JÓHANNSSON:
Einvígi þeirra Spasskys og
Tals hefur að vonum vakið
mikla athygli skákurinenda,
þar sem flestir álíta þá hina
sterkustu af þeim átta kepp-
endum, sem þátt tóku í áskor-
endamótinu.
undanförnu, þar sem þar hefði
verið mikill skafrenningur, en
nú mætti þar heita allgreiðfært,
og Hellisheiði og vegurinn um
Þrengsli var nú orðinn fær. Aft
ur á móti væri vegurinn fyrir
austan Vík í Mýrdal ekki fær
nema stærri bifreiðum.
Hann kvað fært vera vestur
um Snæfellsnes og Dalasýslu
og á Þingmannaheiðinni væri
ekki snjóar til tafa, en þar hefðu
víða myndast klakabungur, sem
erfiðar væru yfirferðar. Aftur á
móti væru vegirnir milli fjarða
á Vestfjörðum, svo sertr á
Breiðdalsheiði og Hrafnseyrar-
heiði, víða ófærir.
Þá væri sæmilega fært Holta-
vörðuheiði og norður að Blöndu
ósi_ en vegurinn út Stranda-
sýslu hefði verið lokaður en ætti
að verða fær í dag. Vegurinn
um Langádal og Skagafjörð og
alveg til Akureyrar væri fær
stórum bifreiðum. Aftur á móti
væri ekki fært austur frá Ak-
ureyri nema trukkum og sömu
sögu væri að segja um Þingeyj-
arsýslu.
Hjörleifur sagði að lokum að
á Austurlandi væru fjallvegir
tepptir, en yfirleitt væri sæmi-
lega fært á láglendi.
Þannig lítur nýja kraftblökkin X-2 frá Rappverksmiðjunum út.
Ný og stærri kraftblökk frá Rapp
N Ý gerð af kraftblökkum er
komin á markaðinn frá Rapp-
verksmiðjunum norsku, sem
framleiða kraftblakkirnar, sem
hingað hafa verið keyptar. Þessi
nýja blökk er af hálfu verksmiðj-
unnar aðgreind frá þeim fyrri
með mcrkinu X-2 og er hún frá-
brugðin þeim, sem nú eru í notk-
un, að í stað eins hjóls á gálga
koma nú tvö hjól, sem sitja á
rúmlega eins metra háum fæti á
bátaþilfari. Vökvaknúinn útbún-
aður gerir fært að snúa og halla
dráttarhjólunum eftir þörfum.
Fóturinn með dráttarhjólunum
situr fremst á bátaþilfarinu og
dregst nótin inn — yfir fremra
hjólið, en undir það neðra, en
aftar á bátaþilfari, þar sem nót-
in á að leggjast niður, er komið
fyrir þriðju rúllunni, sem dreg-
ur nótina þangað með sama hraða
og hjólin tvö.
Ingvar Pálmason og sonur
hans Sigurður skýrðu þetta út
fyrir fréttamanni Mbl. er hann
heimsótti þá í gær, en fyrirtæki
þeirra I. Pálmason, hefur um-
boð fyrir Rapp-verksmiðjurnar.
Sögðu þeir, að þessi nýja kraft
blökk hefði verið reynd með
góðum árangri í Noregi. Hún
er ætluð stærstu fiskiskipum,
því að dráttarafl hennar er meiri
en þeirra kraftblakka, sem fram-
leiddar hafa verið hingað til.
Stærstu blakkirnar, sem hér hafa
verið í notkun, hafa haft þriggja
tonna dráttarafl, en kraftblökk
X-2 er hægt að fá með 4—5 tonna
dráttarafli.
— Þessi blökk kemur ekki í
stað þeirra sem áður hafa verið
teknar í notkun, sagði Ingvar —
og sú fyrri verður á engan hátt
úrelt. En sumir skipstjórar vilja
hafa blökkina standandi á báta-
Persónulega er ég þeirrar
skoðunar, að landi þeirra
Victor Kortsnoij sé sterkasti
skákmaður heims í dag, en
eins og kunnugt er, náði hann
ekki að vinna sér rétt til þátt-
töku í millisvæðamótinu.
Ég hef haft tækifæri til þess
að sjá nokkrar af skákum ein-
vígisins, en frá skákfræðilegu
sjónarmiði álít ég þær vera
fremur fátæklegar og einkenn
ast af taugastríði. Einna at-
hyglisverðast þykir mér, að
Spassky hefur yfirleitt ekki
leitað eftir frumkvæðinu, þeg
ar hann hefur stjórnað hvítu
mönnunum, en hefur í þess
stað reynzt mun áræðnari með
þeim svörtu. Einnig má benda
á tillegg hans til spánska leiks
ins, þ.e.a.s. í mótbragði Mars-
halls, en þegar hann hefur
beitt því, hefur honum yfir-
leitt tekizt að ná jöfnu tafli.
Það skal tekið fram, að ég
hef ekki séð níundu og tíundu
skákina, og veit þvi ekki með
vissu, hvað hefur valdið ósigr-
um Tals í þeim skákum, en
ég get ímyndað mér, að Tal
hafi misst þolinmæðina og
lagt út í tvísýnar leikfléttur,
sem Spassky hefur síðan tek-
izt að notfæra sér til sigurs.
Erfitt er að spá nokkru um
horfur í einvígi þeirra Spas-
skys og heimsmeistarans
Petrosjans, sem framundan er,
þó að ég hafi óneitanlega til-
hneigingu til þess að veðja
þar á Spassky. Rétt er þó að
hafa það í huga, að Armeníu-
maðurinn Petrosjan er aðeins
36 ára gamall og því á blóma-
skeiði skákferils síns og mun
því ekki verða auðveldur and
stæðingur hins 29 ára gamla
Leningradbúa, Boris Spasskys.
— Rafmagnsl'mur
Framhald af bls. I.
seti Zambiu, Kaunda, þess á leit
við brezku stjórnina, að hún,
sendi herlið til Zambíu, til að
koma í veg fyrir skemmdarverk
á raflinunum. Taldi Kaunda, að
sjálfstæðisyfirlýsing stjórnar
Rhodesiu kynni að leiða til
skemmdarverka á þessum slóð-
um. Raforkuver það, Kariba, sem
sér svæðinu umhverfis Kitwa
fyrir rafmagni, liggur á landa-
mærum Zambiu og Rhodesiu.
Stjórn Zambiu hefur gefið út
tilkynningu, og í henni segir, að
taka muni rúman sólarhring að
gera við skemmdir þær, sem urðu
á rafmagnslínunum. Á meðan
fær Kitwe og umhverfi, rafmagn
frá Katanga í Kongó.
Ian Smith, forsætisráðherra
Rhodesíu, lýsti því yfir í dag, að
ekki sé ólíklegt, að kommúnistar
hafi staðið að baki skemmdar-
verkinu. Telur forsætisráðherr-
ann, að sá fjöldi kommúnista,
einkum Pekingsinnaðra, sem á
undanförnum mánuðum hafa
lagt leið sína til Zambíu, stefni
að því að koma á glundroða í
landinu.
„Það er athyglisvert“, sagði
Smith, „að Lardner Bruke, dóms
málaráðherra, lýsti því yfir á
þingi í gær (degi áður en
skemmdarverkið var framið), að
Kaunda, forseti, skyldi gaum-
gæfilega íhuga afleiðingar þess
að leyfa svo mörgum kommún-
istum og flugumönnum þeirra að
dveljast í Zambíu.
Mér virðist nú, að ótti hans
hafi ekki verið ástæðulaus. Nú
er markvist unnið að því að
grafa undan efnahagslífi Zambiu
og þeir, sem það verk vinna, von
ast til að geta skellt allri skuld-
inni á Rhodesiu“.
—Varnarmálaráðh.
^••amh. af bis. 1.
armálaráðherrum bandalagsins
.tækju nú þátt í umræðunum.
Varnarmálaráðherrann banda-
ríski sagði ,að það væri stefna
Bandaríkjaman'na að veita með-
limaríkjum NATO meiri hlut-
deild í ákvörðunum um skipu-
lagningu kjarnorkuhers banda-
lagsins, en verið hefði.
Fréttamenn lögðu í dag ýmsar
spurningar fyrir McNamara um
styrjöldina í Vietnam.
í svörum sínum sagði hann
m,a.: „Á undanförnum mánuðum
hafa Bandaríkin fjölgað í herliði
sínu í Vietnam um meira en
helming. Það kom greinilega í
ljós á s.I. sumri, að þessi ráð-
stöfun var skynsamleg. Árásum
Viet Cong hefur margsinnis verið
hrundið, og þeir hafa víða orðið
að hörfa. Ég veit, að lið þeirra
hefur goldið mikið afhroð. Nú
skipuleggja þeir til langs tíma,
og það ættum við einnig að
gera“.
Að loknum fundinum í París,
heldur McNamara til Saigon í
Suður-Vietnam.
— Síldarvarpa
Framhald af bls. 28.
arinn haf veiitt rúmlega 10
þúsund tunnu'r.
— Áhöfnin er 47 menn og
um borð eru tvær síldarflök-
unarvélar, flökunarvél fyrir
stóran þorsk, önnur fyrir smá
an þorsik og ein karfaflökun-
arvél. Þannig er um hnútana
búið, að togarinn getur á 20
mínútum skipt af sítdveiðum
og yfir á þorskveiðar.
— íslendingar hafa reynt
áður að veiða síld í flotvörpu
hér við land, en árangurinn
heifur aldrei orðið í líkingu
við árangur Þjóðverja nú.
— En þess ber að gaata, að
þeir stunda þessar veiðar á
14:00 tonna skuttogurum, sem
hafa 2400 ha. vélar, en okkar
togarar eru fllestir um 700
tonn með hliðarvörpu og 1200
þilfari, aðrir vilja hafa hana
hangandi í gálga, en þeir, sem
þurfa mjög aflmiklar blakkir
taka þessa nýju að öllum lík-
indum. Norðmenn eru að setja
hana í sína stærstu báta.
— Dráttarhjólið á þeim blökk-
um, sem hér eru mest notaðar, er
31 þumlungur á breidd. Á þess-
um nýju er hjólið 38 þumlungur
— og það hjól er nýjung að því
leyti, að það getur dregið allar
tegundir af nótum, grynnstu
þorskanætur sem stærstu síldar-
nætur — og Norðmennirnir eru
t.d. komnir með sínar nætur upp
í 110 faðma. Dráttarhjólið er
sem sagt öðru vísi lagað.
Kraftblökk af þeirri stærð,
sem hér er algengust, kostar með
krana, sem sérstaklega hefur ver
ið gerður fyrir hana, 48,000 norsk
ar krónur, en sú nýja er aðeins
dýrari, kostar 53,000 norskar
krónur.
hestafla vél. Þar er því mikiU
munur á.
— Mönnum leikur eðlilega
forvitni á að vita, hvort hægt
sé að koma þessum úbbúnaði
fyrir á íslenzku togurunUm.
Mér finnst l'íklegit að það sé
framkvæmanlegt, en mtkiíla
tilrauna er þönf áður oig það
verður að fást varpa, sem
hentar. Þjóðverjar eru komn-
ir svo langt ,að þeir eru bún-
ir að koma 9ér niður á, hvaða
gerð vörpu henti togurum af
mismunandi stærðum og vél-
arafli.
— Þrátt fyrir árangur þann
sem náðst hefur með hinni
nýju flotvörpu, þá tekur
hringnótin henni langit fram,
við hagstæðar aðstæður. Hins
vegar kann oft að vera fært
að afla í flotvörpu, þegar veð-
ur er óhagstæbt eða þegar
það dýpi, sem síldin heldur
sig á er meira en það, að hægt
sé áð veiða síldina í hring-
nót.
— Reynslan verður að
skera úr um samanburð á
þessum veiðiaðferðum miðað
við afköst.
— Nú er mest aðkallandi að
finna hentugustu leiðina til
þess að úbbúa þessa nýju flot-
vörpu þannig, að hægt sé að
nota hana á ísilenzku tagurun-
um, sem allir kasta og draga
inn vörpuna á hlið togarans,
en ekki á skut eins og þeir
þýzku togarar, sem hér um
ræðir.